Van al onze geïdentificeerde en geregistreerde risico’s is bepaald wat de kans is dat de gebeurtenis zich voordoet en wat de gevolgen daarvan zouden zijn. Deze risico's zijn allen meegenomen in de analyse van het weerstandsvermogen, in een kans- en gevolgklasse.
Conform het beleidskader dat uiteen is gezet in de notitie Risicomanagement rapporteren wij in de P&C producten over de voornaamste risico's met financiële gevolgen (risico's vanaf € 1 miljoen, aangevuld met de risico's vanaf € 0,4 miljoen waarbij de kans van optreden 70% of hoger is). De geactualiseerde inventarisatie heeft drieëntwintig voornaamste risico's met financiële gevolgen opgeleverd. Deze worden hieronder toegelicht. De wijze van sturen, beheersen en rapporteren van onze risico’s is nader uitgewerkt in de notitie Risicomanagement en Weerstandsvermogen 2023.

In de weergave van de voornaamste risico's wordt inzicht gegeven in de kans en het gevolg. Naast de kans en gevolgklassen geven wij ook aan of een risico structurele (S) of incidentele (I) gevolgen heeft. Indien een risico structureel is, laten wij het meerjarige financiële gevolg zien. De informatie hierover vindt u in de koptekst van de risico’s (K(ans); G(evolg); S of I). Een overzicht van kans en gevolgklassen is opgenomen in Tabel 104. Naast de kans en gevolgklasse worden bij ieder risico, conform de notitie, de beheersmaatregelen weergegeven. In gevallen waarbij dit de belangen van de gemeente kan schaden (zoals juridische geschillen) doen wij in deze paragraaf geen uitspraak over de kans en/of de financiële gevolgen. Risico's waarover in een eerder P&C product gerapporteerd is, zijn opgenomen in de alinea voornaamste risico's. Nieuwe of vervallen risico's worden apart weergegeven. Indien actualisatie heeft geleid tot een aanpassing van kans- of gevolgklasse, worden deze verwerkt onder de gewijzigde risico's.

Belangrijkste mutaties ten opzichte van de Jaarstukken 2023

Ten opzichte van de Jaarstukken 2023 en de Voorjaarsrapportage 2024 zijn de reeds bekende voornaamste risico's inhoudelijk geactualiseerd.

Bij het actualiseren van de risico's in deze programmabegroting zijn twee nieuwe risico's toegevoegd. Dit zijn de risico's 'Exploitatietekort Planeetbaan' (R368) en 'Tijdelijke huisvesting Dik Tromschool' (R370). Het risico R368 is een gevolg van het besluit van de gemeenteraad om de 5e verdieping van Crown Plaza in te zetten voor de huisvesting voor diverse doelgroepen. Tot op heden hebben wij alleen statushouders via de HAR (Hotel en Accommodatieregeling) gehuisvest. Het risico dat zich voordoet is dat de investeringen die nodig zijn om andere doelgroepen te huisvesten dusdanig hoog uitvallen dat er een exploitatietekort ontstaat. Het risico R370 heeft betrekking op de verwachte lasten voor de tijdelijke huisvesting van de Dik Tromschool, naar verwachting maximaal € 2 miljoen. Dit risico blijft alleen bestaan indien de grondexploitatie Purmer/Wormerstraat niet wordt vastgesteld. Het risico 'Implementatie nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving' (R305) was eerder nog niet gekwanticeerd. De kwantificering leidt ertoe dat het risco nu onder de rapportagegrens valt en niet meer wordt toegelicht in deze paragraaf. Daarnaast is het risico Rijksbesparing op de jeugdzorg (R346) komen te vervallen. In het coalitieakkoord van het kabinet Rutte IV was een structurele besparing op de jeugdzorg opgenomen voor € 511 miljoen vanaf 2025 naast de Hervormingsagenda Jeugd. Het maximale aandeel van de gemeente Haarlemmermeer hierin werd geschat op ongeveer € 3 miljoen. Op basis van het Hoofdlijnenakkoord 2024-2028 van de partijen PVV, VVD, NSC en BBB komt deze besparing te vervallen.

Bij de inschatting van de financiële impact van de risico's binnen het Sociaal Domein heeft een wijziging plaatsgevonden. Het risico 'Participatiewet en wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening kunnen duurder uitvallen' (R321) is aangepast. De afgelopen jaren was er meestal een onderschrijding op participatie. In de afgelopen jaren was eenmalig een overschrijding van € 1 miljoen, dit was een gevolg van gewijzigde wetgeving. De huidige inschatting van het risico is geschat op 50% als gevolg van een mogelijke nieuwe Participatiewet. Deze ontwikkelingen worden nog verder afgewacht. Op basis van de eenmalig onderschrijding en de nieuwe Participatiewet is het maximale risico ingeschat op € 2 miljoen.

De inschatting van de financiële omvang van het risico 'Jeugdwet kan duurder uitvallen' (R322) is tevens verlaagd. De gemeente heeft in de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in contractmanagement. Daarnaast zijn budgetten meer taakstellend richting zorgaanbieders. Hierdoor is nog altijd sprake van een kans op overschrijding, maar zal de financiële impact naar verwachting lager zijn. Ten slotte is de mogelijke financiële impact van het risico 'Wet maatschappelijke ondersteuning kan duurder uitvallen' (R323) eveneens naar beneden bijgesteld. De gemeente heeft ook bij de Wmo geïnvesteerd in contractmanagement. Daarnaast is meer inzicht in de huidige vraag en de ontwikkeling hiervan. De kans op een overschrijding van het budget is hierdoor aanzienlijk lager ingeschat. Daarnaast is de verwachting dat relatief dure zorg wordt aangevraagd naar beneden bijgesteld. Deze overwegingen leiden tot een lage inschatting van de totale financiële impact van dit risico. Klimaatverandering resulteert ook in onze gemeente in klimaatrisico's waarvan de aard en omvang nog onvoldoende zijn in te schatten. De raad heeft bij de behandeling van de Voorjaarsrapportage 2024 de motie 'Klimaatrisico's in beeld' aangenomen waarin is verzocht om de klimaatrisico's zoveel mogelijk in beeld te brengen en te kwantificeren. Hieraan zal in de komende periode aandacht worden besteed.