De voornaamste doelstelling van de vastgoedportefeuille is het huisvesten van de ambtelijke organisatie en beleidsmatige activiteiten zoals sport, cultuur, welzijn, recreatie, wonen en onderwijs. Daarnaast houden wij vastgoed aan als strategisch instrument. Vastgoed dat geen beleidsdoel meer dient of geen strategisch nut heeft wordt in beginsel voorgedragen voor verkoop.

Wij streven naar een optimale balans tussen maatschappelijk en financieel rendement. Het uitgangspunt van ons vastgoedbeheer is om de portefeuille zo doeltreffend en doelmatig mogelijk in te zetten. Vastgoed is een middel en geen doel op zich, het in bezit hebben van vastgoed is dit ook niet. Het huisvesten in accommodaties van derden is ook een alternatief om in een (tijdelijke) vraag te kunnen voorzien.

De afgelopen jaren heeft de vastgoedorganisatie zich ontwikkeld van een operationele organisatie naar een meer tactisch en strategisch opererende organisatie met een grote advieskracht. Er is een stevig beleidsmatig kader waarmee zij goed uitgerust is om haar taken uit te voeren. Het opstellen en de uitvoering van IHP Onderwijs en de beheerstaken rondom onderwijshuisvesting behoren ook tot de werkzaamheden. Met de vaststelling van het IHP 2025-2040 hebben wij afgesproken in de programmabegroting en jaarstukken specifiek te rapporteren over de voortgang van de vervangings- en nieuwbouwopgave van onze schoolgebouwen. Dit doen wij binnen deze paragraaf Vastgoed.

Desalniettemin blijven er uitdagingen in relatie tot alle ontwikkelingen die organisatiebreed spelen waarbij vastgoed een rol speelt. Zo vragen de verkoopopdrachten, de werkzaamheden die voortvloeien vanuit strategische aankoop- en beheertrajecten, de toegenomen woonhuisvestingsvraag en niet in de laatste plaats de vernieuwings- en verduurzamingsopgave onverminderd veel inzet.

De verantwoording over het portefeuillebeheer doen wij via de paragraaf Vastgoed in de jaarstukken, de programmabegroting en het tweejaarlijkse Meerjarenperspectief Vastgoed (MPV).

Verduurzaming

De verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille is een omvangrijke opgave. De Routekaart verduurzaming maatschappelijk vastgoed (7963379) geeft invulling hieraan met als doel een vermindering van de gebouwgebonden CO₂-uitstoot van ten minste 55% in 2030 en 95% in 2050. De routekaart werkt niet alles tot in detail uit, maar geeft strategische kaders om stapsgewijs tot uitvoering te komen.

Wij gaan de doelstelling via vijf methoden bereiken:

• door het omzetten van de meerjarenonderhoudsplannen (MJOP) naar duurzame MJOP’s (DMOP);

• door het projectmatig verduurzamen van vastgoed;

• door het vervangen van een deel van de portefeuille door sloop of nieuwbouw;

• door te compenseren met de inkoop van groen opgewekte energie daar waar volledige verduurzaming niet mogelijk is;

• door de verkoop van vastgoed ter verkleining van de portefeuille en directe vermindering van de CO₂-uitstoot.

Tot 2030 ligt de focus op het projectmatig verduurzamen van zes panden. Hiervoor zijn de eerste haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd. Als blijkt dat het aanpakken van de panden daadwerkelijk leidt tot de gewenste verduurzaming, zullen we overgaan tot uitvoering. In 2025 beginnen we met de uitvoering van de eerste twee projecten waarbij de gymzalen in Bornholm, Hoofddorp als eerste aan de beurt zijn. De investering die dit vergt wordt gedekt volgens de Spelregels verduurzaming maatschappelijk vastgoed (11039308).

Voor de verduurzaming wordt de reserve Maatschappelijke voorzieningen ingezet. Deze reserve is en wordt gevormd door 100% van het netto verkoopresultaat (verkoopopbrengst na aftrek van kosten en eventuele boekwaarde) van de verkoop van gemeentelijk vastgoed. Het doel van deze reserve is het dekken van vervangingen, verduurzamen of investeringen in bestaand gemeentelijk vastgoed met een maatschappelijke functie. Onttrekken uit deze reserve mag alleen voor deze specifieke doelen én met toestemming van de raad. De stand van de reserve is per 31 december 2024 € 4,761 miljoen en is momenteel gemaximeerd op € 6 miljoen.

Gronden voor maatschappelijk gebruik

Voor buitensportaccommodaties worden de integrale kosten – in tegenstelling tot de verhuur van gemeentelijke panden – nog niet volledig doorberekend, terwijl dit op grond van de Wet Markt en Overheid (M&O) wel verplicht is. Om het gebruik van deze voorzieningen betaalbaar te houden, is een algemeen belang-besluit (12044941) vastgesteld. Dit maakt het mogelijk om af te wijken van de doorberekening van de volledige kostprijs, in lijn met de gedragsregels uit de wet. Voor de sportgronden die onder de strekking van het algemeen belang besluit vallen stellen wij uniforme tarieven vast. Dit betekent dat veel van de huidige overeenkomsten herzien zullen moeten worden. Zie hiervoor ook Programma Maatschappelijke ontwikkeling beleidsdoel E.

Inkoopstrategie

Binnen onze vastgoedportefeuille zijn voor het onderhoud van onze panden verschillende leveranciers actief. Tot nu toe werd hierbij vaak per afzonderlijke werkzaamheid een aparte offerte aangevraagd of aanbesteding georganiseerd. Dit proces biedt ruimte voor verbetering in termen van efficiëntie en samenhang. Daarom hebben wij in 2025 gewerkt aan het opstellen van een centrale inkoopstrategie. Met als doel om het onderhoud in de toekomst niet alleen efficiënter maar ook uniformer en voorspelbaarder te laten plaatsvinden. De komende jaren gaan wij het onderhoud per type werkzaamheid - zoals schilderwerk, dakonderhoud en installatietechnisch onderhoud - gebundeld en afzonderlijk aanbesteden. Deze nieuwe inkoopstrategie en de uitvoering ervan ligt in lijn met de ingezette ontwikkeling naar strategisch beheer van onze vastgoedportefeuille.

Nieuwe meerjarenonderhoudsplannen

In 2026 laten wij nieuwe meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) opstellen voor onze panden. Een belangrijk verschil ten opzichte van de huidige MJOP’s is dat verduurzaming hierin een plek krijgt. Dit maakt het mogelijk om onderhoudswerkzaamheden en verduurzamingsmaatregelen beter op elkaar af te stemmen. Een concreet voorbeeld is het (na)isoleren van daken op het moment dat de dakbedekking wordt vervangen. Daarnaast wordt ook de Erkende Maatregelenlijst meegenomen in de MJOP’s. Deze lijst, die periodiek door het Rijk wordt geactualiseerd, bevat verduurzamingsmaatregelen die binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. Voor gebouwen met een bepaald minimaal gas- of elektriciteitsverbruik is de uitvoering van deze maatregelen verplicht. Binnen de gemeente Haarlemmermeer geldt dit voor elf panden in onze portefeuille.