Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Voor sommige inwoners is zelfstandig thuis wonen op een gegeven moment niet meer mogelijk. We zetten in op het voorkomen van verblijf. We versterken de kracht van ouders, jeugdigen en hun sociale omgeving door opvoedprogramma's. Daarnaast bieden we kortdurend verblijf. Hierdoor kunnen mantelzorgers tijdelijk ontlast worden, waardoor zij uiteindelijk hun mantelzorgtaken langer kunnen volhouden. Of om de inwoner zelf tijdelijk uit de omgeving te halen om escalatie te voorkomen, waardoor hij uiteindelijk langer zelfstandig kan wonen.

Het is van belang dat inwoners die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen, een zo thuis mogelijke plek krijgen om op te groeien of toe te werken naar zelfstandigheid. Voor jeugdigen heeft opvang in een gezinssituatie (zoals pleegzorg of een gezinshuis) altijd de voorkeur boven verblijf en behandeling in een instelling. Ons uitgangspunt is jeugdhulp met verblijf zoveel mogelijk naar zorg thuis en deeltijdvarianten om te bouwen.

Soms vraagt een hulpvraag van een jeugdige meer expertise en zorg. We vinden het belangrijk dat jeugdigen in één keer de juiste zorg ontvangen en na een uithuisplaatsing niet opnieuw moeten verhuizen. We werken daarvoor op schaal van de provincie Noord-Holland samen met aanbieders, gecertificeerde instellingen en Samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs om waar nodig de residentiële hulp kleinschaliger vorm te geven.

We zorgen voor een dekkend hulpaanbod. Dit doen wij onder andere door het inkopen van zorg en ondersteuning bij zorgaanbieders.

Voor het blijven doorgaan van zorg aan jeugdigen die volwassen worden, besteden we specifiek aandacht aan jeugdigen die na verblijf in een instelling terugkeren naar Haarlemmermeer.

De gemeente Haarlem is op dit moment als centrumgemeente verantwoordelijk voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Wij zijn zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van dakloosheid, het ondersteunen van maatschappelijk herstel en goede nazorg bij uitstroom uit instellingen. Als volwassenen permanent niet meer thuis kunnen wonen en in een instelling moeten worden opgenomen, vallen zij onder de Wet langdurige zorg (Wlz).

Activiteiten

1. Ontwikkeling kleinschalige woonvoorzieningen voor jeugdverblijf

2. Voorbereiding om te voorzien in beschermd wonen (BW) binnen Haarlemmermeer

3. Voorbereiding om te voorzien in maatschappelijke opvang (MO)

4. Doorontwikkeling kortdurend verblijf organiseren (respijtzorg)

Toelichting

1. Ontwikkeling kleinschalige woonvoorzieningen voor jeugdverblijf

We willen een passend aanbod realiseren voor jeugdigen met weinig voorkomende, maar zeer complexe problematiek. Dit aanbod sluit zoveel als mogelijk aan op het gewone leven. Het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stuurt ook op de beweging naar kleinschalige instellingen. Dit wordt ook open driemilieusvoorzieningen (O3M) genoemd. Hier wordt behandeling met verblijf, onderwijs of dagbesteding en vrije tijd op één locatie aangeboden. Binnen de ontwikkeling naar kleinschalige zorgaanbod sturen we op een realistisch en uitlegbaar tarief.

2. Voorbereiding om te voorzien in beschermd wonen (BW) binnen Haarlemmermeer

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor BW op basis van de Wmo voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. De bekostiging en uitvoering van BW loopt op dit moment nog via centrumgemeenten. Voor onze regio is dat gemeente Haarlem. Het Rijk wil deze middelen geleidelijk gaan uitkeren aan alle gemeenten afzonderlijk, op basis van een nieuw verdeelmodel. Tegelijkertijd wordt het woonplaatsbeginsel BW ingevoerd, waardoor gemeenten financieel verantwoordelijk worden voor BW voor hun eigen inwoners. Met deze ‘doordecentralisatie’ wordt ingezet op het zo lokaal en thuis mogelijk ondersteunen van inwoners.

Wel is samenwerking tussen gemeenten nog steeds gewenst en op een aantal punten ook verplicht. In de regio Zuid-Kennemerland, IJmond en Haarlemmermeer is daarom het Gemeenschappelijk Orgaan Beschermd Wonen (GO BW) opgericht. In de Gemeenschappelijke Regeling (GR) bij het GWO BW zijn samenwerkingsafspraken vastgelegd over beleid, organisatie, financiering en inkoop van (regionale) BW-voorzieningen (2021.0003060). Door het herhaalde uitstel van de doordecentralisatie BW, is de GR nog niet in werking getreden. In 2023 wordt de GR aangepast, zodat we flexibeler in kunnen spelen op (onverwachte) toekomstige ontwikkelingen en de samenwerking per 2024 kan starten (7621583).

3. Voorbereiding om te voorzien in maatschappelijke opvang (MO)

De nieuwe verdeling van middelen voor MO volgt mogelijk in 2026. Wij zijn dan zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van dakloosheid, het ondersteunen van maatschappelijk herstel en goede nazorg bij uitstroom uit intramurale voorzieningen. Wij werken nu met de Opstapregeling. Dit is een samenwerking tussen Ymere, een aantal zorgaanbieders en de gemeente. Jaarlijks kunnen 45 inwoners via een driehoekcontract vanuit beschermd wonen of maatschappelijke opvang uitstromen naar zelfstandige woonruimte. In de eerste twee jaren wordt ambulante begeleiding gericht op zelfstandig kunnen wonen geboden. Nadat dit traject succesvol is afgerond, krijgt de inwoner een huurcontract op eigen naam.

4. Doorontwikkeling kortdurend verblijf organiseren (respijtzorg)

Wij stellen bij een aantal zorgaanbieders logeeropvang (respijtzorg) beschikbaar voor jeugdigen en volwassenen met beperkingen die nog thuis wonen. Hierdoor kunnen mantelzorgers tijdelijk ontlast worden, waardoor zij uiteindelijk hun mantelzorgtaken langer kunnen volhouden.

We zien echter dat er de afgelopen jaren weinig gebruik wordt gemaakt van kortdurend verblijf. Met de doorontwikkeling van kortdurend verblijf willen wij zowel voor jeugdigen als voor volwassenen onderzoeken wat de behoefte precies is, zodat het aanbod beter aan kan sluiten op deze behoefte. We trekken hierin samen op met de verantwoordelijke organisaties van kortdurend verblijf.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar