Kengetallen financiële positie
Om tot een beter inzicht te komen van de financiële positie van de gemeenten en deze te kunnen vergelijken is in het BBV een standaardtabel van financiële kengetallen voorgeschreven. Deze tabel is hieronder weergegeven. De tabel is aangevuld met de ondersteunde indicatoren zoals benoemd in de notitie Schuldpositie 2023. Voor de ontwikkeling in de loop der tijd en een trendanalyse wordt verwezen naar het onderdeel Financiële hoofdlijnen.
Tabel 109
Kengetallen | Werkelijk 2023 | Begroting 20241 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
|---|---|---|---|---|---|---|
Kernindicatoren | ||||||
Netto schuldquote | 69,8% | 74,6% | 87,2% | 103,5% | 118,2% | 126,8% |
Lasten schuldpositie | 7,3% | 7,1% | 7,7% | 8,0% | 8,4% | 9,8% |
Solvabiliteitsratio | 37,3% | 34,6% | 31,6% | 29,1% | 27,4% | 25,9% |
Ondersteunende indicatoren | ||||||
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 63,0% | 68,1% | 80,7% | 96,9% | 111,3% | 120,1% |
Grondexploitatie | 9,4% | 7,1% | 7,7% | 7,9% | 7,8% | 4,4% |
Structurele exploitatieruimte | 5,5% | 2,7% | 2,7% | -0,4% | -1,3% | -2,3% |
Belastingcapaciteit | 92,0% | 99,9% | 107,5% | 107,5% | 107,5% | 107,5% |
Ratio weerstandsvermogen | 4,5 | 3,8 | 3,8 | 3,8 | 3,8 | 3,8 |
Renterisiconorm | 5,5% | 7,9% | 7,9% | 6,7% | 6,4% | 6,5% |
- Begroting na wijziging
De raad heeft bij vaststelling van de notitie Schuldpositie 2023 per indicator een normering vastgesteld. Deze wordt hieronder weergegeven. Bij de bepaling van deze normeringen is aangesloten bij normeringen uit het Gemeenschappelijk Financieel toezichtkader 2020 die door de provinciaal toezichthouder gebruikt worden of in benchmarks gebruikelijk zijn.
Tabel 110
Kengetal | Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol |
|---|---|---|---|
Kernindicatoren | |||
Netto schuldquote | <90% | 90-130% | >130% |
Lasten schuldpositie | 0% - 12,4% | 12,5 - 15% | > 15 % |
Solvabiliteitsratio | >50% | 20-50% | <20% |
Ondersteunende indicatoren | |||
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | <90% | 90-130% | >130% |
Grondexploitatie | <20% | 20-35% | >35% |
Structurele exploitatieruimte | >0,4% | -0,4 % - 0,4% | <-0,4% |
Belastingcapaciteit | <95% | 95-105% | >105% |
Ratio weerstandsvermogen | >1,4 | 1 - 1,4 | <1 |
Renterisiconorm | <20% | n.v.t. | >20% |
Netto schuldquote, lasten schuldpositie en solvabiliteit
De toelichting is opgenomen in het onderdeel Schuldpositie.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Omdat bij verstrekte leningen onzekerheid kan bestaan of deze allemaal worden terugbetaald, wordt dit kengetal zowel berekend inclusief als exclusief de door de gemeente verstrekte leningen. Zo wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en wat dit betekent voor de schuldenlast. De schuldquote is lager als begroot als gevolg van de hierboven beschreven oorzaken.
Grondexploitatie
De boekwaarde van de voorraden grond moet worden terugverdiend bij de verkoop. Kenmerkend voor grondexploitaties is dat de looptijd meerdere jaren is. Naarmate de inkomsten verder in de toekomst liggen, brengt dit meer rentekosten en risico's met zich mee. Het kengetal Grondexploitatie drukt de geactiveerde waarde van in exploitatie genomen bouwgronden uit in een percentage van het totaal van de baten. De waarde van de gronden wordt in het (t)MPG goed onderbouwd en is daarom reëel. De verkoop van de gronden zal bijdragen aan het verbeteren van de schuldquote en de solvabiliteitsratio.
Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt in de structurele en incidentele baten en lasten. Is het percentage positief, dan betekent dat dat er lagere structurele lasten dan baten zijn. Dit geeft aan dat sprake is van een structureel en reëel sluitende begroting voor het jaar 2025.
Belastingcapaciteit
Het kengetal Belastingcapaciteit geeft inzicht in hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Voor de bepaling van de hoogte van de belastingdruk is het landelijk gemiddelde niet maatgevend. Haarlemmermeer heeft zijn eigen beleid vastgesteld. Het kengetal belastingcapciteit wordt berekend door te delen door het landelijk gemiddelde van de woonlasten van het afgelopen begrotingsjaar. De sterke stijging van de ratio in 2025 wordt geheel veroorzaakt door de stijging van rioolheffing en afvalstoffenheffing zoals toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen. De verwachting is dat de stijging vanaf aankomend jaar in een hoger landelijk gemiddelde tot uitdrukking komt omdat ook andere gemeenten te maken hebben met een stijging van de kosten als gevolg van de problematiek met de lachgascilinders. Dit zal zich dan vertalen in een daling van de ratio.
Ratio weerstandsvermogen
Deze is toegelicht in het onderdeel weerstandscapaciteit.
Renterisiconorm
Het renterisico is het risico dat de rentelasten van de gemeente ineens fors stijgen als nieuw aan te trekken leningen een hogere rente hebben dan de (oude) leningen die worden afgelost. Als de rente in tussentijd stijgt, kan dit gevolgen hebben voor de exploitatie van de gemeente. De renterisiconorm wordt toegelicht in de paragraaf Financiering, onderdeel rente.