Beleidsdoel A: De ruimtelijke omgeving is het resultaat van een zorgvuldige afweging om het welzijn van de inwoners, bedrijven, werkenden, bezoekers en recreanten te vergroten.

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Door het actief betrekken van inwoners en ondernemers bij ruimtelijke ontwikkelingen en het creëren van draagvlak bij direct belanghebbenden maken we ruimtelijke plannen die voorzien in een stabiel evenwicht tussen diverse ruimtelijke spanningsvelden. Werken en wonen, wonen en recreëren, winkelen en wonen, uitgaan en wonen, vermaak behoeften van diverse leeftijdscategorieën, alles moet in samenhang worden gebracht waarbij het welzijn voorop staat in de afweging van het algemeen belang. Wij staan hierbij een gebiedsgerichte aanpak voor, waarbij per gebied, samen met de in het gebied betrokkenen, integrale visies en plannen kunnen worden gemaakt. Ruimtelijke kwaliteit en een goed en gezond leefmilieu zijn daarbij onze uitgangspunten.

Activiteiten

  1. Samen met Rijk en Metropoolregio Amsterdam werken aan een leefbare en duurzame regio
  2. Ontwikkeling van woningbouwlocaties (versnelling woningbouw)
  3. Ontwikkeling van Stadscentrum Hoofddorp
  4. Studie naar knooppunt station en oostflank van Haarlemmermeer
  5. Versterken ruimtelijke kwaliteit door ontwikkelen met erfgoed
  6. Implementatie van de Omgevingswet
  7. Ontwikkelingsgerichte, duurzame ruimtelijke ordening met flexibele bestemmingsplannen
  8. Adviseren over initiatieven en WABO's

Toelichting

1. Samen met Rijk en Metropoolregio Amsterdam werken aan een leefbare en duurzame regio

In 2018 hebben de luchthaven Schiphol en de gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer samengewerkt aan “Enter [NL], de internationale entree van Nederland”, een opgave voor een ontwikkelstrategie voor de Kerncorridor Schiphol – Zuidas. Deze corridor die vanaf Hoofddorp, via Schiphol en de Zuidas tot aan de Amsterdamse binnenstad loopt, verbindt de internationale luchthaven Schiphol en de bijbehorende internationale bedrijven in de regio (Hoofddorp), de Zuidas als toplocatie voor internationaal en Europees opererende bedrijven en de internationaal georiënteerde interactiemilieus van de binnenstad van Amsterdam. In 2017 committeerden zowel het rijk als de regio zich aan een verdere uitwerking van deze kerncorridor en deze te agenderen op het Bestuurlijk Overleg MIRT. Gezamenlijke acties die de komende jaren spelen zijn:

  • de MIRT verkenning multimodale knoop Schiphol
  • de Openbaar Vervoer bereikbaarheid Schiphol-Zuidas
  • het Kennis- en expertiseprogramma hinderreductie.

We zijn als Haarlemmermeer nauw betrokken bij de diverse uitvoeringsacties.

In het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (BO MIRT) van 15 maart 2018 is het programmaplan vastgesteld en is het Gebiedsgerichte Programma Bereikbaarheid van, naar en in de MRA gestart. De naam is veranderd in Programma “Samen bouwen aan bereikbaarheid”. Er is een programmaraad ingesteld en er is een besluit genomen om te beginnen met vier inhoudelijke programmalijnen: Zuidwest Amsterdam/Schiphol/Hoofddorp (ZWASH), Netwerken, ringen en stad (NRS), Stedelijke Bereikbaarheid en Slimme en Duurzame Mobiliteit. Haarlemmermeer participeert de komende jaren in deze programmalijnen. En voor komend jaar is met name ZWASH voor Haarlemmermeer van belang. ZWASH is het onderzoek naar de integrale bereikbaarheid van de Zuidwestkant Amsterdam met de ruimtelijk-economische ontwikkelstrategie voor de kerncorridor Hoofddorp - Schiphol – Amsterdam Zuid. Van deze programmalijn zijn we mede opdrachtgever. In het BO MIRT van najaar 2019 zal een ontwikkelpad NRS en een ontwikkelstrategie voor ZWASH worden geagendeerd waar we in 2020 en later uitwerking aan gaan geven.

2. Ontwikkeling van woningbouwlocaties (versnelling woningbouw)

De druk op de woningmarkt in onze regio blijft onverminderd hoog en vanuit deze opgave is Haarlemmermeer in 2017 gestart met de versnelling van de woningbouw voor de gebiedsontwikkeling van Lisserbroek Noord, Nieuw-Vennep West, Cruquiushof en transformatielocaties Bennebroekerdijk en Hoofddorp Noord (2017.0037218). Inmiddels is ook transformatielocatie Bols/Pionier opgenomen in dit programma. De gebiedsontwikkelingen bevinden zich in verschillende fases.

  • Voor de gebiedsontwikkeling van Lisserbroek Noord en Lisserbroek Turfspoor wordt op basis van het vastgestelde Ambitiedocument uit 2018, de Gebiedskaart en Gebiedsenveloppe nader uitgewerkt. De verwachting is dat wij de Gebiedsenveloppe in het derde kwartaal van 2019 ter behandeling kunnen aanbieden aan de raad.
  • Voor de woningbouwontwikkeling in Nieuw-Vennep West is ter uitvoering van de afspraken met grondeigenaren in de intentieovereenkomst Nieuw-Vennep West van juni 2018 door de gemeente een concept Programma van Eisen opgesteld, dat we dit najaar aan de gemeenteraad aanbieden, samen met een door de grondeigenaren op te stellen concept Stedenbouwkundig Plan in hoofdlijnen.
  • Voor de gebiedsontwikkeling Cruquius wordt een publiek programma van eisen opgesteld en worden initiatiefnemers uitgenodigd een stedenbouwkundig plan op hoofdlijnen op te stellen. Inzet is dat wij medio 2020 een hoofdlijnenakkoord met initiatiefnemers opstellen.
  • Het ruimtelijke kader voor de binnenstedelijke transformatieopgave van Hoofddorp Noord is gereed en wordt naar verwachting dit jaar aangeboden. Voor het Pionier/Bolsterrein wordt naar verwachting eind 2019 het ontwikkelkader ter besluitvorming aangeboden. Het Ontwerpbestemmingsplan wordt in het voorjaar van 2020 ter visie gelegd.

Met de grotere grondeigenaren worden intentieovereenkomsten en anterieure overeenkomsten voorbereid voor een aantal locaties zodat naar verwachting de bouw in 2020 kan starten.

3. Ontwikkeling van Stadscentrum Hoofddorp

In de deelstructuurvisie Hoofddorp uit 2013 (2013.0028472) wordt Hoofddorp geschetst als een goed bereikbare, duurzame en levendige stad. Er zijn veel projecten en initiatieven die nu gelijktijdig maar in verschillende faseringen samenkomen. Voor Hoofddorp betekent dit een enorme verandering voor het gebied tussen het NS-station, de Geniedijk, de Hoofdvaart en het gebied langs de Kruisweg.

Het samenspel van ontwikkelingen vanuit de markt en investeringen door de gemeente en andere overheden biedt kansen voor het vergroten van het aantal woningen, versterken van het voorzieningenaanbod en het verbeteren van de openbare ruimte en bereikbaarheid. Wij willen meer levendigheid in het centrum van Hoofddorp en er een gebied van maken met stedelijke allure met behoud van de eigen Hoofddorpse identiteit. De Hoofddorpse identiteit uit zich in een grote differentiatie in woonvormen en architectuur die naast elkaar bestaan, tezamen in een sterke structuur. Die differentiatie brengt de kwaliteit.

Met het programma Stadscentrum Hoofddorp zijn wij eind 2018 een gecoördineerde, programmatische aanpak van de gebiedsontwikkeling in het centrum van Hoofddorp gestart.

Om de doelen voor Stadscentrum Hoofddorp te bereiken brengen wij samenhang aan in alle ontwikkelingen:

  • Ruimtelijke maatregelen, waaronder de parkeeropgave en infrastructuur;
  • Raadhuisplein en omgeving, waaronder Raadhuisplein, Raadhuis, Voorzetgebouw, Aprisco (Treehouse) en Post NL;
  • Stadspark, waaronder het tenniscomplex;
  • Beukenhorst-West: Hyde Park, Gerritshoeve en KomEtenPlein;
  • Binnenweg en omgeving, waaronder Binnenweg 3 en de Binnenweggarage;
  • Winkelcentrum, waaronder V&D/De Deining en de Concourslaan;
  • Participatie en communicatie: een integrale participatie- en communicatiestrategie.

In 2019 zijn de eerste resultaten van deze ontwikkelingen ook al zichtbaar, zoals Hyde Park, de Gerritshoeve, het KomEtenPlein en de belevingstuin in het Stadspark.

4. Studie naar knooppunt station en oostflank van Haarlemmermeer

Er is in het kader van de MIRT onderzoek gestart naar de Multi modale Knoop Schiphol (MKS) ter verbetering van de capaciteit, veiligheid en betrouwbaarheid van het reizigersvervoer. Verder is door een aantal partijen gezamenlijk een studie gestart naar het tracé, de kosten, financiering en inpassing in het netwerk van de metropoollijn Amsterdam Schiphol Hoofddorp (doortrekken noord-zuid metrolijn naar Hoofddorp). Tot slot is een studie gaande naar een visie op het stationsgebied Hoofddorp en de directe omgeving daarvan. Hier zijn verschillende partijen bij aangehaakt, Haarlemmermeer is hiervan trekker. Al deze studies zijn in het belang van de bereikbaarheid en vormen belangrijke input voor de Verstedelijkingsstrategie van de MRA.

Haarlemmermeer maakt een belangrijk onderdeel uit van de economische ontwikkeling van de MRA en andersom is de economische ontwikkeling belangrijk voor de werkgelegenheid en het woon- en leefklimaat in Haarlemmermeer. Voor een optimale invloed en sturing van Haarlemmermeer in deze studies is het dan ook belangrijk dat de gemeente haar positie bepaalt: welke toekomst ziet de gemeente Haarlemmermeer voor de oostflank van de gemeente? Daarvoor is een visie nodig en een bijbehorende ontwikkelstrategie: Waar zetten we in op wonen, werken, recreëren? Welke woon- werkmilieus passen in de oostflank op de verschillende locaties? Wat vraagt dat van de bereikbaarheid?

5. Versterken ruimtelijke kwaliteit door ontwikkelen met erfgoed

De komende jaren gaan we aandacht geven aan ruimtelijke kwaliteit door het erfgoed te waarderen en de ontwikkelmogelijkheden van en nabij erfgoed te onderzoeken. Het verkavelingspatroon en de polderdijken zijn de dragende structuur van de gemeente en het agrarisch karakter en historische landschappen zijn juist daar te beleven. Deze structuren staan onder druk, onder andere door opgaven vanuit infrastructuur, energie, en woningbouw. In 2018 is in het kader van de visie Ringdijk en Ringvaart (2017.0011195) ermee begonnen, de cultuurhistorische waarden van de gemeente te inventariseren. In 2019 zijn we met een dergelijke inventarisatie langs de polderlinten (boerderijen en erven) begonnen. Het doel van de inventarisaties is om tot betere ruimtelijke afwegingen te kunnen komen die gebaseerd zijn op kennis van de omgeving en historie. Door een ontwikkelingsgericht ruimtelijk kader te maken (verwachting medio 2020) wordt de samenhang in de ruimtelijke advisering bij initiatieven langs de polderlinten beter, zodat inwoners en initiatiefnemers op eenduidige wijze hun plannen kunnen vormgeven. Dit schept cohesie, duidelijkheid richting de initiatiefnemer en voorkomt frustratie en precedentwerking. De cultuurhistorische en landschappelijke kwaliteiten kunnen zo een grote bijdrage leveren om de acceptatie van nieuwe ontwikkelingen te verhogen. Als de realisering van nieuwe projecten het karakter van de polder benadrukt in plaats van verstoort, heeft dit positieve toeristische, economische en maatschappelijke effecten.

6. Implementatie van de Omgevingswet

De Omgevingswet brengt een grote stelselwijziging in het omgevingsrecht en een nieuwe manier van werken in de ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving. De reikwijdte van de wet strekt zich uit van strategische visie, gebiedsontwikkeling en beheer tot vergunningverlening, handhaving en toezicht en de bijbehorende (digitale) informatievoorziening en dienstverlening. De impact van de wet is daarmee groot.

Er zijn vier belangrijke producten te onderscheiden: de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan, de Omgevingsvergunning en het Omgevingsloket.

  • Eind 2019 wordt de concept-omgevingsvisie aan de gemeenteraad aangeboden, zodat deze in 2020 definitief kan worden vastgesteld.
  • Het omgevingsplan wordt vastgesteld in 2022. Per 1 januari 2021 geldt een omgevingsplan van rechtswege (de bestaande bestemmingsplannen zullen tezamen het nieuwe omgevingsplan vormen). Ter voorbereiding daarop worden de huidige bestemmingsplannen en verordeningen gestandaardiseerd en gedigitaliseerd.
  • Als de wet van kracht wordt, geldt een standaard vergunningsverleningsprocedure van acht weken en moet er afgestemd worden met andere overheden. Er vinden pilots plaats en onderzoeken naar het efficiënter inrichten van het proces. Voor de Omgevingsvergunningen zal in het voorjaar van 2020 een (reeds genomen) raadsbesluit inwerkingtreden over vergunningsvrijheid.
  • Bij de start van de wet is de informatie over de fysieke leefomgeving digitaal toegankelijk voor iedereen via het landelijke Omgevingsloket. Dit vraagt om standaardisatie van gegevens en het maken van diverse koppelingen. In 2019 en 2020 worden hiervoor verdere voorbereidingen getroffen. De doorontwikkeling van het landelijke Digitaal Stelsel Omgevingswet loopt tot 2024.
7. Ontwikkelingsgerichte, duurzame ruimtelijke ordening met flexibele bestemmingsplannen

Tot de tijd dat de nieuwe omgevingswet geïmplementeerd is (2021) zullen we als onderdeel van de uitvoering van de structuurvisie voor gebiedsontwikkelingen nieuwe bestemmingsplannen opstellen die voldoende flexibiliteit hebben om de gewenste inrichting te faciliteren en voldoende ruimte bieden voor veranderende inzichten in de loop van het proces. Hierbij zal waar mogelijk en nodig gebruik worden gemaakt van de Crisis- en Herstelwet en het Rijksprogramma Eenvoudig beter. En tot dat het digitale Omgevingsloket beschikbaar is zullen we alle gemeentelijke ruimtelijke plannen, zoals bestemmingsplannen, structuurvisies en algemene regels via de website www.ruimtelijkeplannen.nl voor iedereen beschikbaar blijven stellen.

8. Adviseren over initiatieven en WABO's

Het gaat in Nederland en ook in Haarlemmermeer goed met de economie en dat zien we terug in de stijging van het aantal initiatieven en Wabo-vooroverleggen. Wij toetsen de initiatieven op ruimtelijke kwaliteit en haalbaarheid. Ook voor 2020 en verder verwachten we door de aantrekkende economie een stijging van het aantal initiatieven.

Tabel 94 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2018

2019

2020

2021

2022

2023

Beleidsdoel A: De ruimtelijke omgeving is het resultaat van een zorgvuldige afweging om het welzijn van de inwoners, bedrijven, werkenden, bezoekers en recreanten te vergroten.

Baten

3.600

1.102

260

233

233

233

Lasten

5.327

5.488

4.185

3.586

3.263

3.061

Saldo

-1.727

-4.386

-3.925

-3.353

-3.031

-2.828

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Tabel 95 

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2020

2021

2022

2023

Baten

Anterieure overeenkomsten

-805

-27

-

-

Overig

-37

-

-

-

Totaal Baten

-842

-27

-

-

Lasten

Versnelling woningbouw

967

51

132

202

Omgevingswet

178

559

191

-

Vrijval SRA-middelen

172

-

-

-

Project samenleven met de luchthaven

163

-

-

-

Gewijzigde verdeling van personeelslasten

-159

-

-

-

Overig

-18

-11

-1

1

Totaal Lasten

1.303

599

323

203

Tabel 96 

Baten

De inkomsten uit de anterieure overeenkomsten fluctueren sterk per jaar. De anterieure overeenkomsten komen voort uit particuliere initiatieven die sterk afhankelijk zijn van met name de woningmarkt. Hiernaast is de doorlooptijd van deze projecten bij kleinschalige woningbouw tussen het moment van aanmelding en de ondertekening van de anterieure overeenkomst relatief kort. Om deze redenen is het moeilijk een inschatting te maken voor de meerjarenraming. Daarom wordt in de ramingen alleen rekening gehouden met de afgesloten overeenkomsten. Voor 2019 betreft dit zeven overeenkomsten. In 2020 is rekening gehouden met de inkomsten van één overeenkomst al afgesloten overeenkomst.

Lasten

De bijdrage aan het project versnelling woningbouw wordt in de jaren 2020 t/m 2023 afgebouwd.

De incidentele budgetruimte voor de invoering van de Omgevingswet is overeenkomstig de beschikbaarstelling in de Voorjaarsrapportage 2017 in 2019, 2020 en 2021 verlaagd.

Bij de Voorjaarsrapportage 2018 zijn voor 2019 resterende middelen van de Stadsregio Amsterdam (SRA) beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de regionale agenda's voor Economie en Wonen.

Er is naar 2019 € 163.000 overgeheveld voor het project samenleven met de luchthaven.

Als gevolg van een gewijzigde verdeling van personeelslasten over de beleidsdoelen is sprake van extra doorbelasting op dit beleidsdoel.