Maatschappelijke ontwikkeling

Inwoners ontwikkelen zich naar vermogen, participeren actief in de samenleving en ontplooien zich optimaal

We willen er zijn voor de mensen die ons nodig hebben. Samen met onze maatschappelijke partners bieden wij onze inwoners perspectief. Gezamenlijk maken we het mogelijk dat inwoners hun eigen mogelijkheden benutten en organiseren we zorg en ondersteuning steeds effectiever en dichterbij voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. In Haarlemmermeer hanteren we daarvoor het begrip brede sociale basis. Daarbij staan de inwoner, zijn sociale netwerk en de algemene voorzieningen op het gebied van welzijn, sport en cultuur centraal; daar voegen we lichte ondersteuning aan toe zodat deze inwoners zo veel mogelijk mee kunnen blijven doen in de samenleving.

Landelijk wordt als definitie voor de sociale basis gehanteerd: ‘het geheel van organisaties, diensten, voorzieningen en betrekkingen die het mogelijk maken dat mensen in redelijkheid in sociale verbanden (buurten, groepen, netwerken, gezinnen) samen kunnen leven en kunnen participeren in de samenleving’. Het gaat in de sociale basis niet alleen om de aanwezigheid van voorzieningen maar ook om de aanwezigheid van informele netwerken, activiteiten van inwoners en betekenisvolle relaties tussen inwoners onderling en tussen inwoners, professionals en de overheid. Ook informatie en advies is een belangrijke functie voor inwoners met vragen over zorg, welzijn, wonen, werk en inkomen.

Haarlemmermeer

Wij faciliteren alle inwoners van Haarlemmermeer door voorzieningen te bieden die toegankelijk zijn voor iedereen. Dat zijn accommodaties (gebouwen, sportvelden en openbare ruimte) en activiteiten op het gebied van onderwijs, welzijn, sport, recreatie, cultuur, gezondheid en vrijwilligerswerk. Daarnaast willen wij dat inwoners elkaar ontmoeten, zich ontplooien, hun talenten ontwikkelen en zichzelf kunnen redden, waar nodig met advies, lichte ondersteuning vanuit de algemeen toegankelijke voorzieningen en met behulp van ieders eigen netwerk.

Wij besteden als gemeente met een hoog percentage kinderen en jongeren veel aandacht aan onze jonge inwoners en hun ouders en begeleiders. Ook richten we ons op het creëren van optimale omstandigheden waarbinnen de Haarlemmermeerse jeugd kan opgroeien tot zelfstandige en zelfredzame inwoners. Daarnaast richten we ons in toenemende mate op de groeiende groep ouderen die vaker hogere leeftijden bereiken in zelfstandige woonsituaties. Ook anticiperen we op meer zelfstandig wonende inwoners met een beperking of psychische kwetsbaarheid. Daarom werken we in onze wijken aan geleidelijk hogere niveaus van fysieke en sociale toegankelijkheid, zoals vanuit het VN-Verdrag voor de rechten van de mens voor mensen met een beperking of aandoening van ons gevraagd wordt. Want iedereen doet conform ons coalitieakkoord naar eigen kunnen mee. Dit is het fundament voor de kwaliteit van leven van onze inwoners, waardoor zij niet alleen prettig, maar ook zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Vitale en inclusieve wijken creëren is alleen mogelijk samen met inwoners, vrijwilligers en betrokken professionals.

Ons cultureel, sportief en recreatief aanbod draagt actief bij aan verbondenheid en betrokkenheid van onze inwoners en maakt Haarlemmermeer tot een aangename gemeente met hoge sociale en economische aantrekkingskracht voor huidige en toekomstige inwoners.

Gezond en Actief Leven Akkoord

Begin 2023 hebben VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend. Via de specifieke uitkering voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023–2026 (Brede SPUK) krijgen wij hiervoor middelen van het Rijk. In deze SPUK is ook budget opgenomen voor wat van gemeenten wordt verwacht op het domein van sport en bewegen. Sport levert namelijk een belangrijke bijdrage aan het behalen van de doelen van het GALA. De bestuurlijke afspraken hierover zijn opgenomen in het Sportakkoord II. De uitvoering vraagt om een herijking van het Sportakkoord en het opstellen van een integraal plan.

Daarnaast is met de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) gestart. Met het IZA wordt in overleg met zorgaanbieders in de eerste en tweede lijn en zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid een regioplan opgesteld met als doel bij te dragen aan de landelijke opgave om de zorg toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief goed te houden. Door uitvoering te geven aan de afspraken die gemaakt zijn op landelijk niveau in het GALA, Sportakkoord II en IZA en daarvoor de middelen van de Brede SPUK in te zetten, dragen wij bij aan de centrale doelstelling van de akkoorden: een gezonde generatie in 2040. Dit kan alleen door onze opgave integraal aan te pakken.

Tabel 28 

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen

2019

2020

2021

2022

Absoluut verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

4,6

5,5

5,2

13,4

Relatief verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

18

16

17

17

Voortijdige schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) (deelnemers aan het VO en MBO onderwijs)

% deelnemers VO en MBO

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

1,9

1,4

1,6

n/b

Niet-wekelijkse sporters 1

% bevolking 19 jaar en ouder

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

n/b

44,8

n/b

n/b

  1. Gebaseerd op gezondheidsmonitior (en ouderen) van GGD'en, CBS en RIVM. Wordt elke vier jaar georganiseerd.

Verbonden partijen

Veiligheidsregio Kennemerland (VRK)

GGD Kennemerland is onderdeel van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) en levert een bijdrage aan beleidsdoel A van programma Maatschappelijke ontwikkeling: Inwoners ervaren zo min mogelijk sociale- en gezondheidsproblemen en ontwikkelen een verantwoorde leefstijl.

Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) stellen gemeenten elke vier jaar een nota lokaal volksgezondheidsbeleid vast. De tien gemeenten in de VRK hebben de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' opgesteld. Door samen te werken aan de gezondheid van de inwoners kunnen we effectief inzetten op preventieve gezondheidszorg.

We omarmen de regionale aanpak, maar voegen daar een lokale ambitie aan toe.

Regionaal zijn de volgende ambities benoemd: 

  • gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving; 

  • gezondheidsachterstanden verkleinen; 

  • druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen; 

  • vitaal ouder worden.

Lokaal is daar via het Haarlemmermeers Preventie Akkoord aan toegevoegd: leefstijlthema’s overgewicht, problematisch alcoholgebruik en roken. Vanaf 2024 zal de lokale uitwerking van het gezondheidsbeleid vorm krijgen via het GALA, waarvoor de gemeente een integraal plan opstelt.

Veel taken op gebied van de publieke gezondheid en de afstemming ervan met de curatieve gezondheidszorg hebben we binnen VRK-verband regionaal belegd bij GGD Kennemerland, zoals geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR), jeugdgezondheidszorg, medische milieukunde, forensische geneeskunde, technische hygiënezorg, seksuele gezondheid, infectieziektenbestrijding en reizigersadvies en vaccinatie. Daarnaast monitort GGD Kennemerland regelmatig de gezondheid van onze inwoners. De middelen voor deze taken liggen vast en gaan rechtstreeks naar de VRK/GGD. Deze reguliere taken behoeven verder geen nadere uitwerking in het kader van de nota volksgezondheidsbeleid.

Recreatieschap Spaarnwoude

Het doel van Recreatieschap Spaarnwoude is het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie, het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu en het tot stand brengen en onderhouden van een landschap dat hierop is afgestemd in het werkingsgebied van de regeling, gelegen tussen Amsterdam en Haarlem. Hiermee levert het Recreatieschap Spaarnwoude een bijdrage aan beleidsdoel E: Inwoners beschikken over voldoende aantrekkelijke mogelijkheden om te recreëren, te bewegen en actief deel te nemen aan sport.

De participanten van Recreatieschap Spaarnwoude dragen gezamenlijk zorg voor het beheer en ontwikkeling van dit openbare gebied dat grotendeels samenvalt met de Bufferzone Amsterdam-Haarlem (landschappelijke buffer tegen aaneengroeien stedelijke gebieden). Ook het toezicht op en handhaven van de Algemene Verordening Spaarnwoude maakt onderdeel uit van het beheer. Aan het totale recreatieschapsgebied worden jaarlijks circa 6,0 miljoen bezoeken gebracht.

Voor Recreatieplas Haarlemmermeer BV verwijzen we naar de paragraaf Verbonden partijen.

Relevant beleid

  • Afbakening en inkoop Jeugd en Wmo 2023, Samen op koers (2021.0002605)

  • Samen sterk en in balans, visie informele zorg en vrijwillige inzet (2020.0001281)

  • Regenboogagenda, verkenning en plan van aanpak voor het regenboogbeleid Haarlemmermeer 2020-2022 (2020.0000425)

  • Jong in Haarlemmermeer 2020-2024 (2020.0003103)

  • Visie Wonen met zorg 2030 (2017.0026227)

  • Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Integraal Huisvestingsplan Onderwijshuisvesting 2.0 (2017.0026699)

  • Actualisatie Integraal Huisvestingsplan Onderwijsvoorzieningen (2022.0001788)

  • Verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Lokale Educatieve Agenda 2021 - 2024 (2021.0000570)

  • Verordening leerlingenvervoer 2015 (2015.0014220)

  • Ruimte voor Cultuur, Kansen voor Ondernemerschap (2012.0016382)

  • Visie op de Geniedijk (2009.0014576)

  • Verordening Fysiek Domein 2019 (2019.0031932)

  • Subsidieverordening restauratie gemeentelijk erfgoed 2020 (2020.0000059)

  • Erfgoedcommissie-Reglement (2011.0048240)

  • Erfgoedvisie gemeente Haarlemmermeer 2020-2030: 'Erfgoed omarmen en beleven' (2020.0000051)

  • Visie Ringdijk en Ringvaart (2015.0015816)

  • Pionieren in de polder, innovatie in het sociaal domein (2017.0013419)

  • Cultuur in 2025, Evaluatie en actualisatie cultuurbeleid 2021-2024 (2021.0000372)

  • Representativiteitsverklaring - PBO Meeromroep (2016.0006551)

  • Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' (2021.0001769)

  • PARK21: Kredietaanvraag PARK21 2022 (2022.0000837)

  • Toerisme, evenementen en promotie Haarlemmermeer 2020-2025 (2020.0000380)

  • 'Kom in beweging!' - Speelruimte in gemeente Haarlemmermeer (2021.0000721)

  • Visie Landschap en Recreatie Haarlemmermeer 2040 (2021.0002744)

  • Meedoen mogelijk maken in Haarlemmermeer (7532520) 

  • 'Haarlemmermeer met sport en bewegen positief gezond' - Sport- en Beweegvisie Haarlemmermeer 2019-2029 (2019.0036310)

  • Samen gezond in Kennemerland, gezondheidsbeleid 2021-2028 (2021.0001769)

  • Beleidskader Vastgoed (2022.0002604)

  • Regenboogagenda 2023-2026 (7282020)

  • Informatie over de Lokale Inclusie Agenda (X.2023.00726)