Beleidsdoel D: Het zorg dragen voor financiële bestaanszekerheid van inwoners

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Inwoners hebben als onderdeel van bestaanszekerheid recht op een bestaansminimum om te kunnen voorzien in hun levensonderhoud. Hierbij ondersteunen we inwoners ook bij de aanpak van schulden.

Dit beleidsdoel heeft vooral raakvlak met één van de vier overkoepelende thema’s in het sociaal domein: bestaanszekerheid herstellen.

Activiteiten

1. Bieden van algemene bijstand door uitkeringen (levensonderhoud)
  • De komende jaren wordt landelijk de nieuwe Participatiewet in Balans uitgevoerd. De wet wordt minder stringent, uitgangspunt is vertrouwen en de wet moet helder en eenduidig zijn. Dit betekent dat we onze dienstverlening onder de loep nemen en waar nodig aanpassen.

2. Bieden van aanvullende inkomens-ondersteuning (bijzondere bijstand en minimaregelingen)
  • Door het aanvraagproces voor inwoners en het behandelproces voor de gemeente eenvoudiger te maken, wordt het makkelijker om de bijzondere bijstand en minimaregelingen aan te vragen en uit te voeren. Voorbeelden van bijzondere bijstand en minimaregeling zijn de individuele inkomenstoeslag, Haarlemmermeer Doet Mee! Volwassenen en het Kindpakket. Daarbij onderzoeken we de invoering van een Haarlemmermeerpas.

  • We gaan weer campagne voeren voor het stimuleren van het gebruik van mimimaregelingen.

  • We versterken de samenwerking met (vrijwilligers)organisaties als het gaat om de aanpak van armoede. We nemen deel aan de werkgroepen van het initiatief ‘Samen sterker tegen armoede’ van de stichtingen MeerWaarde, Maatvast, Het Cultuurgebouw, Humanitas, Leergeld en Schuldhulpmaatje.

3. Toezicht houden op rechtmatig gebruik
  • We gaan oneigenlijk gebruik van uitkeringen tegen.

4. Bieden van schuldhulpverlening
  • De raad heeft er in januari 2024 (10178897) voor gekozen om per 1 januari 2026 een deel van de schuldhulpverlening zelf uit te gaan voeren. De implementatiefase loopt tot eind 2025. In 2026 start de nieuwe dienstverlening voor inwoners die zich nieuw aanmelden voor schuldhulpverlening.

Indicatoren

Tabel 26

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen

2020

2021

2022

2023

Kinderen in uitkeringsgezin

% kinderen tot 18 jaar

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

4

5

4

n/b

Personen met een bijstandsuitkering

Aantal per 10.000 inwoners

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

297

259

228

200

Figuur 3

Uit de grafiek Personen met een bijstandsuitkering in Figuur 3 blijkt dat Haarlemmermeer ongeveer hetzelfde aantal personen met een bijstandsuitkering heeft als de vergelijkingsgroep. In vergelijking met de rest van Nederland doen we het goed.

Figuur 4

Op de instroom in de bijstand (Figuur 19) hebben we weinig invloed op. Als de conjunctuur aantrekt zien we over het algemeen minder instroom. Een andere verklaring voor de toename van de instroom van inwoners in de bijstand is de landelijke trend waarbij het aantal bijstandsuitkeringen stijgt en de hogere taakstelling voor Haarlemmermeer voor het huisvesten van statushouders.

Tabel 27 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2023

2024

2025

2026

2027

2028

Beleidsdoel D: Het zorg dragen voor financiële bestaanszekerheid van inwoners.

Baten

35.042

37.981

36.931

36.696

36.696

36.696

Lasten

49.869

55.047

49.481

49.087

49.091

49.097

Saldo

-14.827

-17.066

-12.549

-12.390

-12.394

-12.400

Uitsplitsing baten en lasten naar taakveld

Bedragen x € 1.000

JR2023

2024

2025

2026

2027

2028

Baten

1.2 - Openbare orde en veiligheid

20

20

20

20

20

20

6.1 - Samenkracht en burgerparticipatie

946

1.050

0

0

0

0

6.2 - Toegang en eerstelijnsvoorzieningen

515

235

235

0

0

0

6.3 - Inkomensregelingen

33.561

36.676

36.676

36.676

36.676

36.676

Totaal baten

35.042

37.981

36.931

36.696

36.696

36.696

Lasten

1.2 - Openbare orde en veiligheid

31

20

20

20

20

20

6.1 - Samenkracht en burgerparticipatie

946

1.050

0

0

0

0

6.2 - Toegang en eerstelijnsvoorzieningen

456

235

235

0

0

0

6.3 - Inkomensregelingen

48.236

53.448

48.917

48.758

48.762

48.768

6.5 - Arbeidsparticipatie

200

294

309

309

309

309

Totaal lasten

49.869

55.047

49.481

49.087

49.091

49.097

Saldo

-14.827

-17.066

-12.549

-12.390

-12.394

-12.400

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2025

2026

2027

2028

Baten

1. Opvang Oekraïners

-1.050

-

-

-

2. Hulp aan gedupeerden kinderopvangtoeslagaffaire

-

-235

-

-

Overig

-

-

-

-

Totaal Baten

-1.050

-235

-

-

Lasten

1. Energietoeslag

4.350

-

-

-

2. Opvang Oekraïners

1.050

-

-

-

3. Gewijzigde verdeling van personeelslasten

-626

-

-

-

4. Bijzondere bijstand

459

-

-

-

5. Schuldhulpverlening

432

-

-

-

6. Hulp aan gedupeerden kinderopvangtoeslagaffaire

-

235

-

-

Overig

-98

159

-4

-6

Totaal Lasten

5.567

394

-4

-6

Baten

1. Sinds vluchtelingen van de oorlog in Oekraïne in de gemeente worden opgevangen, zijn we verantwoordelijk voor het verstrekken van leefgeld. Deze verstrekkingen en uitvoeringskosten worden vergoed door het Rijk met een specifieke uitkering. Verder biedt de regeling voor ontheemde Oekraïners de mogelijkheid voor het vergoeden van buitengewone kosten. Deze kosten kunnen worden gedeclareerd bij het Rijk.

2. De nazorgperiode voor hulp aan ouders die door de problemen met de kinderopvangtoeslagaffaire zijn getroffen heeft een doorlooptijd van 24 maanden. De uitvoering hiervan is begroot tot en met 2025. Voor deze regeling ontvangen wij middelen van het Rijk.

Lasten

1. Het Rijk heeft in 2023 middelen verstrekt ten behoeve van de energietoeslag voor de minima. De uitvoering hiervan loopt door tot in 2024. De verstrekkingen en uitvoeringskosten zijn door het Rijk vergoed via een uitkering uit het gemeentefonds in 2023. Aanvullend heeft de gemeenteraad besloten om de doelgroep van minima voor de toeslag uit te breiden tot 130% van het sociaal minimum, raadsvoorstel Verruiming draagkrachtpercentage minimaregelingen 2023 (2022.0002600).

2. Zie voor een toelichting op de hogere lasten op de opvang Oekraïners de toelichting onder de baten.

3. Als gevolg van een gewijzigde verdeling van personeelslasten over de beleidsdoelen en de nieuwe cao is sprake van een extra doorbelasting in 2025 op dit beleidsdoel.

4. Vanwege een budgetoverheveling bij de Najaarsrapportage 2023 zijn er in 2024 incidenteel extra middelen beschikbaar voor het uitvoeren van activiteiten op flankerend beleid, energiearmoede en dienstverlening aanpak armoede en schulden.

5. De hogere lasten op schuldhulpverlening zijn voor de initiële contractperiode in 2023 en 2024 voor twee jaar geraamd. Die twee jaren worden gebruikt om de toekomstige invulling van schuldhulpverlening, financiële begeleiding en vroegsignalering te onderzoeken. In 2025 wordt de implementatie van de inrichting van de schuldhulpverlening zoals besloten in raadsbesluit Voorstel toekomstbestendige inrichting van schuldhulpverlening (10178897) verder uitgewerkt en geïmplementeerd en vanaf 2026 zal de nieuwe werkwijze gerealiseerd zijn.

6. Zie voor een toelichting op de hogere lasten van de hulp aan gedupeerden kinderopvang-toeslagaffaire de toelichting onder de baten.