Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Het doel is dat inwoners zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Wij leveren zorg en ondersteuning thuis aanvullend op wat het eigen netwerk van de inwoner biedt. Voor sommige inwoners is zelfstandig thuis wonen op een gegeven moment niet meer mogelijk. Op het gebied van de jeugdhulp zorgen we voor een dekkend en kwalitatief aanbod voor jeugdhulp met verblijf. We versterken de kracht van ouders, jeugdigen en hun sociale omgeving door opvoedprogramma's en het versterken van respijtzorg. Ons uitgangspunt is jeugdhulp met verblijf zoveel mogelijk naar ambulante hulp en deeltijdvarianten om te bouwen. Als jeugdhulp met verblijf noodzakelijk is, heeft opvang in een gezinssituatie (zoals pleegzorg of een gezinshuis) altijd de voorkeur boven verblijf en behandeling in een instelling. Voor de continuïteit van zorg aan jeugdigen die volwassen worden, besteden we specifiek aandacht aan jeugdigen die na een verblijf in een residentiële instelling terugkeren naar Haarlemmermeer.

De gemeente Haarlem is op dit moment als centrumgemeente verantwoordelijk voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Wij zijn zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van dakloosheid, het ondersteunen van maatschappelijk herstel en goede nazorg bij uitstroom uit intramurale voorzieningen. Indien volwassenen permanent niet meer thuis kunnen wonen en in een instelling moeten worden opgenomen, vallen zij onder de Wet langdurige zorg (Wlz).

Activiteiten

1. Voorzien in pleegzorg en gezinshuizen

2. Bieden van residentiële hulp of behandeling

3. Voorzien in gesloten jeugdhulp

4. Voorzien in beschermd wonen

5. Voorzien in maatschappelijke opvang

6. Kortdurend verblijf organiseren

Toelichting

1. Voorzien in pleegzorg en gezinshuizen

Het is van belang dat jeugdigen die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen, een zo thuis mogelijke plek krijgen om op te groeien, zoals bij een pleeggezin of een gezinshuis. Gezinshuizen zijn bedoeld voor jeugdigen met vaak meerdere en ingewikkelde problemen. In een gezinshuis woont een maximaal aantal jeugdigen samen met een of beide betaalde opvoedouder(s), die voor verzorging, opvoeding en behandeling zorgen. Er zijn verschillende vormen van pleegzorg: voor korte of voor langere tijd, zeven dagen per week of een dag(deel) per week, voor weekenden en vakanties of tijdens crisissituaties. Pleegouders krijgen de begeleiding en ondersteuning die zij nodig hebben van de pleegzorgaanbieder. Pleegzorgaanbieders werken op niveau van Noord-Holland samen om nieuwe pleegouders te werven en op te leiden.

2. Bieden van residentiële hulp of behandeling

Soms vraagt een hulpvraag van een jeugdige meer expertise en zorg dan een pleeggezin of gezinshuis kan bieden. Jeugdigen worden dan geholpen op een leef- of behandelgroep waar ze verblijven en de behandeling en begeleiding vanuit verschillende disciplines wordt vormgegeven. We vinden het belangrijk dat jeugdigen in één keer de juiste zorg ontvangen en na een uithuisplaatsing niet opnieuw moeten verhuizen. We werken daarvoor op schaal van de provincie Noord-Holland samen met aanbieders, gecertificeerde instellingen en Samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs om waar nodig de residentiële hulp kleinschaliger vorm te geven. Hiermee realiseren we een passend aanbod voor jeugdigen met weinig voorkomende, maar zeer complexe problematiek, dat zoveel als mogelijk aansluit op het gewone leven. Het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stuurt op eenzelfde beweging voor de open driemilieusvoorzieningen, waar behandeling met verblijf, onderwijs of dagbesteding en vrije tijd op één locatie wordt geboden. Binnen de ontwikkeling naar kleinschalige zorgaanbod sturen we op een realistisch en uitlegbaar tarief.

3. Voorzien in gesloten jeugdhulp

Gesloten jeugdhulp is een zeer intensieve vorm van gespecialiseerde jeugdhulp waarbij de vrijheden van de jeugdige kunnen worden ingeperkt, om te voorkomen dat de jeugdige zich onttrekt of onttrokken wordt aan de hulp die hij nodig heeft. Het heeft als doel jeugdigen met ernstige gedragsproblemen te behandelen en dusdanige gedragsverandering te bewerkstelligen dat de jeugdige weer kan deelnemen aan de maatschappij. Met behulp van de Regeling specifieke uitkering vastgoedtransitie gesloten jeugdhulp 2020 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is medio 2022 de overgang naar kleinschalige gesloten voorzieningen gerealiseerd. Een eerste stap naar de afbouw van gesloten jeugdhulp is hiermee gezet. In 2023 zetten we vervolgstappen in deze ontwikkeling, onder andere met het komen tot realistische en uitlegbare tarieven en een ambulant alternatief waar dit kan.

4. Voorzien in beschermd wonen

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor Beschermd Wonen (BW) op basis van de Wmo voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. De bekostiging en uitvoering loopt op dit moment nog via centrumgemeenten, voor onze regio is dat Haarlem. Het Rijk heeft de intentie om deze middelen geleidelijk uit te gaan keren aan alle gemeenten, op basis van een nieuw verdeelmodel dat naar verwachting per 1 januari 2024 wordt ingevoerd. Het exacte tijdpad staat nog niet vast. Met deze doordecentralisatie wordt ingezet op het zo lokaal en thuis mogelijk ondersteunen van inwoners en worden gemeenten individueel (financieel) verantwoordelijk voor de uitvoering van de taak BW. Wel is samenwerking tussen gemeenten nog steeds gewenst en op een aantal punten ook verplicht. In de regio Zuid-Kennemerland, IJmond en Haarlemmermeer is daarom het Gemeenschappelijk Orgaan Beschermd Wonen (GO BW) opgericht en zijn samenwerkingsafspraken gemaakt over beleid, organisatie, financiering en inkoop van (regionale) BW-voorzieningen (2021.0003060).

5. Voorzien in maatschappelijke opvang

De doordecentralisatie van maatschappelijke opvang volgt mogelijk in 2026. Tot dan is centrumgemeente Haarlem verantwoordelijk voor de maatschappelijke opvang. Wij zijn zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van dakloosheid, het ondersteunen van maatschappelijk herstel en goede nazorg bij uitstroom uit intramurale voorzieningen. Wij werken met de Opstapregeling. Dit is een samenwerking tussen Ymere, een aantal zorgaanbieders en de gemeente. Jaarlijks kunnen 60 inwoners via een driehoekscontract vanuit beschermd wonen of maatschappelijke opvang uitstromen naar zelfstandige woonruimte. In de eerste twee jaren wordt ambulante begeleiding gericht op zelfstandig kunnen wonen geboden. Nadat dit traject succesvol is afgerond, krijgt de inwoner een huurcontract op eigen naam.

6. Kortdurend verblijf organiseren

Wij stellen bij een aantal zorgaanbieders logeeropvang (respijtzorg) beschikbaar voor jeugdigen en volwassenen met beperkingen die nog thuis wonen. Hierdoor kunnen mantelzorgers tijdelijk ontlast worden, waardoor zij uiteindelijk hun mantelzorgtaken langer vol kunnen houden. Wij zorgen dat er voldoende aanbod beschikbaar is om aan onze wettelijke taak te voldoen. Daarnaast zetten we in op de doorontwikkeling van kortdurend verblijf zodat deze vorm van ondersteuning beter aansluit bij de individuele behoefte van jeugdigen en volwassenen met beperkingen en hun mantelzorgers. We trekken hierin samen op met de verantwoordelijke organisaties van kortdurend verblijf om een passend aanbod te bieden.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar