Beleidsdoel C: Inwoners nemen in hun buurt of kern, actief deel aan de samenleving.

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Wij stimuleren inwoners, jong en oud, om prettig en zelfstandig te leven in hun woonomgeving en een actieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Activiteiten en diensten worden op maat in wijken en kernen aangeboden, gebruikmakend van een uitgebreid en divers netwerk van sociaal-culturele accommodaties. Wij vinden het belangrijk dat inwoners van jong tot oud zelf initiatief nemen, vrijwilligerswerk doen alsmede gevraagd en ongevraagd het gemeentebestuur adviseren over zaken die zij belangrijk vinden

Activiteiten

  1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties
  2. Zorgen voor een breed aanbod van sociaal-culturele activiteiten
  3. Voortzetten Lokale Inclusie Agenda
  4. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet
  5. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk
  6. Stimuleren van jeugdparticipatie
  7. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren
  8. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en -criminaliteit
  9. Uitvoering geven aan de nota Spelen, sporten en ontmoeten in de buitenruimte
  10. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving
  11. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg
  12. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Toelichting

1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties

We werken samen met Maatvast verder aan het toekomstbestendig maken van het beheer en de exploitatie van de sociaal-culturele accommodaties. Het doel is dat het voor inwoners vanzelfsprekend is om voor een activiteit, ontmoeting, cursus of spreekuur terecht te kunnen in een wijkgebouw, dorpshuis of jongerencentrum. Er wordt door Maatvast meer bekendheid gegeven aan het tarievenstelsel voor verhuur, waarbij inwoners, onder bepaalde voorwaarden, kosteloos gebruik kunnen maken van de accommodaties. Streven is een maximale bezettingsgraad van de accomodaties. Naast de Maatvastaccommodaties zijn er zelfstandige dorpshuizen waarbij een zelfstandige stichting het beheer en de exploitatie van het dorpshuis uitvoert.

2. Zorgen voor een breed aanbod van sociaal-culturele activiteiten 

Wij subsidiëren diverse organisaties die sociaal-culturele activiteiten aanbieden voor verschillende doelgroepen, gericht op ontplooiing, ontspanning en ontmoeting: onder andere stichting MeerWaarde, Stichting Maatvast, Sportservice Haarlemmermeer, dorps- en wijkraden en ouderen- en jeugdorganisaties.

3. Voortzetten Lokale Inclusie Agenda

We zetten het koploperprogramma van de VNG langer voort (tot 2022) om aansprekende voorbeelden uit te wisselen waarin inclusie wordt bevorderd. Wij zetten in op het inschakelen van ervaringsdeskundigheid in ons werkproces, begrijpelijk communiceren, bejegening en onafhankelijke cliëntondersteuning, het zelfstandig wonen en fysieke toegankelijkheid van openbare gebouwen en openbare buitenruimte en evenementen. Zo geven we inhoud aan zowel sociale als fysieke inclusie. We werken samen met de Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer (BGH) aan bewustwording via onder meer deelname aan terugkerende landelijke evenementen zoals de Week van de Toegankelijkheid of publieksacties en gastlessen in het onderwijs. We voeren als formele Regenbooggemeente onze regenboogagenda 2020-2022 uit voor zichtbaarheid en sociale acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen (lhbti’s).

4. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

Het online platform voor vrijwillige inzet “Haarlemmermeer voor Elkaar” vormt de paraplu voor de instrumenten voor vrijwilligers: de vrijwilligerscentrale, de vrijwilligersacademie en de Haarlemmermeerse maatjes. Het netwerk van partners in Haarlemmermeer die met vrijwilligers werken gebruikt deze instrumenten. In nauwe samenwerking met andere lokale organisaties wordt trainingsaanbod ontwikkeld en aangeboden via de Vrijwilligersacademie. De gezamenlijke visie informele zorg en vrijwillige inzet ‘Samen sterk en in balans’ is richtinggevend voor ons beleid en richt zich op drie uitgangspunten: in balans, toekomstbestendig en inclusief en co-creatie en partnerschap bij vinden, verbinden en behouden van vrijwilligers.

5. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

Het bevorderen van bewonersinitiatieven, om zo te komen tot actieve inzet in de eigen wijk of kern, is een van de aandachtspunten van de Stevige Sociale basis. In de prestatieafspraken met Stichting MeerWaarde, Sportservice Haarlemmermeer en het Centrum voor Duurzaamheid (NMCX) hebben wij opgenomen dat zij (groepen) buurt- en wijkbewoners en vrijwilligersorganisaties helpen door ze te versterken en te activeren tot het nemen van initiatieven, participatie en het zelfstandig functioneren ten behoeve van de sociale samenhang in het gebied. Daarnaast blijven we de crowdfunding-site “Nieuwe Pioniers”, waar initiatiefnemers middelen en ondersteuning kunnen “funden”, ondersteunen.

6. Stimuleren van jeugdparticipatie

Binnen de gemeente Haarlemmermeer zijn voor jongeren meerdere manieren om te participeren om zo de inbreng en betrokkenheid van jeugd bij dingen die hen aangaan, te stimuleren. Dit geeft hen de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot actieve en betrokken inwoners. Uit het Haarlemmermeers jeugdonderzoek 2019 (een grootschalig onderzoek waarin kinderen, jongeren en jongvolwassenen over uiteenlopende onderwerpen vragen beantwoorden) blijkt dat Haarlemmermeerse jongeren het over het algemeen goed doen op school, veel bewegen en gezond eten.

De uitkomsten van het jeugdonderzoek geven de volgende inzichten die van belang voor het jeugdbeleid.
Jongeren ervaren een toenemende prestatiedruk gevoed door school, maatschappelijke ontwikkelingen en social media. Daarnaast geven jongeren aan een onzekere toekomst te zien in termen van werk, wonen en klimaat.
Jongeren die zelf met een idee of initiatief aan de slag willen, kunnen terecht bij MENES: het platform voor jeugdparticipatie. Naast het faciliteren van jongereninitiatieven geeft MENES advies aan de gemeente over onderwerpen die onder jongeren spelen.

Sinds een aantal jaren bestaat er ook het Digitale Jongerenpanel: de leden van dit panel ontvangen vragenlijsten waarmee we ideeën en meningen van jongeren over uiteenlopende onderwerpen verzamelen. Tot slot is er ook jeugdparticipatie bij specifieke projecten.

Vanaf 2017 heeft Haarlemmermeer een Kinderraad en een Jongerengemeenteraad. Tijdens de Dag van de Kinderraad stemmen de kinderen van de deelnemende basisscholen over voorstellen die zij zelf hebben opgesteld. Voorafgaand aan deze dag volgen de kinderen een lesprogramma en na de Dag van de Kinderraad voeren wij het voorstel uit dat de meeste stemmen heeft gekregen. Tijdens de Dag van de Kinderraad vindt ook de benoeming van de nieuwe kinderburgemeester plaats. In de Jongerengemeenteraad geven jongeren tussen de 12 en 21 de gemeente gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen die jongeren aangaan.

Het Jongereninformatie Punt (JIP) is een plek waar jongeren op een laagdrempelige manier en kosteloos terecht kunnen voor vragen over uiteenlopende onderwerpen. De website van het JIP is een voorportaal voor meerdere Haarlemmermeerse organisaties die voor en met jongeren werken.

7. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen en jongeren

Het kinder- en jongerenwerk richt zich op de sociale ontwikkeling van kwetsbare en risicokinderen. Doelstelling daarbij is het vergroten van de eigen mogelijkheden van kwetsbare jeugd in hun persoonlijke, sociaal-emotionele en sociaal-communicatieve ontwikkeling en het versterken van zelfredzaamheid en weerbaarheid. Het sociaal werk jeugd en de sociaal makelaar jeugd van MeerWaarde kunnen worden ingezet om deze doelen te realiseren. De door Maatvast geëxploiteerde jongerencentra richten zich op alle jongeren en bieden hen de mogelijkheid hun talenten te ontplooien, elkaar op laagdrempelige wijze te ontmoeten en zich actief in te zetten als vrijwilliger.

8. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlasten -criminaliteit 

Onder onze regie werken wij samen met MeerWaarde, politie, justitie en hulpverlenende instanties om jeugdoverlast en –criminaliteit tegen te gaan. De aanpak richt zich op de aanpak van jeugdgroepen en omvat speciale maatregelen. Veelal (een combinatie van) preventie, zorg en/of repressie gericht op de groep, de persoon/het gezin en/of de omgeving (fysiek en sociaal). De aanpak richt zich op jeugd in de leeftijd van circa 12 tot en met 23 jaar die overlast veroorzaken en/of (dreigen) af (te) glijden naar criminaliteit. Samen met de partners trachten wij jongeren uit de doelgroep in beeld te hebben en houden, en te bewegen richting dagbesteding, opleiding, arbeid, hulpverlening en/of wonen waar dat nodig is.

9. Uitvoering geven aan de nota Spelen, sporten en ontmoeten in de buitenruimte

Jaarlijks worden de speelruimten aan de hand van de nota “Spelen, sporten en ontmoeten in de buitenruimte” geëvalueerd. Per speelplek wordt bekeken of deze nog veilig is en of deze nog aansluit bij de behoefte in de wijk. Deze aanbevelingen nemen we mee in regulier beheer, onderhoud en aanpassing of vervanging van de openbare speelvoorzieningen. Op basis van specifiek onderzoek en signalen die we van externe partners ontvangen, passen we speelplekken aan, zodat deze, afgewogen tegen de wensen van omwonenden, aansluiten bij de behoeften van de jeugd.

10. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen

Wij willen alle inwoners mee laten doen in de samenleving. Wij stimuleren activiteiten die zorgen voor deelname van onder andere migranten en mensen met een beperking aan het maatschappelijk - en economisch verkeer. Het gaat daarbij om voorlichtingsbijeenkomsten, activiteiten gericht op toeleiding naar (vrijwilligers)werk, taal-, computercursussen en andere participatiecursussen. Hiervoor wordt aansluiting gezocht bij het Taalhuis. In verband met de toename van het aantal gehuisveste statushouders is er extra aandacht voor de integratie van deze inwoners. Wij subsidiëren daarom VluchtelingenWerk West en MiddenNederland voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders.
Stichting MeerWaarde voert voor ons activiteiten uit gericht op het activeren van kwetsbare inwoners en de toeleiding naar scholing en (vrijwilligers)werk. Het gezamenlijke inloopspreekuur van migrantenorganisaties ter ondersteuning van inwoners die niet taalvaardig zijn, is gecontinueerd. Daarbij wordt ook aangesloten bij het Taalhuis teneinde de doelgroep optimaal te ondersteunen. Samen met het Taalhuis en partners wordt ingezet op het bereiken van (met name autochtone) laaggeletterden, onder andere door de signaleringsfunctie te versterken en mensen te helpen via cursussen.

11. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

Wij ondersteunen mantelzorgers door het aanbieden van een palet aan ondersteuning gericht op informatie en advies, ondersteuning, begeleiding (respijtzorg), waardering (mantelzorgcompliment) en educatie (cursussen, training en lotgenotencontact). Onder andere via publiekscampagnes attenderen wij mantelzorgers om een beroep te doen op deze ondersteuning. Respijtzorgmogelijkheden worden via de sociale kaart Haarlemmermeer en de Respijtwijzer onder de aandacht gebracht bij mantelzorgers. Ontspoorde mantelzorg heeft onze aandacht door het specifiek trainen van professionals om dit te signaleren en actie te ondernemen. 

12. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Eenzaamheid is iets van alle leeftijden en een complex vraagstuk dat vraagt om een samenhangende en integrale aanpak om op basis van signalen eenzaamheid bij inwoners eerder te doorbreken en tegen te gaan. Wij werken samen met lokale alliantiepartners ‘Samen tegen eenzaamheid’ aan een gezamenlijke aanpak gericht op alle eenzamen inwoners jong en oud. Er is een gezamenlijk plan van aanpak voor de komende jaren opgesteld met als doelstelling het percentage ernstig eenzame inwoners niet verder te laten stijgen. We proberen dit te verlagen door diverse projecten op te pakken. We continueren de aanpak ‘Meer voor elkaar in de buurt’ om gebiedsnetwerken te creëren en te verstevigen en kijken waar nieuwe en bestaande interventies het verschil maken. Via de beschikbaar gestelde Compaan-tablets communiceren kwetsbare ouderen met hun mantelzorger of netwerk.

Tabel 28 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2019

2020

2021

2022

2023

2024

Beleidsdoel C: Inwoners nemen in hun buurt of kern, actief deel aan de samenleving.

Baten

1.044

1.519

1.543

1.543

1.543

1.543

Lasten

13.190

14.761

13.510

13.347

13.382

13.361

Saldo

-12.146

-13.241

-11.967

-11.804

-11.839

-11.818

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2021

2022

2023

2024

Baten

Overig

24

-

0

-

Totaal Baten

24

-

0

-

Lasten

Maatschappelijke begeleiding Statushouders

628

-

-

-

Dorpshuizen

322

38

50

-

Stevige sociale basis

222

-

-

-

Indexering subsidies

-162

-

-

-

Energielabel en energiescans vastgoed

150

75

-

-

Kapitaallasten

-78

-7

-111

4

75 jaar vrijheid

75

-

-

-

Regenboogbeleid

20

-

-

-

Overig

73

57

27

17

Totaal Lasten

1.250

163

-34

21

Lasten

In 2020 zijn er extra middelen beschikbaar vanwege de rijksbijdrage voor maatschappelijke begeleiding statushouders.

In 2020 is er incidenteel € 410.000 aan extra middelen voor dorpshuizen beschikbaar gesteld. In 2021 is er nog € 88.000 extra beschikbaar en in 2022 € 50.000.

Het project Sociaal makelaars is later gestart. Het budget uit 2019 is overgeheveld naar 2020, waardoor het budget voor stevige sociale basis in 2020 eenmalig hoger is,

De indexering van de subsidies met 1,7% leidt tot een verhoging van de lasten op dit beleidsdoel.

Conform Europese richtlijnen moet een energielabel worden meegeleverd bij de verhuur en verkoop van onze gebouwen. Momenteel is slechts een beperkt deel van ons maatschappelijk vastgoed voorzien van een energielabel. Daarnaast hebben we als eigenaar van gebouwen de plicht tot het nemen van energiebesparende maatregelen. Om passende maatregelen te treffen zijn energiescans nodig die het energieverbruik in kaart brengen. Hiervoor is in 2020 en 2021 bij de Voorjaarsrapportage 2020 extra budget beschikbaar gesteld.

Als gevolg van wijzigingen in de investeringen is sprake van een mutatie op de kapitaallasten op dit beleidsdoel.

In 2020 is incidenteel een budget beschikbaar gesteld voor de viering van 75 jaar vrijheid.

In 2020 zijn er incidenteel extra middelen beschikbaar voor het regenboogbeleid doordat middelen uit 2019 zijn overgeheveld naar 2020.