Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Op het gebied van onderwijs hebben wij taken met betrekking tot leerplicht/RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt), onderwijsachterstandenbeleid, een goede aansluiting tussen jeugdzorg en onderwijs en leerlingenvervoer. Door het vervullen van deze taken kunnen leerlingen hun schoolcarrière optimaal doorlopen en afsluiten met een diploma dat aansluit bij hun capaciteiten en interesse. Voor jonge kinderen geven wij uitvoering aan peuteropvang en voor- en vroegschoolse educatie. Ook hebben wij de belangrijke wettelijke taak om te voorzien in passende onderwijshuisvesting.

Activiteiten

1. Zorg dragen voor onderwijshuisvesting

2. Bevorderen van veilige scholen

3. Bevorderen van passend onderwijs

4. Uitvoeren van de Lokale Educatieve Agenda (LEA) 2021-2024

5. Uitvoeren onderwijsachterstandenbeleid

6. Aanpakken schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten

7. Bieden van onderwijsverbreding

Toelichting

1. Zorg dragen voor onderwijshuisvesting

Een goed schoolgebouw heeft een gezond binnenklimaat, waardoor leerlingen betere leerprestaties behalen en er sprake is van minder ziekteverzuim bij leerlingen en personeel. Een goed schoolgebouw is flexibel en aan te passen naar onderwijskundig concept, ondersteuningsbehoefte van leerlingen en aantal leerlingen. Daarnaast is een goed schoolgebouw geschikt voor inclusief onderwijs en inclusief personeelsbeleid. Binnen het Integraal Huisvesting Plan Onderwijsvoorzieningen (IHP) dragen wij samen met de schoolbesturen zorg voor de realisatie van deze uitgangspunten. Relevante ontwikkelingen, renovaties, nieuwbouw en verduurzaming krijgen hierin gestalte. Het IHP wordt elke twee jaar geactualiseerd om grip te houden op eventuele wijzigingen in de ontwikkelingen, de wet- en regelgeving en de leerlingenaantallen. In 2024 stellen we met de schoolbesturen samen een nieuw IHP op. Conform wetgeving vindt over onderwijshuisvesting tussen gemeente en schoolbesturen 'op overeenstemming gericht overleg (OOGO)' plaats. We zien een uitdaging in de grote toename van kinderen van nieuwkomers. Samen met de schoolbesturen wordt gezocht naar een passende oplossing om deze kinderen een onderwijsplek te kunnen garanderen binnen de internationale taalklassen en internationale schakelklassen.

We hebben afgesproken dat we samen met de schoolbesturen vervolg geven aan het onderzoek naar de mogelijkheden om Total Cost of Ownership (TCO) toe te passen.

2. Bevorderen van veilige scholen

Het convenant Veiligheid In en Om de School (VIOS) is een samenwerking tussen gemeente, politie, Halt en de scholen uit het voortgezet - en middelbaar beroepsonderwijs. Deze samenwerking is gericht op schoolgebonden actuele en maatschappelijke veiligheidsthema’s. Voor de aanpak van specifieke veiligheidsthema’s is een handelingsprotocol ontwikkeld en een tweemaandelijks uitvoerend overleg met de betrokken partijen ingesteld. De stuurgroep VIOS, onder voorzitterschap van de burgemeester, heeft als speerpunt de volgende thema’s bepaald: 

• drugs- en wapenvrije scholen; 

• aanpak polarisatie; 

• ondermijning; 

• jeugdoverlast.

In aanloop naar ieder schooljaar worden de prioriteiten bijgesteld op basis van de dan geldende omstandigheden. Momenteel wordt er een handelingskader opgesteld waarin handvatten staan beschreven om op de juiste manier te kunnen signaleren en handelen op gebied van de beschreven speerpunten. Dit handelingskader beschrijft tevens afspraken tussen de convenantpartners zodat duidelijk wordt wat ieders rol op gebied van deze speerpunten is.

Aan iedere voortgezet onderwijsinstelling is een jongerenwerker verbonden. Zij adviseren scholen in het geval er overlast is of op gebied van specifieke sociale problematiek. Ook bieden jongerenwerkers begeleidingstrajecten aan om jongeren preventief te ondersteunen. Op deze wijze willen wij de behoefte aan geïndiceerde zorg terugdringen. Bovendien kunnen scholen kosteloos gebruik maken van een aantal gastlessen die jongeren informatie en handelingsperspectief bieden over verschillende veiligheidsonderwerpen.

3. Bevorderen van passend onderwijs

De samenwerkingsverbanden primair - en voortgezet onderwijs zijn er om passend onderwijs te bieden aan leerlingen die dit nodig hebben. Goede samenwerking met jeugdhulp en zo preventief en tijdig mogelijk inzetten van jeugdhulp is hierbij belangrijk. De gemandateerde professionals (schoolcoach, leerplichtambtenaar en jeugdgezondheidszorg) hebben daarin een belangrijke signalerende en doorverwijzende rol. De schoolcoach biedt ook zelf lichte hulp aan kinderen en hun gezin. Deze uitgangspunten zijn vastgelegd in overleg met kinderopvangorganisaties, het primair -, speciaal -, voortgezet - en middelbaar beroepsonderwijs. Thuisnabij onderwijs en voorkomen van langdurig verzuim en thuiszitten zijn speerpunten. Speciale aandacht gaat uit naar kinderen die zowel onderwijs als zorg nodig hebben. Soms vraagt dit om maatwerk in de vorm van een onderwijs-zorgarrangement. We inventariseren voor welke doelgroepen dit maatwerkaanbod nodig is (zie ook programma Zorg en werk, Beleidsdoel A). Waar zinvol worden nieuwe onderwijs-zorgarrangementen gestart. Op dit moment hebben we te weinig aanbod voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK) in de gemeente Haarlemmermeer die de combinatie van onderwijs en zorg nodig hebben. Hierdoor komen kinderen thuis te zitten of ze moeten reizen naar andere gemeenten. Daarnaast zitten kinderen te lang in een niet passende leeromgeving omdat ze niet door kunnen stromen naar een andere leeromgeving die beter passend is. Daardoor ontstaan ook wachtlijsten voor Jeugdhulp. Op de Van Voorthuijsenschool in Hoofddorp (cluster 3) komen twee kleine groepen voor kinderen (OZA's) die zowel een aanbod van onderwijs als zorg nodig hebben. Ze worden begeleid door zowel een leerkracht als een pedagogisch medewerker.

Specifieke aandacht gaat uit naar de overgangen van VE naar PO, van PO naar VO en van VO naar vervolgonderwijs en arbeidsmarkt. Belangrijk is dat informatie over ondersteuningsbehoeften van leerlingen goed wordt overgedragen en dat ook op de nieuwe plek de juiste ondersteuning kan worden geboden. Er zijn afspraken gemaakt over het moment waarop en de wijze van overdracht van peuter- en kinderopvang naar het primair onderwijs, zodat scholen zich goed kunnen voorbereiden en passende ondersteuning en/of zorg kunnen regelen wanneer dat nodig is. De Juniorcolleges voor leerlingen tussen 10 en 14 jaar maken de overstap van PO naar VO voor een groep leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften soepeler. In Nieuw-Vennep is 10&Meer gestart en ook in Hoofddorp wordt gewerkt aan een Juniorcollege. Er wordt gewerkt aan een goede doorgaande lijn voor kinderen met specifieke behoeften vanuit het PO naar VO. In het schooljaar 2023-2024 worden hoogbegaafde kinderen met een bijkomende problematiek (dubbel bijzonder) die vanuit het PO worden gesignaleerd besproken met hoogbegaafde deskundigen van het VO. Daardoor zal voortijdig worden gezorgd voor een passende plek in het VO.

4. Uitvoeren van de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) 2021-2024

Samen met de schoolbesturen en kinderopvangorganisaties voeren we de LEA 2021-2024 uit. Binnen de LEA staan twee hoofdthema’s centraal: ‘Kansengelijkheid’ en ‘Gezondheid’. Kansengelijkheid wordt bevorderd door onder andere de Juniorcolleges, het aanbod voor jonge nieuwkomers, een doorgaande lijn VE-PO-VO, extra aandacht voor 0-4 jarigen met een ondersteuningsvraag en verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en jeugdzorg. Zo is begin 2023 gestart met het project 'Meertalig Opvoeden', waar ouders samen met logopedisten een taalplan maken voor het taalaanbod thuis. In het kader van ‘Gezondheid’ wordt binnen de kinderopvang en scholen, samen met de ouders gewerkt aan een gezonde leefstijl met betrekking tot bewegen, eten en gezond gewicht. Naast de fysieke gezondheid is er, zeker na de lange coronaperiode, ook specifiek aandacht voor de mentale gezondheid van jongeren. Tevens wordt er samen met de schoolbesturen gewerkt aan de invulling van gezonde schoolgebouwen door de luchtkwaliteit/ventilatie te verbeteren.

Met de komst van de vluchtelingen uit Oekraïne en de grote toename van asielzoekers en statushouders binnen onze gemeente staan de internationale taalklassen voor de opdracht om deze kinderen zo goed mogelijk te integreren binnen ons onderwijssysteem.

5. Uitvoeren onderwijsachterstandenbeleid

Met de aanpak van taal- en onderwijsachterstanden willen we bereiken dat kinderen en jongeren op passend niveau onderwijs kunnen volgen, zodat onderwijsachterstanden bij kinderen verminderen. Het gaat om onderwijsachterstanden die het gevolg zijn van verschillen in de thuissituatie van leerlingen. Vooral leerlingen van ouders met een lager opleidingsniveau hebben een grotere kans op een onderwijsachterstand. Hoe hoger de ouders zijn opgeleid, hoe beter de leerprestaties van hun kinderen. Daarnaast spelen sociaal-culturele en sociaal-economische kenmerken van het gezin mee.
In het kader van het onderwijsachterstandenbeleid is ondersteuning in de buitenschoolse opvang (BSO) gestart. De BSO medewerkers leren beter de weg naar dit aanbod te vinden en te werken met wat mogelijk en al beschikbaar is in Haarlemmermeer. Voor de jonge nieuwkomers in Nederland is momenteel een landingsprogramma in werking waar zij schoolse activiteiten kunnen volgen. Eén centraal aanmeldpunt is in ontwikkeling. Daarnaast wordt toegewerkt naar een expertisecentrum voor nieuwkomers. Peuters van 2½ tot 4 jaar met (een risico op) een achterstand in de Nederlandse taal kunnen deelnemen aan het aanbod voorschoolse educatie (VE-aanbod). Het VE-aanbod heeft als doel om achterstanden in de Nederlandse taal zo veel mogelijk te voorkomen of te verminderen. Voor kinderen die (nog) een taalachterstand hebben bij de start in groep 1 of 2 van het basisonderwijs kan Taalcoaching in het onderwijs worden ingezet. Door een effectief VE-aanbod en door Taalcoaching in het onderwijs starten kinderen zo veel mogelijk zonder achterstand in de Nederlandse taal in groep 3 van het primair onderwijs.

6. Aanpakken schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten

Wij werken aan het terugdringen van schoolverzuim en voortijdig schooluitval. Dit doen wij samen met de onderwijspartners, de samenwerkingsverbanden en andere partijen uit het sociaal domein. Schoolverzuim is een belangrijke indicator voor schooluitval. Wij richten ons daarom op preventie, onder meer door de inzet van leerplichtspreekuren op scholen. De komende jaren gaat er speciale aandacht uit naar het terugdringen van het aantal thuiszitters. Voor deze groep doen wij wat nodig is om hen zo snel mogelijk terug te laten keren naar een passende onderwijsplek. In het kader van de aanpak voortijdig schoolverlaten (vsv) en jongeren in een kwetsbare positie (jikp) worden alle jongeren die zonder startkwalificatie van school af gaan regelmatig benaderd. Zij krijgen begeleiding aangeboden terug naar school of werk. Wij willen het aantal nieuwe vsv’ers verlagen. Er is een wetsvoorstel in de maak waarbij kwetsbare jongeren extra ondersteuning krijgen in de overstap van school naar werk. Ter voorbereiding op deze wetgeving stemmen wij regionaal en lokaal af met de partners in het onderwijs en het sociaal domein. Daarnaast werken wij ook aan het versterken van de samenwerking met het onderwijs en werkgevers. Wij worden daarbij ondersteund vanuit de arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam.

7. Bieden van onderwijsverbreding

Wij willen gelijke kansen voor kinderen en jongeren bevorderen. Daarbij gaat het erom dat kinderen en jongeren in staat worden gesteld – en worden gemotiveerd en waar nodig ondersteund – om hun verschillende talenten te ontwikkelen. Wij bieden aan iedere school een aanbod van lessen die gaan over natuur- en milieu-educatie in de breedste zin. Deze lessen sluiten aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs, zijn interactief en gericht op ervaren en beleven. Dit geldt ook voor het kunstprogramma dat we subsidiëren en de aandacht die wij hebben voor het thema aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt. Zo worden bijvoorbeeld techniekdagen binnen het voortgezet onderwijs gesteund door de gemeente. Momenteel geven we samen met ondernemers en opleidingen vorm aan een strategische uitvoeringsagenda aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt. We zetten daarbij in op het verminderen van de jeugdwerkeloosheid en mismatching. En in bredere zin op het versterken van de verbinding onderwijs en arbeidsmarkt.
Daarnaast worden zwemlessen gesubsidieerd voor kinderen in het speciaal onderwijs en voor kinderen in het primair schakelonderwijs. Via het zomeraanbod van HaarlemmerMEER MOVES maken meer jongeren kennis met sport en cultuur.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar