Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Doel is dat inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen en dat zij goed mee kunnen doen aan de samenleving waarbij zij de regie over hun eigen leven kunnen behouden. Dit ondanks eventuele problemen of beperkingen die zij hebben. Inwoners die hier met hulp van het eigen netwerk niet (meer) in slagen, kunnen een beroep doen op ondersteuning thuis. Dit geldt zowel voor jeugdigen als volwassenen.

De mogelijkheden van een kind worden optimaal benut, zodat een zo zelfstandig niveau van functioneren bereikt kan worden.

Als gemeente bieden we begeleiding, al dan niet in groepsverband, dagbesteding, vervoer, hulp bij het huishouden en hulpmiddelen. Voor kinderen en jeugdigen kan ook behandeling worden ingezet. We zorgen voor een dekkend hulpaanbod. Dit doen wij onder andere door het inkopen van zorg en ondersteuning bij zorgaanbieders. Wij zetten gericht in op lichtere vormen van ondersteuning waar dat mogelijk is. Deze mogelijkheden worden samen met de inwoners, professionals en zorgaanbieders inzichtelijk gemaakt.

Voor vervoer werken wij hierin bijvoorbeeld samen met acht regiogemeenten. Daarbij verzorgt een aanbieder het doelgroepenvervoer, dit betreft zowel het Wmo-vervoer, het leerlingenvervoer als het jeugdwetvervoer. Zowel jeugdigen als volwassenen worden zoveel mogelijk gestimuleerd om gebruik te maken van het openbaar vervoer of vrijwilligersinitiatieven.

Wanneer veiligheid in het geding is, zijn we ook verantwoordelijk voor de inzet van gedwongen hulp. Vanuit de jeugdwet betreft dit bijvoorbeeld jeugdbescherming (JB) en jeugdreclassering (JR). Onze taak is om kinderen fysieke en geestelijke veiligheid te bieden wanneer ouders/verzorgers dat niet (voldoende) doen. Dit gebeurt binnen verschillende schakels in de keten. We beginnen met preventie en breiden dat verder uit. Gedwongen jeugdhulp mag bijvoorbeeld alleen ingezet worden na een besluit van de kinderrechter. Dit wordt alleen uitgevoerd door instellingen die daartoe gecertificeerd zijn.

Voor volwassenen heeft de GGD Kennemerland een meldpunt waar inwoners en professionals hun zorgen over mensen in hun omgeving kunnen melden. De GGD voert, in opdracht van ons, onderzoek uit of iemand mogelijk verplichte zorg nodig heeft. Wanneer ernstig nadeel dreigt voor een persoon of de omgeving, kan de burgemeester in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) besluiten een crisismaatregel af te geven.

Veilig Thuis (het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio IJmond, Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer) heeft een spilfunctie in meldingen en vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Inzet is gericht op het voorkomen van huiselijk geweld en kindermishandeling en als het zich toch voordoet, direct in te grijpen en te stoppen, en daarbij met de ketenpartners ervoor te zorgen dat er wordt toegewerkt naar een duurzaam veilige situatie.

Voor onze inwoners organiseren we onafhankelijke clientondersteuning. Clientondersteuning is gratis, gericht op alle fasen in het leven, onafhankelijk en in het belang van de inwoner.

Activiteiten

1. Bieden onderwijs- zorgarrangementen

2. Inzet Praktijkondersteuner Huisartsen (POH) Jeugd

3. Project implementatie Doorbraakmethode

4. Toezicht Wmo en Jeugdwet

5. Aanpak wachttijden Jeugdwet

6. Project cliëntondersteuning

7. Doorontwikkeling van het zorgaanbod

Toelichting

1. Bieden onderwijs- zorgarrangementen

Een deel van de jeugdigen in Haarlemmermeer heeft onderwijs én zorg nodig om tot ontwikkeling te komen. Wij onderzoeken samen met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs welke onderwijs-zorgarrangementen er al zijn, welke nodig zijn en hoe toeleiding en bekostiging plaats moet vinden. Met de uitkomsten van het onderzoek zullen we de benodigde nieuwe onderwijs-zorgarrangementen ontwikkelen en inrichten. De pilots van de onderwijs-zorgarrangementen zullen na overleg met primair en voortgezet onderwijs in het vierde kwartaal van 2023 starten. In 2024 zal dit verder worden voortgezet. In 2025 vindt de evaluatie plaats. Zie ook programma Maatschappelijke ontwikkeling, beleidsdoel B.

2. Inzet Praktijkondersteuner Huisartsen (POH) Jeugd

Een POH-jeugd wordt ingezet om vanuit een huisartsenpraktijk of gezondheidscentrum psycho-educatie of lichte ondersteuning te bieden aan jeugdigen bij psychische klachten. Hiermee geven we vorm en inhoud aan ‘zo zwaar als nodig, zo licht als mogelijk’ en beheersen we de doorververwijzing naar geïndiceerde zorg.

Een POH-jeugd kan op verzoek van de huisarts ook onderzoek doen naar de hulpvraag om indien nodig te verwijzen naar de best passende zorg.

Komende jaren breiden we het aanbod van de POH-jeugd uit om het bereik en beschikbaarheid hiervan te vergroten. Dit is in lijn met de Hervormingsagenda Jeugd.

3. Project implementatie Doorbraakmethode

Er zijn inwoners met een stapeling van problemen. In de praktijk zien we dat sommige van deze inwoners niet de zorg en ondersteuning krijgen die ze hard nodig hebben. We willen dat deze inwoners wel verder geholpen worden. Met de doorbraakmethode en de maatwerkroute gaan we voor deze inwoners een doorbraak realiseren. Een doorbraak betreft het wegnemen van belemmeringen in een casus die de grootste sta- in-de-weg vormen. Hiermee wordt een perspectief gecreëerd voor deze inwoners.

Wat de doorbraakmethode toevoegt: wetten en regels vóór je laten werken in plaats van tegen je, de oplossing die écht helpt onderbouwen met scenario’s en een kosten-batenanalyse van het maatschappelijk én financieel rendement. Zo kunnen we legitimeren waarom we voor elke casus iets anders doen. We leren van elke casus en staan stil bij de knelpunten die we tegenkomen in de praktijk. Wanneer knelpunten vaker voorkomen onderzoeken we deze om te komen tot een structurele oplossing voor deze.

4. Toezicht Wmo en Jeugdwet

We zetten ons de komende jaren in voor bestrijding van oneigenlijk gebruik in het kader van de Wmo en de Jeugdwet. Hiervoor worden twee toezichthouders rechtmatigheid aangesteld, die zowel preventief, signaalgericht en risicogestuurd werken. Het toezicht richt zich vooral op aanbieders van zorg. De toezichthouder initieert zelfstandig en in teamverband complexe onderzoeken naar aanleiding van signalen over onregelmatigheden en voert deze onderzoeken uit. Ook worden controles uitgevoerd bij zorgaanbieders en cliënten. Dit gebeurt bij zowel gecontracteerde zorg als ingekochte zorg met een persoonsgebonden budget.

5. Project aanpak wachttijden Jeugdwet

We willen structureel meer zicht en grip krijgen op wachttijden voor Jeugdzorg in Haarlemmermeer, zodat passende zorg en ondersteuning op tijd beschikbaar is voor jeugdigen en ouders/verzorgenden (2022.0002730).

Samen met onze (jeugdzorg)partners stellen we vast waar de belangrijkste knelpunten en kansen liggen en werken we aan het verminderen van de wachttijden. We worden hierbij ondersteund door het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) van het ministerie van VWS en de VNG. Zij hebben op basis van onderzoek en ‘best practices’ een methode ontwikkeld voor een duurzame aanpak van de wachttijdenproblematiek in de Jeugdzorg.

6. Project cliëntondersteuning

Met het project cliëntondersteuning willen we meer inzicht krijgen in de behoefte aan cliëntondersteuning door onze inwoners, zodat we het beleid en het aanbod hierop aan kunnen laten sluiten. Het huidige aanbod van de organisaties in kaart brengen en de vindbaarheid, bekendheid en herkenbaarheid van cliëntondersteuning vergroten. De input uit het onderzoek naar behoeften en aanbod moet leiden tot een visie op cliëntondersteuning.

Onafhankelijke cliëntondersteuning is een wettelijke taak binnen de Wmo 2015. Het betreft levensbrede cliëntondersteuning, dus ook voor jeugd (en gezin) en voor werk en inkomen. Zowel landelijk als in onze gemeente blijkt dat de onafhankelijke cliëntondersteuning nog onvoldoende bekend is bij inwoners. Wij hebben dit verspreid over verschillende organisaties belegd, zowel professionele als vrijwillige organisaties. Bij een aantal organisaties is de cliëntondersteuning echt als product cliëntondersteuning ingekocht.

7. Doorontwikkeling van het zorgaanbod

De vraag naar zorg en ondersteuning neemt toe en zal in de toekomst ook toe blijven nemen als gevolg van vergrijzing en groei van de gemeente. Om de zorg en ondersteuning beschikbaar te houden voor onze meest kwetsbare inwoners zetten we met de gecontracteerde zorgaanbieders in op continue doorontwikkeling. Op basis van gebruik van de zorg en ondersteuning kijken we samen met de zorgaanbieders en inwoners hoe we gericht lichtere vormen van ondersteuning in kunnen zetten. Voor de begeleiding van volwassenen onderzoeken we de mogelijkheden om een deel van de begeleiding in groepsverband aan te bieden. En voor dagbesteding volwassenen een betere integratie tussen vrij-toegankelijke en geïndiceerde dagbesteding en goede spreiding over Haarlemmermeer. Ook zorgen we ervoor dat het zorgaanbod inzichtelijk is.

Indicatoren

Op basis van de informatie op de website Waarstaatjegemeente.nl worden de cijfers van Haarlemmermeer vergeleken met alle gemeenten van Nederland en met de groep Welvarende, jonge of groei gemeenten. Dit is de groep van gemeenten waar Haarlemmermeer onder valt volgens de website. Op de website ontbreken de vergelijkende cijfers 2019 en 2020 van de BBV indicatoren over jongeren voor Nederland en Welvarende, jonge of groei gemeente. Er zijn indicatoren met cijfers waarin te weinig verschil zit om een informatieve grafiek te kunnen weergeven (bijvoorbeeld indicator werkloze jongeren bij beleidsdoel C), in dat geval is er geen grafiek opgenomen.
Uit de grafiek Jongeren met jeugdbescherming in Figuur 3 blijkt dat Haarlemmermeer relatief gezien minder jongeren in de jeugdbescherming heeft.
We zien een toename in maatwerkarrangementen Wmo, dit komt door een stijging van de hulp bij de huishouding en de GGZ doelgroep. Deze doelgroep wordt minder snel opgenomen in een instelling, maar meer thuis behandeld. Daarvoor is dan wel een maatwerkarrangement Wmo nodig.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar