Toelichting

De uitkeringen uit het gemeentefonds laten in vergelijking met de Voorjaarsrapportage 2024 het volgende beeld zien:

Mutaties meicirculaire 2024

Het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben dit voorjaar in het Bestuurlijk Overleg Financiële Verhoudingen (BOFv) afspraken gemaakt om tot een stabiele en betere beheersbare financiering voor de komende jaren te komen. Afgesproken is dat vanaf 2026 de oploop van de opschalingskorting definitief wordt geschrapt, in combinatie met het vanaf 2024 vervroegd invoeren van de nieuwe financieringssystematiek (bbp-systematiek) voor gemeenten. Deze directe overgang naar de bbp-systematiek heeft, met uitzondering van het jaar 2025, geen financiële gevolgen voor gemeenten omdat besloten is de effecten volledig te dempen door middel van incidentele compensatie. Voor 2025 is er sprake van een incidenteel nadeel van afgerond € 5 miljoen.
Verder betreffen de mutaties ten opzichte van de voorjaarsrapportage ontwikkelingen in de uitkeringsbasis, hoeveelheidsverschillen en wordt de ruimte onder het plafond van het BTW compensatiefonds hoger ingeschat. Dit laatste geeft een voordeel.
In het coalitieakkoord Rutte IV was een aanvullende besparing op Jeugdzorg opgenomen die opliep naar structureel € 511 miljoen vanaf 2027. De geraamde besparing van € 500 miljoen in 2025 kan nog niet gerealiseerd worden, omdat de maatregelen die tot besparing moeten leiden nog niet zijn gerealiseerd. Daarom wordt incidenteel € 500 miljoen toegevoegd aan de algemene uitkering van het gemeentefonds. De uitwerking is neutraal, doordat bij de meicirculaire 2023 voor deze taakstelling een stelpost in de begroting is opgenomen voor de jaarschijf 2025. Deze komt nu te vervallen.
In de budgettaire bijlage bij het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen is opgenomen dat de besparing van € 511 miljoen op jeugdzorg ook voor 2026 en verder vervalt.

Voordelen als gevolg van taakmutaties komen ten gunste van het betreffende beleidsdoel, ter uitvoering van de extra lasten van de betreffende taak. Bij een nadeel wordt het budget van het betreffende beleidsdoel verlaagd. In de meicirculaire waren de volgende taakmutaties opgenomen:

Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de brief aan de raad over de meicirculaire 2024 (XS-24053111.319).