Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

De Participatiewet is het wettelijke kader. De bundeling van uitkeringen inkomensvoorzieningen aan gemeenten (BUIG) die gemeenten ontvangen voor het bekostigen van uitkeringen en voor de loonkostensubsidie van arbeidsbeperkten, heeft de laatste jaren grote fluctuaties laten zien. Dit komt door een landelijke verdeelsystematiek die onder andere gebaseerd is op economische groei en inwoneraantal. Pas laat in het jaar is bekend wat de definitieve toekenning vanuit het Rijk is. Daarom moeten we zorgvuldig sturen op de uitgaven. Zo sturen we op de uitstroom naar werk en op het rechtmatig verstrekken van een uitkering waardoor besparingen op het BUIG-budget ontstaan. Onze aanpak is gericht op versterking van het toegangsproces, toeleiding naar werk, handhaving en debiteurenbeheer.

Onze re-integratie aanpak is erop gericht onze inwoners waar mogelijk naar duurzaam werk te begeleiden: Werk boven uitkering. Zo dragen we bij aan een vermindering van het aantal personen dat een uitkering ontvangt. Indien nodig werken we hiervoor samen met marktpartijen. Onze aanpak is erop gericht dat arbeidsmarktbeleid en re-integratieactiviteiten op elkaar aansluiten. De inzet is dat inwoners met een bijstandsuitkering bij voorkeur blijvend werk vinden in sectoren die een tekort aan arbeidskrachten kennen. Wij werken regionaal samen waar dit verplicht of wenselijk is.

Activiteiten

1. Versterken toegang Participatiewet
2. Bemiddelen richting arbeidsmarkt
3. Inburgering
4. Organiseren werkgeversbenadering en Regionaal werkcentrum (RWC)
5. Uitvoering AM match

Toelichting

1. Versterken toegang Participatiewet

We zien dat door de gevolgen van de coronacrisis de groep groeit die vanuit de Werkloosheidswet (WW) naar de bijstand komt. Zowel regionaal als lokaal ontwikkelen we initiatieven waardoor langdurige werkloosheid wordt vermeden. Dat begint direct na de aanvraag voor een uitkering. In 2020 hebben we een aanpak ontwikkeld waarbij de inzet is personen die zich melden voor een uitkering waar mogelijk direct toe te leiden naar ander (tijdelijk) werk zodat instroom in de bijstand wordt voorkomen. Deze aanpak lijkt effectief omdat het hier een groep betreft die nog recente werkervaring heeft en geen afstand tot de arbeidsmarkt kent. Het gaat bijvoorbeeld om jongeren die na het verlies van hun werk geen of slechts korte tijd een WW-uitkering hebben en dus al snel aangewezen zijn op een bijstandsuitkering. Bij de intake werken we met een nieuw instrument om de uitgangspositie van de inwoner aan de hand van objectieve gegevens te kunnen bepalen. De intake gaat in op de verschillende levensdomeinen, waardoor een completer beeld van de inwoner ontstaat. In samenspraak met de inwoner wordt een passend traject ingezet. In 2022 blijven we hierop inzetten.

2. Bemiddelen richting arbeidsmarkt

Bij de aanpak ligt onze focus op werk boven uitkering. De uitdaging voor in ieder geval het komende jaar is de balans vinden in de ondersteuning van de diverse groepen inwoners. Waar we voor de coronacrisis voornamelijk inwoners met een bijstandsuitkering ondersteunden, hebben we nu ook de opdracht vanuit het Rijk om inwoners die ten gevolge van de coronacrisis hun onderneming of werk dreigen kwijt te raken of al kwijt zijn te ondersteunen zoals voor personen uit de ‘Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers’ De regio en gemeenten werken hierbij samen. Het gaat om personen met weinig tot geen afstand tot de arbeidsmarkt (bij ons ingedeeld in categorie A of B). De ondersteuning die we bieden is maatwerk. Voor sommigen is het voldoende dat zij via het Werkgeversservicepunt (WSP) beschikbare vacatures krijgen aangereikt, voor anderen biedt onze eigen sollicitatietraining uitkomst of een heroriëntatie op werk in een andere branche. Hiervoor kan een training, opleiding of omscholingstraject worden ingezet waarbij we ook gebruik maken van het regioaanbod.

Voor de personen die al langere tijd een bijstandsuitkering hebben (categorie C en D) continueren we onze begeleiding. We stimuleren parttime werk en begeleiden specifieke groepen. Hiervoor worden (taal)trainingen, opleidingen, maatwerktrajecten en tijdelijke begeleiding op de werkvloer ingezet. We bieden activeringstrajecten en begeleiding naar vrijwilligerswerk aan personen die (nog) niet toe zijn aan trajecten gericht op werk. Ook zetten we in op social return om inwoners aan werk te helpen.

3. Inburgering

Vanaf januari 2022 worden gemeenten volledig verantwoordelijk voor de uitvoering van de nieuwe Wet Inburgering. De wet beoogt een goede begeleiding van inburgeringsplichtige inwoners vanaf het moment dat zij in Haarlemmermeer komen wonen zodat zij zo snel mogelijk kunnen meedoen in de samenleving. De gemeente heeft hierbij een initiërende, faciliterende en handhavende rol. Gemeenten hebben al een jaarlijkse taakstelling voor het huisvesten, opvangen, maatschappelijk begeleiden en (re)integreren van statushouders. Daar komen nu de volgende taken bij:

• Het verzorgen van de brede intake over de verschillende levensdomeinen
• Het opstellen van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP)
• Het financieel ontzorgen van de inburgeraar in de eerste maanden
• Het organiseren van een passend taalaanbod voor iedere inburgeraar
• Het handhaven dat het inburgeringstraject wordt gevolgd en afgerond.

Gemeenten krijgen incidentele middelen voor de implementatie en structurele middelen voor de uitvoering van de nieuwe Wet.

4. Organiseren werkgeversbenadering en Regionaal werkcentrum (RWC)

Gezamenlijk trekken gemeenten, sociale partners en private partijen in de Arbeidsmarktregio Groot Amsterdam op om werknemers die getroffen zijn door de coronacrisis te ondersteunen. Binnen het RWC is deze samenwerking gericht op het aan het werk houden van mensen (van werk-naar-werk) waardoor doorstroom naar een uitkering wordt voorkomen. Het bevorderen van mobiliteit binnen sectoren is een nieuwe vorm van dienstverlening. Ook biedt het RWC een duidelijk aanspreekpunt voor ondernemers met vraagstukken gerelateerd aan de coronacrisis. Daarnaast heeft het Rijk aan iedere arbeidsmarktregio de opdracht gegeven om regionale mobiliteitsteams (RMT) op te richten voor de begeleiding van de individuele werkzoekenden. Deze gaat vooraf aan de ondersteuning die mensen krijgen wanneer ze in een uitkeringssituatie (Werkloosheidswet of bijstand) komen. In de Arbeidsmarktregio Groot Amsterdam wordt deze dienstverlening vooral uitgevoerd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en gemeenten die gekoppeld zijn aan het RWC. Ook het onderwijs is een belangrijke samenwerkingspartner. Een essentieel onderdeel van de aanpak is namelijk omscholing op basis van vaardigheden. Deze gebundelde krachten maken het mogelijk dat we sneller, flexibeler en krachtiger kunnen inspelen op de gevolgen van de coronacrisis en op wat de arbeidsmarkt nu vraagt. Vraag, aanbod en onderwijs weten elkaar op de arbeidsmarkt beter te vinden zodat personen opgeleid worden voor sectoren waarin werk is.

5. Uitvoering AM Match

AM match bedient de doelgroep die tot 70% van het wettelijk minimumloon kan verdienen, de doelgroep van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en personen die (voorlopig) alleen in een beschutte omgeving kunnen werken. De organisatie is dus ook de uitvoeringsorganisatie van de Wet banenafspraak, waarbij zij intensief samenwerkt met de partners binnen de Arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam. Sinds de introductie van de Participatiewet in 2015 kent de Wsw geen nieuwe instroom meer. AM match onderzoekt de mogelijkheden om ook de doelgroep te begeleiden die zich op het snijvlak van arbeidsmatige dagbesteding en (beschut) werk bevindt.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar