Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Doel is dat inwoners, ondanks eventuele problemen of beperkingen, zo lang mogelijk zelfstandig deelnemen aan de samenleving en de regie over hun eigen leven kunnen behouden. Inwoners die er met hulp van het eigen netwerk niet (meer) in slagen zelfstandig thuis te wonen, zowel jeugdigen als volwassenen, kunnen een beroep doen op ondersteuning thuis. De ondersteuning thuis vanuit de Jeugdwet is gericht op gezinnen met kinderen en jeugdigen die problemen hebben van specifieke medische, gedragswetenschappelijke, psychiatrische of paramedische aard. De jeugdige wordt behandeld en/of begeleid, gericht op het ontwikkelen en aanleren van praktische, cognitieve en emotionele vaardigheden. De mogelijkheden van het kind worden optimaal benut, zodat een zo zelfstandig niveau van functioneren bereikt kan worden.

Inwoners die ondersteuning nodig hebben bij het omgaan met de effecten van de eigen beperking, kunnen een beroep doen op individuele begeleiding. Daarnaast bieden wij dagbesteding: begeleiding in groepsverband, al dan niet gericht op werk. Voor personen met verward gedrag zetten we, in nauwe samenwerking met onze maatschappelijke partners, in op preventie, het handelen in een crisissituatie, het voorkomen van escalatie en ondersteuning op maat. Wanneer ernstig nadeel dreigt voor een persoon of de omgeving kan op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) besloten worden tot een crisismaatregel of verplichte zorg.

Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor de jeugdzorg inclusief gedwongen jeugdhulp, zoals jeugdbescherming (JB) en jeugdreclassering (JR). Onze taak is kinderen, zowel fysiek als geestelijk, veiligheid te bieden wanneer ouders/verzorgers dat niet (voldoende) doen. Dit gebeurt binnen verschillende schakels in de keten, te beginnen bij preventie. Gedwongen jeugdhulp mag alleen ingezet worden na een besluit van de kinderrechter en wordt alleen uitgevoerd door instellingen die daartoe gecertificeerd zijn.

Activiteiten

1. Bieden van ondersteuning thuis

2. Aanpak verwarde personen

3. Uitvoeren van de Wet verplichte ggz

4. Bieden van groepsondersteuning en vervoer

5. Bieden onderwijs- zorgarrangementen

6. Inzet Praktijkondersteuner Huisartsen Jeugd (POH Jeugd)

7. Project implementatie Doorbraakmethode

8. Laten uitvoeren van jeugdbescherming en jeugdreclassering

9. Veilig Thuis organiseren

10. Handhaving Wmo en Jeugdwet

Toelichting

1. Bieden van ondersteuning thuis

Ondersteuning thuis betreft hulp en ondersteuning bij het dagelijks leven, met als doel dat iemand zo lang mogelijk zelfstandig, dan wel bij ouder(s)/gezin, thuis kan blijven wonen en zo lang mogelijk mee kan blijven doen aan de samenleving. Als gemeente zorgen we voor een kwalitatief en dekkend hulpaanbod. Wij zetten gericht in op lichtere vormen van ondersteuning waar dat mogelijk is. Deze mogelijkheden worden samen met de inwoners, professionals en zorgaanbieders inzichtelijk gemaakt. We zetten in op bewezen en effectieve interventies en kijken daarnaast ook zoveel als mogelijk in de brede uitvraag naar wie in het netwerk kan ondersteunen. Daarbij is het doel dat kinderen, jongeren, volwassenen en gezinnen op tijd passende hulp en ondersteuning ontvangen en meer regie krijgen en ervaren.

2. Aanpak verwarde personen

We zorgen samen met onze ketenpartners voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. Er is een goedwerkend netwerk opgezet die weet te handelen in geval een crisissituatie ontstaat rondom een inwoner die verward gedrag vertoont. We werken bij complexe casuïstiek integraal samen met de GGD, de GGZ, andere zorg- en welzijnspartijen en politie, zowel op lokaal als regionaal niveau. We zetten onder meer in op preventie en vroegsignalering en werken aan het voorkomen van dreigende escalatie. Inwoners met verward gedrag beslissen zelf mee over de aanpak en hebben inbreng in het beleid via gesprekken met ervaringsdeskundigen en familie en/of naasten.

3. Uitvoeren van de Wet verplichte ggz

Iedereen kan een melding doen bij de gemeente als er zorgen zijn rondom een inwoner en men van mening is dat verplichte zorg ingezet dient te worden. Het melden, onderzoeken en doen van aanvraag bij de rechter voor een zorgmachtiging hebben wij in de regio Kennemerland belegd bij de GGD. Wanneer een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor de persoon in kwestie of voor anderen kan de rechter verplichte zorg opleggen. Voorwaarde is dat zorg op vrijwillige basis niet mogelijk is. In geval van crisis kan via de burgemeester een crisismaatregel opgelegd worden. De gemeente en betrokken partijen dragen er zorg voor dat de inwoner in de periode van verplichte zorg zoveel mogelijk mee kan blijven doen in de samenleving.

4. Bieden van groepsondersteuning en vervoer

Onder groepsondersteuning valt zowel dagbesteding als dagbehandeling. Jeugdigen ontvangen voor een bepaalde periode behandeling of begeleiding die gericht is op terugkeer naar school of naar de dagopvang. Voor volwassenen tussen 18 en 65 jaar heeft de dagbesteding een recreatief of arbeidsmatig karakter. Er wordt samengewerkt met partners op het gebied van werk en onderwijs. Hiermee creëren we een soepele overgang van arbeidsmatige dagbesteding naar werk wanneer dit binnen de mogelijkheden van de inwoner ligt. Voor ouderen vormt de dagbesteding vooral een dagstructuur waardoor verdere achteruitgang kan worden voorkomen of als ontlasting van de mantelzorger. We blijven inzetten op lichtere vormen van dagbesteding (ontmoetingsgroepen) om zwaardere vormen van dagbesteding te voorkomen of uit te stellen. Wanneer jeugdigen of volwassenen niet zelfstandig kunnen reizen naar de dagbehandeling of dagbesteding, of waarvan ouders of het netwerk dit ook niet kunnen, kan vervoer worden ingezet. Dit vervoer wordt georganiseerd vanuit de zorgaanbieders. Het doelgroepenvervoer en het leerlingenvervoer wordt voor acht regiogemeenten uitgevoerd door de RegioRijder. Zowel voor jeugdigen als voor volwassenen worden instrumenten ingezet om waar mogelijk gebruik te maken van reguliere vervoersvormen zoals het openbaar vervoer of vrijwilligersinitiatieven.

5. Bieden onderwijs- zorgarrangementen

Een deel van de jeugdigen in Haarlemmermeer heeft onderwijs én zorg nodig om tot ontwikkeling te komen. De gemeente onderzoekt met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs welke onderwijs-zorgarrangementen er al zijn, welke nodig zijn en hoe toeleiding en bekostiging plaats moet vinden.

6. Inzet Praktijkondersteuner Huisartsen Jeugd (POH Jeugd)

POH’ers jeugd worden ingezet om vanuit een huisartsenpraktijk of gezondheidscentrum psycho-educatie of lichte ondersteuning te bieden aan jeugdigen bij psychische klachten. Hiermee geven we vorm en inhoud aan ‘zo zwaar als nodig, zo licht als mogelijk’ en beheersen we de doorververwijzing naar geïndiceerde zorg. POH’ers jeugd kunnen op verzoek van de huisarts ook onderzoek doen naar de hulpvraag om indien nodig te verwijzen naar de best passende zorg. Komende jaren zetten we extra in op de inzet van POH’ers jeugd om het bereik en beschikbaarheid van de POH’ers jeugd te vergroten.

7. Project implementatie doorbraakmethode

Er zijn inwoners met een stapeling van problemen. In de praktijk zien we dat sommige van deze inwoners niet de zorg en ondersteuning krijgen die ze hard nodig hebben. We willen dat deze inwoners wel verder geholpen worden en gaan voor deze inwoners middels de doorbraakmethode een doorbraak realiseren. Een doorbraak betreft het wegnemen van belemmeringen in een casus die de grootste sta-in-de-weg vormen, zodat er perspectief gecreëerd wordt voor deze inwoners. Wat de doorbraakmethode toevoegt: wetten en regels vóór je laten werken in plaats van tegen je, de oplossing die écht helpt onderbouwen met scenario’s en een kosten-batenanalyse van het maatschappelijk én financieel rendement. Zo kunnen we legitimeren waarom we voor elke inwoner iets anders doen, leren van elke casus en knelpunten oplossen. In 2023 implementeren we de doorbraakmethode in onze manier van werken en borgen deze in onze organisatie: 1 januari 2024 is de doorbraakmethode geen project meer.

8. Laten uitvoeren van jeugdbescherming- en jeugdreclassering

Als de veiligheid of ontwikkeling van een kind ernstig wordt bedreigd, kan een gezin verplichte hulp opgelegd krijgen. De kinderrechter legt dan een jeugdbeschermingsmaatregel op. Gecertificeerde instellingen (GI) voeren voor ons de maatregelen jeugdbescherming en jeugdreclassering uit. In 2021 heeft het Rijk een onderzoeksrapport gepubliceerd over de toekomst van de jeugdbescherming. Dit rapport is aanleiding om de samenwerking tussen lokale teams en regionale veiligheidsteams te verbeteren. De veiligheidsteams worden gevormd door de Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis en de GI’s. Daarnaast zullen de lokale teams een prominentere rol krijgen in de jeugdbeschermingsketen. Dit vraagt een aanpassing van onze huidige inrichting en wordt de komende jaren geconcretiseerd. Hier is rekening mee gehouden door in de aanbesteding van de GI's in 2021 een opdracht op te nemen om de uitvoering van de preventieve jeugdbeschermingsmaatregelen (drang) gezamenlijk te transformeren van de GI naar anders organiseren. Een ander rapport dat de komende jaren gevolgen heeft is het inspectierapport ‘Kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd’. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft aan gemeenten de opdracht gegeven om samen met de GI een doorbraakplan te maken om te voorkomen dat jeugdigen moeten wachten op een vaste jeugdbeschermer of passende hulp. In dit plan moeten kritieke prestatie indicatoren zijn vastgesteld om de voortgang te meten.

9. Veilig Thuis organiseren

Veilig Thuis (het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio IJmond, Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer) heeft een spilfunctie in meldingen en vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Inzet is gericht op het voorkomen van huiselijk geweld en kindermishandeling en als het zich toch voordoet, direct in te grijpen en te stoppen, en daarbij met de ketenpartners ervoor te zorgen dat er wordt toegewerkt naar een duurzaam veilige situatie. Daarbij is samenwerking met de ketenpartners belangrijk en zetten we onze (onderzoeks)expertise zodanig in dat partners (regionaal/bovenregionaal) geholpen worden in hun verdere aanpak. Naast haar wettelijke taken voert Veilig Thuis extra taken uit zoals de Tijdelijk Huisverboden en de organisatie van de Integrale crisisdienst Jeugd.

Landelijk is het Actieprogramma Huiselijk Geweld Hoort Nergens Thuis uitgerold waarbij de regiovisie ‘Verbinden en Versterken in de aanpak van huiselijk geweld 2020-2024 Kennemerland’ is vastgesteld. De visie is vertaald naar een actieprogramma die als leidraad fungeert voor de komende jaren. Naar aanleiding van dit actieprogramma zullen wij ons de komende jaren richten op het uitvoeren van de Zelfscan. Samen met Jeugdbescherming, Veilig Thuis, het Meer-team en de Raad voor de Kinderbescherming bespreken wij waar er verbeterpunten liggen bij het voorkomen van huiselijk geweld. Daarnaast onderzoeken wij hoe we de samenwerking tussen jeugd- en volwassen GGZ kunnen verbeteren en gaan we verder met trainen van uitvoerende teams in de Top-3 methodiek.

10. Handhaving Wmo en Jeugdwet

We zetten ons de komende jaren in voor bestrijding van oneigenlijk gebruik in het kader van de Wmo en de Jeugdwet. Op basis van de bevindingen in de evaluatie van de pilot ‘intensivering handhaving Wmo en Jeugdwet’ die in 2020/2021 plaatsvond, wordt in 2023 een structurele aanpak geïmplementeerd.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar