Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Wij stimuleren inwoners, jong en oud, om prettig en zelfstandig te leven in hun woonomgeving en een actieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Activiteiten en diensten worden op maat in wijken en kernen aangeboden, gebruikmakend van een uitgebreid en divers netwerk van sociaal-culturele accommodaties. Wij vinden het belangrijk dat inwoners van jong tot oud zelf initiatief nemen, vrijwilligerswerk doen alsmede gevraagd en ongevraagd het gemeentebestuur adviseren over zaken die zij belangrijk vinden.

Strategische heroriëntatie

De voorgenomen bezuinigingen op gezondheid en welzijn (sport, bewegen, maatschappelijke ondersteuning en cultuur) staan voor 2023 en 2024 gepland. De voorgenomen bezuinigingen worden in de komende periode geconcretiseerd. Met een ombuiging van 40% op de specifieke doelgroep activiteiten zullen de onderstaande activiteiten van beleidsdoel C niet volledig gerealiseerd kunnen worden. Het is op dit moment nog niet exact aan te geven welk aanbod zal verdwijnen door het inperken van het aanbod of het omvallen van (vrijwilligers) organisaties.

Activiteiten

1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten
2. Voortzetten Lokale Inclusie Agenda
3. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet
4. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk
5. Stimuleren van jeugdparticipatie
6. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren
7. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en -criminaliteit
8. Uitvoering geven aan de nota 'Kom in Beweging' Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer
9. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving
10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg
11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Toelichting

1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten

In samenwerking met Maatvast en de zelfstandige dorpshuizen werken wij verder aan het toekomstbestendig maken van het beheer en de exploitatie van de sociaal-culturele accommodaties. Het doel is dat het voor inwoners vanzelfsprekend is om voor een activiteit, ontmoeting, cursus of spreekuur terecht te kunnen in een wijkgebouw, dorpshuis of jongerencentrum. De sociaal-culturele accommodaties zijn voor alle inwoners, jong en oud, toegankelijk en laagdrempelig. Zo wordt door Maatvast een tarievenstelsel voor verhuur gehanteerd, waarbij inwoners, onder bepaalde voorwaarden, kosteloos gebruik kunnen maken van de accommodaties. Het streven is een maximale bezettingsgraad van de accommodaties. Wij subsidiëren daarnaast diverse organisaties die sociaal-culturele activiteiten aanbieden voor verschillende doelgroepen, gericht op ontplooiing, ontspanning en ontmoeting. Het merendeel van de sociaal-culturele activiteiten wordt door vrijwilligers(-organisaties) georganiseerd, bijvoorbeeld de dorps- en wijkraden, ouderen en jeugdorganisaties en organisaties voor mensen met een beperking. Wanneer nodig worden deze organisaties en vrijwilligers ondersteund door diverse maatschappelijke organisaties in Haarlemmermeer.

2. Voortzetten Lokale Inclusie Agenda

Wij zetten in op het inschakelen van ervaringsdeskundigheid in ons werkproces, begrijpelijk communiceren, bejegening en onafhankelijke cliëntondersteuning, het zelfstandig wonen en fysieke toegankelijkheid van openbare gebouwen en openbare buitenruimte en evenementen. Zo geven we inhoud aan zowel sociale als fysieke inclusie. We werken samen met de Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer (BGH) aan bewustwording via onder meer deelname aan terugkerende landelijke evenementen zoals de Week van de Toegankelijkheid of publieksacties en gastlessen in het onderwijs. We voeren als formele Regenbooggemeente onze Regenboogagenda uit voor zichtbaarheid en sociale acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen (lhbti’s). We geven sinds 2021 extra impulsen aan antidiscriminatiebeleid, in het bijzonder voor een effectieve aanpak van discriminatie vanwege herkomst of huidskleur.

3. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

Het online platform voor vrijwillige inzet “Haarlemmermeer voor Elkaar” vormt de paraplu voor de instrumenten voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties: de VrijwilligersCentrale, de VrijwilligersAcademie en de Haarlemmermeerse Maatjes-projecten. Het netwerk van vele partnerorganisaties in Haarlemmermeer die met vrijwilligers werken gebruikt deze instrumenten. In nauwe samenwerking met andere lokale organisaties wordt trainingsaanbod ontwikkeld en centraal aangeboden via de VrijwilligersAcademie. De gezamenlijke visie informele zorg en vrijwillige inzet ‘Samen sterk en in balans’ is richtinggevend voor ons beleid en richt zich op drie uitgangspunten: in balans, toekomstbestendig en inclusief, co-creatie en partnerschap bij het vinden, verbinden en behouden van vrijwilligers en om (overbelaste) mantelzorgers maximaal te ondersteunen. De uitwerking van de visie-uitgangspunten met en door partners is gestart in 2021.

4. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

Het bevorderen van bewonersinitiatieven, om zo te komen tot actieve inzet in de eigen wijk of kern, is een van de aandachtspunten van de Stevige Sociale basis. Via de netwerkbijeenkomsten Meer voor Elkaar delen we met organisaties de ontwikkelingen in de verschillende wijken en kernen en brengen organisaties en inwoners met elkaar in verbinding om in te spelen op deze ontwikkelingen. In de prestatieafspraken met Stichting MeerWaarde, Sportservice Haarlemmermeer en het Centrum voor Duurzaamheid (NMCX) hebben wij opgenomen dat zij (groepen) buurt- en wijkbewoners en vrijwilligersorganisaties helpen door ze te versterken en te activeren tot het nemen van initiatieven, participatie en het zelfstandig functioneren ten behoeve van de sociale samenhang in het gebied. Daarnaast blijven we de crowdfunding-site “Nieuwe Pioniers”, waar initiatiefnemers middelen en ondersteuning kunnen “funden”, ondersteunen.

5. Stimuleren van jeugdparticipatie

Binnen de gemeente Haarlemmermeer zijn voor jongeren meerdere manieren om te participeren om zo de inbreng en betrokkenheid van jeugd bij dingen die hen aangaan, te stimuleren. Dit geeft hen de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot actieve en betrokken inwoners. Het periodieke jeugdonderzoek biedt kinderen en jongeren de mogelijkheid om te laten horen wat zij belangrijk vinden. Het jeugdonderzoek uit 2019 was één van de bronnen die is gebruikt voor het opstellen van het jeugdbeleid 2020-2024. Jongeren die zelf met een idee of initiatief aan de slag willen, kunnen terecht bij MENES: het platform voor jeugdparticipatie. Naast het faciliteren van jongereninitiatieven geeft MENES advies aan de gemeente over onderwerpen die onder jongeren spelen. Leden van het Digitale Jongerenpanel ontvangen vragenlijsten waarmee we ideeën en meningen van jongeren over uiteenlopende onderwerpen verzamelen. Tot slot is er ook jeugdparticipatie bij specifieke projecten. Sinds 2017 heeft Haarlemmermeer een Kinderraad en een Jongerengemeenteraad. Tijdens de Dag van de Kinderraad stemmen de kinderen van de deelnemende basisscholen over voorstellen die zij zelf hebben opgesteld. Voorafgaand aan deze dag volgen de kinderen een lesprogramma en na de Dag van de Kinderraad voeren wij het voorstel uit dat de meeste stemmen heeft gekregen. Tijdens de Dag van de Kinderraad vindt ook de benoeming van de nieuwe kinderburgemeester plaats. In de Jongerengemeenteraad geven jongeren tussen de 12 en 21 jaar de gemeente gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen die jongeren aangaan. Het Jongereninformatie Punt (JIP) is een plek waar jongeren op een laagdrempelige manier en kosteloos terecht kunnen voor vragen over uiteenlopende onderwerpen. De website van het JIP is een voorportaal voor meerdere Haarlemmermeerse organisaties die voor en met jongeren werken.

6. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen en jongeren

We richten ons in ons jeugdbeleid ‘Jong in Haarlemmermeer 2020-2024' op drie hoofdthema’s:

• Het bevorderen van positief opvoeden en opgroeien

• Het psychisch welzijn van jongeren versterken

• Kinderen en jongeren groeien gezond, veilig en kansrijk op, ongeacht de financiële situatie thuis

Het kinder- en jongerenwerk richt zich op de sociale ontwikkeling van kwetsbare en risicokinderen en jongeren. Doelstelling daarbij is het vergroten van de eigen mogelijkheden van kwetsbare jeugd in hun persoonlijke, sociaal-emotionele en sociaal-communicatieve ontwikkeling en het versterken van zelfredzaamheid en weerbaarheid in de verschillende leefwerelden van jeugd. Het sociaal werk jeugd en de sociaal makelaar jeugd van MeerWaarde worden ingezet om deze doelen te realiseren. De jongerencentra richten zich op alle jongeren en bieden hen de mogelijkheid hun talenten te ontplooien, elkaar op laagdrempelige wijze te ontmoeten en zich actief in te zetten als vrijwilliger.

7. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en -criminaliteit 

Onder onze regie werken wij samen met MeerWaarde, politie, justitie en hulpverlenende instanties om jeugdoverlast en –criminaliteit tegen te gaan. De aanpak richt zich op de aanpak van jeugdgroepen en omvat speciale maatregelen. Veelal (een combinatie van) preventie, zorg en/of repressie gericht op de groep, de persoon/het gezin en/of de omgeving (fysiek en sociaal). De aanpak richt zich op jongeren in de leeftijd van circa 12 tot en met 23 jaar die overlast veroorzaken en/of (dreigen) af (te) glijden naar criminaliteit. Samen met de partners trachten wij jongeren uit de doelgroep in beeld te hebben en houden, en te bewegen richting positieve dagbesteding, opleiding, arbeid, hulpverlening en/of wonen waar dat nodig is.

8. Uitvoering geven aan de nota 'Kom in Beweging' Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer

Jaarlijks worden de speelruimten aan de hand van de nota “Kom in beweging” geëvalueerd. Per speelplek wordt bekeken of deze nog veilig is en of deze nog aansluit bij de behoefte in de wijk en de doelstellingen van de nota. Deze aanbevelingen nemen we mee in regulier beheer, onderhoud en aanpassing of vervanging van de openbare speelvoorzieningen. Op basis van specifiek onderzoek en signalen die we van externe partners ontvangen, passen we speelplekken aan, zodat deze, afgewogen tegen de wensen van omwonenden, aansluiten bij de behoeften van de jeugd.

9. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen

Wij willen alle inwoners mee laten doen in de samenleving. Wij stimuleren activiteiten die zorgen voor deelname van onder andere inwoners met een migratieachtergrond en mensen met een beperking aan het maatschappelijk en economisch verkeer. Het gaat daarbij om voorlichtingsbijeenkomsten, activiteiten gericht op toeleiding naar (vrijwilligers)werk, taal-, computercursussen en andere participatiecursussen. Hiervoor wordt aansluiting gezocht bij het Taalhuis en bij Stichting MeerWaarde. Met ingang van de nieuwe wet Inburgering vanaf 2022 is er extra aandacht voor de integratie van vergunninghouders. De gemeente wordt verantwoordelijk voor de inburgering van de vergunninghouders. Vluchtelingenwerk blijft betrokken bij de maatschappelijke begeleiding van deze doelgroep en gaat in het kader van de nieuwe wet Inburgering nieuwe taken uitvoeren. Stichting MeerWaarde voert voor ons activiteiten uit die gericht zijn op het activeren van kwetsbare inwoners en de toeleiding naar scholing en (vrijwilligers)werk. Het gezamenlijke inloopspreekuur van migrantenorganisaties ter ondersteuning van inwoners die niet taalvaardig zijn is met een dagdeel uitgebreid vanwege de toenemende vraag van inwoners. Samen met het Taalhuis en de betrokken partners wordt ingezet op het bereiken van (met name autochtone) laaggeletterden, onder andere door de signaleringsfunctie te versterken en cursusaanbod.

10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

Wij ondersteunen mantelzorgers door het aanbieden van een palet aan ondersteuning gericht op informatie en advies, begeleiding (respijtzorg), waardering (mantelzorgwaardering) en educatie (cursussen, training en lotgenotencontact). Onder andere via publiekscampagnes attenderen wij mantelzorgers op het feit dat ze (jonge) mantelzorger zijn en wijzen we ze op de mogelijkheid om een beroep te doen op deze ondersteuning. Respijtzorgmogelijkheden worden via de sociale kaart Haarlemmermeer en de Respijtwijzer onder de aandacht gebracht bij mantelzorgers. In 2022 zal er specifiek aandacht zijn voor: ondersteuning aan jonge mantelzorgers; GGZ in de wijk (ondersteuning aan mantelzorgers die zorgen voor iemand met GGZ-problematiek; belangenbehartiging mantelzorgers; lokaal aanbod informatie en advies en de doorontwikkeling netwerkversterking mantelzorgers (netwerkcoaching, versterken van mantelzorgers).

11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Eenzaamheid is iets van alle leeftijden en een complex vraagstuk dat vraagt om een samenhangende en integrale aanpak om op basis van signalen eenzaamheid bij inwoners eerder te doorbreken en tegen te gaan. Wij werken sinds 2019 met de lokale alliantiepartners ‘Samen tegen eenzaamheid Haarlemmermeer’ aan een gezamenlijke aanpak gericht op eenzame inwoners jong en oud. Er is een gezamenlijk plan van aanpak voor de komende jaren opgesteld met als doelstelling het percentage ernstig eenzame inwoners niet verder te laten stijgen. We werken via initiatiefgroepen aan de nieuwe manieren om eenzaamheid onder de aandacht te brengen en aan te pakken. We continueren de gebiedsnetwerken ‘Meer voor elkaar in de buurt’ en kijken waar nieuwe en bestaande interventies het verschil maken. Via de beschikbaar gestelde Compaan-tablets communiceren kwetsbare ouderen met hun mantelzorger of netwerk. Door de coronacrisis heeft het thema eenzaamheid veel maatschappelijke aandacht gekregen en is ook gebleken dat jong en oud hiermee te maken hebben. Vanuit het Rijk is extra ingezet op de aanpak eenzaamheid door hulppakketten en landelijke media aandacht.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar