Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Inwoners die er met hulp van het eigen netwerk niet (meer) in slagen zelfstandig thuis te wonen, zowel jeugdigen als volwassenen, kunnen een beroep doen op ondersteuning thuis. Doel is dat inwoners, ondanks eventuele problemen of beperkingen, zo lang mogelijk zelfstandig deelnemen aan de samenleving en de regie over hun eigen leven kunnen behouden.

De ondersteuning thuis vanuit de jeugdwet is gericht op gezinnen met kinderen en jeugdigen die problemen hebben van specifieke medische, gedragswetenschappelijke, psychiatrische of paramedische aard. De jeugdige wordt behandeld en/of begeleid gericht op het ontwikkelen en aanleren van praktische, cognitieve en emotionele vaardigheden. De mogelijkheden van het kind worden optimaal benut, zodat een zo zelfstandig niveau van functioneren bereikt kan worden. De ondersteuning bieden wij zoveel mogelijk thuis of in de buurt aan.

Inwoners die ondersteuning nodig hebben bij het omgaan met de effecten van de eigen beperking, kunnen een beroep doen op individuele begeleiding. Daarnaast bieden wij dagbesteding: begeleiding in groepsverband, al dan niet gericht op werk. Voor personen met verward gedrag zetten we, in nauwe samenwerking met onze maatschappelijke partners, in op preventie, het voorkomen van escalatie en ondersteuning op maat. Wanneer ernstig gevaar dreigt voor een persoon of de omgeving kan op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) besloten worden tot een crisismaatregel of verplichte zorg.

Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor de jeugdzorg inclusief gedwongen jeugdhulp, zoals jeugdbescherming (JB) en jeugdreclassering (JR). Onze taak daarbij is kinderen, zowel fysiek als geestelijk, veiligheid te bieden wanneer ouders dat niet (voldoende) doen. Dit gebeurt binnen verschillende schakels in de keten, te beginnen bij preventie. Gedwongen jeugdhulp mag alleen ingezet worden na een besluit van de kinderrechter en wordt alleen uitgevoerd door instellingen die daartoe gecertificeerd zijn.

Activiteiten

1. Bieden van ondersteuning thuis
2. Aanpak verwarde personen
3. Uitvoeren Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)
4. Bieden van groepsondersteuning en vervoer
5. Laten uitvoeren van jeugdbescherming en jeugdreclassering
6. Veilig Thuis organiseren

Toelichting

1. Bieden van ondersteuning thuis

Ondersteuning thuis betreft hulp en ondersteuning bij het dagelijks leven, met als doel dat iemand zo lang mogelijk zelfstandig, dan wel bij ouder(s)/gezin, thuis kan blijven wonen en zo lang mogelijk mee kan blijven doen aan de samenleving. Als gemeente zorgen we voor een kwalitatief en dekkend hulpaanbod. Wij zetten gericht in op lichtere vormen van ondersteuning waar dat mogelijk is. Deze mogelijkheden worden samen met de inwoners, professionals en zorgaanbieders inzichtelijk gemaakt. We zetten in op het merkbaar en meetbaar steeds beter maken van (jeugd)hulp en ondersteuning voor kinderen, jongeren, volwassenen en gezinnen zodat ze op tijd passende hulp en ondersteuning ontvangen en meer regie krijgen en ervaren.

2. Aanpak van verwarde personen

We zorgen voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. We werken bij complexe casuïstiek integraal samen met GGD, GGZ, andere zorg- en welzijnspartijen en politie, zowel op lokaal als regionaal niveau. We zetten onder meer in op preventie en vroegsignalering en werken aan het voorkomen van dreigende escalatie. Inwoners met verward gedrag beslissen zelf mee over de aanpak en hebben inbreng in het beleid via gesprekken met ervaringsdeskundigen en familie.

3. Uitvoeren Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

Op 1 januari 2020 is de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in werking getreden. Verplichte zorg kan hiermee door de rechter opgelegd worden als een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel (gevaar) veroorzaakt voor de persoon in kwestie of voor anderen én als vrijwillige zorg niet mogelijk is om het ernstig nadeel weg te nemen. De Wvggz kent twee procedures om te komen tot verplichte zorg die wij als gemeenten uitvoeren: in geval van crisis de crisismaatregel via de burgemeester en als er geen crisis is de zorgmachtiging via de rechter. De zorgmachtiging hebben wij in de regio Kennemerland bij de GGD belegd. Tijdens de verplichte zorg moet de patiënt waar mogelijk mee kunnen blijven doen in de maatschappij of alvast voorbereid worden om na de behandeling weer een maatschappelijk leven op te bouwen.

4. Bieden van groepsondersteuning en vervoer

Onder groepsondersteuning valt zowel dagbesteding als dagbehandeling. Jeugdigen ontvangen voor een bepaalde periode behandeling of begeleiding die gericht is op terugkeer naar school of naar de dagopvang. Voor volwassenen tussen 18 en 65 jaar heeft de dagbesteding een arbeidsmatig karakter en kan een opstap naar een betaalde baan zijn. Hierin wordt samengewerkt met partners op het gebied van werk en onderwijs. Hiermee creëren we een soepele overgang van arbeidsmatige dagbesteding naar werk wanneer dit binnen de mogelijkheden van de inwoner ligt. Voor ouderen vormt de dagbesteding vooral een dagstructuur waardoor verdere achteruitgang kan worden voorkomen of als ontlasting van de mantelzorger. We blijven inzetten op lichtere vormen van dagbesteding (ontmoetingsgroepen) om zwaardere vormen van dagbesteding te voorkomen of uit te stellen.

Wanneer jeugdigen of volwassenen niet zelfstandig kunnen reizen naar de dagbehandeling of dagbesteding, of waarvan ouders of het netwerk dit ook niet kunnen, kan vervoer worden ingezet. Dit vervoer wordt georganiseerd vanuit de zorgaanbieders.

Het collectief aanvullend vervoer en het leerlingenvervoer wordt voor acht regiogemeenten uitgevoerd door de RegioRijder. De sturing op de uitvoering van de regiecentrale en de vervoerders, het contractmanagement, wordt gedaan door de gezamenlijke contractorganisatie. Zowel voor jeugdigen als voor volwassenen worden instrumenten ingezet om waar mogelijk gebruik te maken van reguliere vervoersvormen zoals het openbaar vervoer of vrijwilligersinitiatieven.

5. Laten uitvoeren van jeugdbescherming en jeugdreclassering

Eind 2020 komt het Rijk met nadere eisen (inhoudelijk en schaalgrootte) om de jeugdbeschermingsketen verder te vereenvoudigen en te verbeteren. Van gemeenten wordt verwacht meer samen te werken als opdrachtgevers, gezamenlijke en reële tarieven te hanteren voor jeugdbescherming en jeugdreclassering en verbetertrajecten in de jeugdbeschermingsketen vorm te geven om kinderen en gezinnen eerder en beter te helpen. In 2020 is een start gemaakt met het ontwikkelen van een bovenregionale ontwikkelagenda. Thema’s die in 2021 prioriteit hebben om uit te werken zijn naar verwachting de acute knelpunten rond wachtlijsten, personeelsverloop, caseload en tijdige beschikbaarheid van jeugdhulp.

6. Veilig thuis organiseren

Veilig Thuis (het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio IJmond, Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer) heeft een spilfunctie in meldingen en vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. In 2021 is de overgang van Veilig Thuis naar Veiligheidsregio Kennemerland volledig gerealiseerd.

In 2021 richten we ons op de ontwikkeling dat een groter aantal meldingen direct door het lokale veld kan worden opgepakt. Hierdoor kan Veilig Thuis zich meer richten op de gezinnen waar het onvoldoende veilig is.

Naast haar wettelijke taken voert Veilig Thuis extra taken uit zoals de Tijdelijk Huisverboden en de organisatie van de Integrale crisisdienst Jeugd. In 2021 wordt verder gewerkt om, samen met de Jeugd en Volwassen Geestelijke Gezondheidszorg organisaties, tot een integrale samenhangende crisisaanpak te komen.

Landelijk is het Actieprogramma Huiselijk Geweld Hoort Nergens Thuis uitgerold waarbij een start is gemaakt met een regionale visie. De verwachting is dat in 2021 deze visie is uitgewerkt en de komende jaren als leidraad zal fungeren. Ook zal de komende jaren verder gewerkt worden om een Multidisciplinaire aanpak acute en structurele onveiligheid (MDA++) van kinderen en volwassenen te ontwikkelen. Cruciaal hierbij zal de aansluiting van zorg en veiligheid zijn.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar