Beleidsdoel D: Gemeentelijke wegen, straten en pleinen zijn goed begaanbaar, schoon en veilig.

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Voor gemeentelijke wegen, straten en pleinen streven wij ernaar dat deze goed begaanbaar, schoon en veilig zijn. Hieronder vallen ook civieltechnische kunstwerken, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties (VRI’s). Dit doen wij door het uitvoeren van onderhoud en het vervangen van onze kapitaalgoederen aan het einde van de levensduur. Binnen deze werkzaamheden hebben wij aandacht voor verduurzaming door het toepassen van duurzame materialen en het toepassen van innovatieve, energiebesparende technieken en werkwijzen die leiden tot een terugdringing van CO2-uitstoot. Voorbeelden hiervan zijn de opening van de Circulaire Materialen-Hub en het toepassen van meer gerecyclede grondstoffen in asfalt of bestratingsmaterialen. Ook passen wij levensduurverlengende technieken toe, waardoor onderhoudskosten worden bespaard. Wij willen de fysieke leefomgeving vergroenen en klimaatbestendiger maken. Dit doen wij door verhardingen die niet meer in gebruik zijn, te vervangen door groen en door het gebruik van tegels met uitsparingen waarin het water beter in de bodem kan stromen en waarin ruimte is voor gras.
Goed begaanbare wegen betekent ook het toepassen van gladheidbestrijding in de winter. Hierbij zoeken wij naar een evenwicht tussen kwaliteit, veiligheid en kosten, waarbij het zoutgebruik en de belasting van het milieu door zout zoveel mogelijk worden beperkt.

Tabel 61

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen1

Streefwaarden/ prognose

2018

2020

2022

2024

2026

Kwaliteit van alle verhardingen, CROW normering

%voldoende/matig2

Lokaal

Gisib

77%

75%

84%

>85%

>87%

Kwaliteit van gesloten verhardingen (asfaltwegen), CROW normering

%voldoende/matig

Lokaal

Gisib

91%

90%

90%

>90%

>90%

Kwaliteit van open verhardingen (klinkerverharding, trottoirs,) CROW normering

%voldoende/matig

Lokaal

Gisib

66%

63%

80%

>82%

>85%

  1. Metingen vinden tweejaarlijks plaats.
  2. Matig betekent dat de staat van het wegdek nog niet onvoldoende is, maar de verwachting is dat binnen drie tot vijf jaar onderhoud nodig is.
Tabel 62

Omschrijving

Eenheid

Bron

Metingen1

Streefwaarden/prognose

20132

2018

2024

2029

Conditieniveau vaste kunstwerken3

% Uitstekend

Conditiemeting NEN 2767-4

9%

56%

58%

60%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Goed

Conditiemeting NEN 2767-4

51%

28,4%

29%

30%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Redelijk

Conditiemeting NEN 2767-4

22%

14,6%

12%

9%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Matig

Conditiemeting NEN 2767-4

11%

0,8%

1%

1%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Slecht

Conditiemeting NEN 2767-4

7%

0,2%

0%

0%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Zeer slecht

Conditiemeting NEN 2767-4

0%

0%

0%

0%

  1. Kunstwerken werden in het verleden één keer per vijf jaar geïnspecteerd. Tussentijds controleerden wij de actuele onderhoudssituatie. .Vanaf 2024 zullen wij jaarlijks 20% van het areaal inspecteren, zodat na vijf jaar alle kunstwerken zijn geïnspecteerd en wij voldoen aan onze wettelijke verplichting. Door jaarlijks een deel van onze kunstwerken te inspecteren kunnen wij onze meerjarenplanning beter actueel houden.
  2. 90% van het areaal geïnspecteerd.
  3. De twaalf beweegbare bruggen in beheer bij de gemeente Haarlemmermeer worden om de twee jaar geïnspecteerd op onderdeelniveau op basis van NEN 2767. Op basis van die inspectieresultaten wordt het onderhoud dan wel de vervanging van onderdelen ingepland. Daarnaast worden de bruggen elk kwartaal gemonitord op functionaliteit en veiligheid. Door dit inspectieregime is de kwaliteit van de beweegbare bruggen nooit slechter dan redelijk.
Tabel 63

Omschrijving

Eenheid

Bron

Metingen

Streefwaarden/prognose

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Conventionele armaturen Openbare Verlichting vervangen door LED

% vervangen

LMS

75%

82%

92%

100%

100%

100%

Energiebesparing Openbare Verlichting

% ten opzichte van 2013

LMS

32%

38%

44%

50%

50%

50%

Kabelnet Openbare Verlichting Liander vervangen door eigen net

% vervangen

LMS

93%

94%

95%

96%

97%

98%

Kwaliteit Verkeersregelinstallaties

% goed

LMS

97,3%

93,2%1

100%

100%

100%

100%

  1. 93,2% goed betekent dat de resterende VRI's (vijf stuks) aan het einde van de levensduur zijn. Vanwege de veiligheid streven wij naar 100% goed en vervangen wij VRI's geheel of gedeeltelijk aan het einde van de levensduur.

Activiteiten

  1. Het duurzaam beheren van wegen, straten en pleinen

  2. Het schoonhouden van straten en bestrijden van gladheid

  3. Het duurzaam beheren van de civieltechnische kunstwerken

  4. Het duurzaam beheren van de openbare verlichting

  5. Het duurzaam beheren van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s)

Toelichting

1. Het duurzaam beheren van wegen, straten en pleinen

Uit de meest recente inspectiegegevens van 2022 blijkt een daling van het totale percentage verhardingen dat van onvoldoende kwaliteit is van 23% in 2020 naar 16% in 2022. Deze verbetering van de kwaliteit heeft vooral te maken met de extra inzet vanuit de voorziening achterstallig onderhoud verhardingen. De werkzaamheden uit de voorziening zijn in 2023 afgerond. De voorziening is ingezet op onveiligheid en het voorkomen van kapitaalvernietiging. Deze criteria passen wij ook toe op het reguliere onderhoud. Vernieuwing van verhardingen vindt plaats vanuit het investeringsproject Vernieuwing Openbare Ruimte (VOR). In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en het vernieuwen van wegen.

2. Het schoonhouden van straten en bestrijden van gladheid

Wij houden de straten schoon op beeldkwaliteit. Dit betekent dat het resultaat van de straatreiniging aan een vooraf bepaald beeld moet voldoen, zoals is opgenomen in het Beheerkwaliteitplan. Bij het bestrijden van gladheid maken wij gebruik van duurzame en kostenbesparende methoden. Voorbeelden hiervan zijn de inzet van strooisystemen waarmee strooiacties live te volgen zijn en de hoeveelheid zout wordt aangepast aan het type weg. Daarnaast hebben wij eigen meetpunten, zodat strooiacties meer doelgericht worden.

3. Het duurzaam beheren van de civieltechnische kunstwerken

Wij willen de civieltechnische kunstwerken, efficiënt, effectief en duurzaam beheren. Dit maken we mogelijk door de onderhoudstoestand van ons volledige areaal aan de hand van regelmatige inspecties vast te stellen. Op basis van de inspecties passen we onze meerjarenplanning aan. Voor het kleinere dagelijks onderhoud maken we gebruik van een raamcontract met open posten, waarbij de werkzaamheden worden bepaald op basis van wat daadwerkelijk nodig is. In 2024 vernieuwen wij dit raamcontract. Door conditiescores bepalen we welke kunstwerken prioriteit hebben. Wij zetten de beschikbare middelen vervolgens in om de kunstwerken duurzaam te onderhouden en te vernieuwen met als doel de algehele onderhoudstoestand van onze kunstwerken te verbeteren. Waar mogelijk doen wij dat door duurzame materialen en innovatieve technieken toe te passen. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij uitgebreider in op het onderhouden en vervangen van de civieltechnische kunstwerken.

4. Het duurzaam beheren van de openbare verlichting

Om energie te besparen zijn ruim 37.000 van de ruim 47.000 lichtpunten van de openbare verlichting (OVL) op dit moment voorzien van nieuwe lichtbronnen met dimbare LED-verlichting. De restende lichtpunten worden de komende jaren binnen onze raamovereenkomst vervangen door dimbare LED-verlichting. Naar verwachting is de vervanging van conventioneel naar LED in 2025 gereed. Hiermee voldoen wij al in dat jaar aan de doelstelling van het landelijke Energieakkoord (50% energiebesparing ten opzichte van 2013) in plaats van in 2030.
Het kabelnet van de OVL vervangen wij aan het einde van de levensduur door eigen OVL-net om storingen beter te kunnen verhelpen. We willen het aantal slimme OVL-meetverdeelkasten, waarbij we schakelen op lichtcellen en waarmee defecten aan de ondergrondse OV-kabel automatisch worden gemeld, verder uitbreiden. Hierdoor kunnen we meer energie besparen. De pilot solarverlichting krijgt voor de komende jaren nog geen vervolg. Uit de pilot is gebleken dat traditionele verlichting nog steeds de voorkeur heeft. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de Openbare Verlichting.

5. Het duurzaam beheren van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s)

Om de doorstroming van het verkeer te verbeteren en de uitstoot van CO2 te beperken breiden wij de toepassing van innovatieve technieken, zoals wachttijdvoorspellers en thermische camera's voor het langzaam verkeer en aftellers voor het autoverkeer verder uit. Eind 2023 starten wij een proef met de zogenaamde Swung-app. Deze app zorgt ervoor dat een fietser die de app gebruikt bij de nadering van een kruispunt een grotere kans heeft op groen licht, waardoor de fietser niet hoeft te stoppen. Daarnaast werken wij samen met de provincie Noord-Holland en de omliggende gemeenten mee aan het landelijke programma ‘Slimme en Duurzame Mobiliteit’. Binnen dit programma worden intelligente VRI's (IVRI's) toegepast, die voertuigen herkennen en inspelen op de actuele verkeersdrukte. Om ons areaal VRI's verkeersveilig te houden onderhouden wij de VRI's en vervangen wij deze aan het einde van de levensduur. Tevens monitoren wij of onze VRI's nog voldoende zijn afgestemd op de actuele verkeersstromen. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de VRI's.

Tabel 64 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2022

2023

2024

2025

2026

2027

Beleidsdoel D: Gemeentelijke wegen, straten en pleinen zijn goed begaanbaar, schoon en veilig.

Baten

980

1.204

954

954

954

954

Lasten

27.408

29.624

29.604

31.446

32.894

33.749

Saldo

-26.428

-28.420

-28.651

-30.492

-31.940

-32.796

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2024

2025

2026

2027

Baten

1. Vergoeding naar aanleiding geschil met aannemer

-256

-

-

-

Overig

5

-

-

-

Totaal Baten

-251

-

-

-

Lasten

1. Kapitaallasten

-1.078

-1.756

-1.448

-856

2. Energiekosten openbare verlichting

924

-

-

-

3. Gewijzigde verdeling van personeelslasten

-264

-85

-

-

4. Inzet ontvangen vergoeding

256

-

-

-

5. Onderhoud dilitatievoegen

200

-

-

-

Overig

-18

-1

-0

1

Totaal Lasten

20

-1.842

-1.448

-856

Baten

1. In 2023 hebben wij eenmalig een vergoeding van € 256.000 ontvangen naar aanleiding van een uitspraak van een Raad van Arbitrage over een geschil met een aannemer over het verwijderen van teerhoudend asfalt. Wij hadden de aannemer vanwege gezondheids-en milieurisico’s opgedragen teerhoudend asfalt thermisch te reinigen bij diverse onderhoudswerkzaamheden voor verhardingen. De aannemer had dit nagelaten.

Lasten

1. Als gevolg van wijzigingen in de investeringen is sprake van een mutatie op de kapitaallasten op dit beleidsdoel. Het betreft hier nieuwe en in uitvoering zijnde investeringen zoals de Vernieuwing openbare ruimte (VOR) diverse jaarschijven en de wijkvernieuwing Welgelegen in NIeuw-Vennep.

2. Als gevolg van hogere energieprijzen waren de energietarieven voor de openbare verlichting op het moment van het opstellen van de Voorjaarsrapportage 2023 circa 2,5 keer hoger dan in 2022. Gezien de grote fluctuaties op de energiemarkt zijn de hogere lasten alleen in 2023 geraamd, met dekking ten laste van de stelpost indexatie materiële kosten. Bij de Voorjaarsrapportage 2024 wordt de raming voor de jaren 2024 en verder aangepast op basis van de dan bekend informatie. Een eventuele verhoging van de budgetten komt dan ook ten laste van de stelpost indexering materiële kosten.

3. Als gevolg van een gewijzigde verdeling van personeelslasten over de beleidsdoelen is sprake van een hogere doorbelasting op dit beleidsdoel. Deels betreft dit de extra middelen in 2024 en 2025 voor de versterking van de organisatie.

4. De in 2023 ontvangen vergoeding (zie toelichting onder de baten) is in 2023 toegevoegd aan het onderhoudsbudget ter dekking van incidentele uitgaven.

5. Voor het uitvoeren van onderhoud aan de dilitatievoegen in de weg bij het Burgemeester van Stamplein voor de parkeergarage zijn bij de Voorjaarsrapportage 2023 incidenteel extra middelen ter beschikking gesteld.