Beleidsdoel C: Onze inwoners zijn economisch zo zelfstandig mogelijk

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

We ondersteunen inwoners die (tijdelijk) niet in staat zijn zelfstandig in hun onderhoud te voorzien. We sturen op passende begeleiding met als doel dat inwoners zo zelfstandig mogelijk meedoen in de maatschappij. Dit doen we door een duidelijk toegangsproces, het begeleiden naar werk en/of het activeren van meedoen door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Het arbeidsmarktbeleid binnen arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam en onze activiteiten om mensen terug te laten keren naar werk sluiten op elkaar aan. De inzet is dat inwoners met een bijstandsuitkering bij voorkeur blijvend werk vinden in sectoren die een tekort aan arbeidskrachten kennen, zoals in de zorg, het onderwijs, de techniek, de klimaattransitie en ICT.

Activiteiten

  1. Re-integratie en begeleiding naar werk

  2. Participatie (meedoen) in de samenleving

  3. Begeleiding van mensen met een arbeidsbeperking naar werk

  4. Werkgeversservicepunt en samenwerking arbeidsregio Groot-Amsterdam

  5. Inburgering statushouders

Toelichting

1. Re-integratie en begeleiding naar werk

De uitdaging blijft om de juiste balans te houden in de ondersteuning van de diverse groepen inwoners. We houden rekening met de mogelijkheden, onmogelijkheden en de mate van belastbaarheid van de inwoner. Dat is maatwerk en begint bij de intake. We bepalen de uitgangspositie van de inwoner. De brede uitvraag gaat in op de verschillende levensdomeinen, zoals gezondheid, onderwijs en financiën, waardoor een beeld van de inwoner ontstaat. In samenspraak met de inwoner wordt een passend traject ingezet.

Voor sommigen is het voldoende dat zij via het Werkgeversservicepunt (WSP) beschikbare vacatures krijgen aangereikt, anderen bieden we onze eigen sollicitatietraining aan of een heroriëntatie op werk in een andere branche.

Hiervoor kan een training, opleiding of omscholingstraject worden ingezet waarbij we ook nadrukkelijk gebruik maken van het regioaanbod. Door de grote tekorten aan personeel in de verschillende branches wordt de inzet van omscholingstrajecten, opleiding en trainingen steeds belangrijker.

2. Participatie, meedoen in de samenleving

Voor de personen die al langere tijd een bijstandsuitkering ontvangen stimuleren we parttime werk en begeleiden we bepaalde groepen zoals 50+ers, alleenstaande ouders en statushouders. Hiervoor worden (taal)trainingen, opleidingen, maatwerktrajecten en tijdelijke begeleiding op de werkvloer ingezet. Ook maken we gebruik van de Social Return on Investment (SROI) verplichtingen van door ons gecontracteerde aanbieders, om inwoners aan werk te helpen. We bieden activeringstrajecten en begeleiding naar vrijwilligerswerk aan personen die (nog) niet toe zijn aan trajecten gericht op werk. Zo zetten we Werkfit trajecten in, waarin kennis gemaakt wordt met werken in de zorg en waar taal en werknemersvaardigheden worden geoefend. Wij verlenen aan inwoners die door grote sociaal/psychische belemmeringen of die door hun leeftijd en gebrek aan recente werkervaring niet aan het werk komen een ontheffing van de sollicitatieplicht. Wij zetten voor deze inwoners in op meedoen aan de samenleving. In het traject 'vrijwillige coach’ wordt een inwoner gekoppeld aan een vrijwilliger. De vrijwilliger onderneemt samen de inwoner activiteiten en de inwoner wordt geïntroduceerd bij bijvoorbeeld het buurthuis, het wijkcentrum, de bibliotheek. Het vrijwillige coach project is in 2023 gestart en de doelstelling was om 20 inwoners te begeleiden. Voor 2024 is de doelstelling 30 inwoners.

3. Begeleiding mensen met een arbeidsbeperking naar werk

AM match begeleidt de doelgroep die tot 70% van het wettelijk minimumloon kan verdienen, de doelgroep van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en personen die alleen in een beschutte omgeving kunnen werken. In juli 2023 is het Breed Offensief als onderdeel van de wetswijzigingen van de Participatiewet in werkinggetreden. Het Breed Offensief heeft als doel de arbeidskansen voor mensen met een arbeidsbeperking te vergroten. De mogelijkheden van de inzet van loonkostensubsidie, jobcoaching en persoonlijke ondersteuning op de werkvloer worden verruimd. Met de gemeenten binnen de Gemeenschappelijke Regeling (GR) en AM match onderzoeken we hoe de dienstverlening zo goed mogelijk kan aansluiten op de behoeften van de deelnemers, de wensen van de gemeenten en de mogelijkheden van AM match. Zo komen we tot verbetervoorstellen voor de aanmelding, zodat die voor alle gemeenten grotendeels hetzelfde verloopt.

Ook kunnen we samen de dienstverlening aanpassen en suggesties doen voor eventuele uitbreiding van de dienstverlening. Vanuit de gemeente blijven wij regie houden op de trajecten bij AM match. Daarnaast verzorgt de gemeente het Loonkostensubsidie (LKS) traject wanneer inwoners een baan krijgen met LKS.

4. Werkgeversservicepunt en samenwerking arbeidsregio Groot-Amsterdam

Gezamenlijk trekken gemeenten, sociale partners en private partijen in de arbeidsmarktregio op om de uitdagingen op de arbeidsmarkt aan te gaan. Voorbeelden hiervan zijn de krapte en mismatch op de arbeidsmarkt. Binnen het Regionaal Werkcentrum (RWC) is de samenwerking gericht op het aan het werk houden van mensen en het voorkomen van doorstroming naar een uitkering. Het RWC bevordert ook de mobiliteit binnen sectoren en ontwikkelt zich tot duidelijk aanspreekpunt voor ondernemers.

Het onderwijs is een belangrijke samenwerkingspartner. Een essentieel onderdeel van de aanpak is omscholing op basis van iemands vaardigheden. Deze gebundelde krachten maken het mogelijk dat we sneller, flexibeler en krachtiger kunnen inspelen op de uitdagingen van de huidige arbeidsmarkt. Vraag, aanbod en onderwijs weten elkaar op de arbeidsmarkt beter te vinden zodat personen opgeleid worden voor sectoren waarin werk is.

Verder heeft de arbeidsmarktregio Groot Amsterdam crisisgelden ontvangen voor het tegengaan van jeugdwerkloosheid. In Haarlemmermeer gaan we met verder met een programma, dat is opgezet met dit geld, om schooluitval tegen te gaan. Ook het soepeler laten verlopen van de overgang van school naar werk en van school naar een vervolgopleiding is onderdeel van dit programma. Het programma is enerzijds gericht op doen, zoals:

  • het organiseren van een banenbeurs met banen voor de toekomst;

  • het initiëren van een toekomstfonds waarbij ingezet wordt op samenwerkingsinitiatieven die jongeren ondersteunen hun weg te vinden naar passend vervolgonderwijs of naar werk waar toekomstperspectief;

  • het goed informeren van zowel jongeren als hun ouders en extra ondersteuning bij stages.

Anderzijds is het programma gericht op het bestendigen van samenwerking tussen onderwijs, gemeente, werkgevers en organisaties zoals Stichting Meerwaarde en AM match, zodat deze eenmalige impuls een duurzame impact heeft.

5. Inburgering statushouders

Per 1 januari 2022 is de Wet inburgering 2021 (Wi2021) van kracht geworden. Gemeenten zijn onder de Wi2021 verantwoordelijk voor het inburgeringstraject. Ons doel is dat statushouders zich welkom voelen, succesvol inburgeren en zo snel mogelijk kunnen meedoen in de samenleving. Wij hebben hierin een initiërende, faciliterende en handhavende rol. Wij zorgden al voor het huisvesten, opvangen, maatschappelijk begeleiden en (re) integreren van statushouders.

Met de Wi2021 zijn daar de volgende taken bijgekomen voor gemeenten: het uitvoeren van een brede uitvraag over de verschillende levensdomeinen, het opstellen van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) en handhaven dat het inburgeringstraject wordt gevolgd en succesvol wordt afgerond. VluchtelingenWerk verzorgt de maatschappelijke begeleiding, budgetcoaching en het Participatieverklaringstraject.

Indicatoren

Tabel 23

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen

2019

2020

2021

2022

Banen

Aantal per 1.000 inwoners 15 – 64 jaar

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

1.562

1.553

1.506

1.526

Netto arbeidsparticipatie

% werkzame beroeps-bevolking t.o.v. de beroepsbevolking

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

72,1

71,2

72,3

74,9

Lopende re-integratievoorzieningen

Aantal per 10.000 inwoners 15 – 64 jaar

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

66,8

80,6

107,6

111,5

Werkloze jongeren

% 16 t/m 22 jarigen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

1

2

1

n/b

Uit de grafieken in Figuur 3 blijkt dat Haarlemmermeer heel goed scoort op het aantal banen per inwoner. Een van de verklaringen hiervoor is Schiphol, wat een hoge werkgelegenheid creëert. Als gevolg van het aantal banen per 1.000 inwoners, zitten we ook bij de netto arbeidsparticipatie boven het gemiddelde. Omdat er relatief weinig mensen in de bijstand zitten, heeft Haarlemmermeer ook relatief weinig mensen in trajecten

Tabel 24 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2022

2023

2024

2025

2026

2027

Beleidsdoel C: Onze inwoners zijn economisch zo zelfstandig mogelijk.

Baten

337

4.275

3.498

3.498

3.498

3.498

Lasten

10.761

16.274

15.881

14.663

14.597

14.625

Saldo

-10.424

-11.999

-12.383

-11.166

-11.100

-11.128

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2024

2025

2026

2027

Baten

1. Inburgeringsvoorzieningen

-777

-

-

-

Overig

-

-

-

-

Totaal Baten

-777

-

-

-

Lasten

1. Inburgeringsvoorzieningen

777

-

-

-

2. Participatie

-209

-

-

-

3. Personeel inburgering en overige kosten

-138

1.121

-

-

Overig

-37

97

66

-28

Totaal Lasten

393

1.218

66

-28

Baten

1. Het Rijk bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders elke gemeente moet huisvesten. In 2023 is er een verhoogde taakstelling waardoor de lasten en baten hoger zijn. De taakstelling voor 2024 is nog niet bekend.

Lasten

1. Zie voor een toelichting op de hogere lasten op de inburgeringsvoorzieningen de toelichting onder de baten.

2. Voor de uitvoering van een deel van de participatiewet wordt een integratie-uitkering ontvangen. Bij de mei circulaire 2023 stijgt de hoogte van deze uitkering door een aantal oorzaken. In de eerste plaats wordt de uitkering verhoogd voor loon- en prijsstijgingen 2023 op twee onderdelen binnen deze integratie uitkering (Wet sociale werkvoorziening en beschut werk). Deze uitkering is structureel, echter de toevoeging voor 2023 vindt pas plaats bij de Najaarsrapportage 2023.

3. De beperkte personele capaciteit vormt een knelpunt voor de uitvoering van de Wet inburgering 2021. Op basis van ervaringen in 2022 en enkele vergelijkingen met andere gemeenten is vastgesteld welke capaciteit benodigd is. Voor 2023 is daarnaast de taakstelling van de huisvesting van statushouders door het Rijk verdubbeld. Gezien de hoge instroom van asielzoekers in Nederland is de verwachting dat de taakstelling de komende jaren op dit hoge niveau zal blijven. Hiernaast zijn er in 2023 ook overige kosten begroot.