Een substantieel deel van de begroting heeft betrekking op onderhoud van kapitaalgoederen zoals gebouwen, wegen, openbaar groen, riolering en openbare verlichting. De onderhoudslasten zijn verspreid over diverse programma’s en gebaseerd op de door de raad gemaakte keuze(s) van het onderhoud‑ en kwaliteitsniveau.

Deze paragraaf gaat in op de staat van onderhoud en de onderhoudslasten van de kapitaalgoederen.

Het beleidskader waarop het onderhoud van de kapitaalgoederen is gebaseerd is opgenomen in de desbetreffende programma’s.

Per soort kapitaalgoed is beschreven:

• het door de raad gewenste kwaliteitsniveau van onderhoud;

• de actuele staat van onderhoud;

• de in de begroting opgenomen onderhoudslasten.

De basis voor deze gegevens zijn de geactualiseerde Beheerplannen voor de fysieke leefomgeving 2024 tot en met 2028 (10164415). De resultaten hiervan hebben wij opgenomen in het document Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) (10164415, bijlage 4), dat in december 2023 is vastgesteld door de raad.

Hoe wij de riolering en de watergangen onderhouden is opgenomen in het Programma Riolering en Stedelijk Water (PRSW) (8414039), waarin de gebiedsgerichte aanpak voor klimaatadaptatie en de energietransitie een plaats krijgen. Het PRSW dient tevens als onderbouwing voor de rioolheffing.

Het onderhoudsniveau is beschreven in het Beheerkwaliteitplan 2009 (B&W 2009.0019558), geactualiseerd in 2017 (2016.0069196) en in 2022 (2022.0002403).

Bij de vaststelling van de Voorjaarsrapportage 2024 is het benodigde budget voor areaaluitbreiding, € 1.218.000, alleen voor 2024 en 2025 opgenomen. Op basis van de nieuwe areaalsystematiek 'Groei van de gemeente' is in de begroting een stelpost opgenomen, die taakstellend is. De stelpost is gebaseerd op de groei van het aantal inwoners en woningen en niet op het daadwerkelijk toegevoegde areaal openbare ruimte. Areaaluitbreiding die niet gedekt kan worden uit de stelpost leidt tot een bezuiniging in het overige areaal. Zoals beschreven is in de beheerplannen voor de fysieke leefomgeving 2024 tot en met 2028 beheren wij op basisniveau (de ondergrens van wat nodig is om het areaal veilig te houden). Meer areaal onderhouden met hetzelfde budget betekent dat de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in zijn geheel achteruitgaat. De areaalsystematiek wordt dit jaar geëvalueerd, daarin wordt deze problematiek meegenomen.

In de beheerplannen is tevens beschreven dat structureel extra onderhoudsbudget nodig is om de kapitaalgoederen ook in de toekomst veilig te kunnen houden. Dit is door de raad voor twee jaar (2024 en 2025) toegekend, maar de structurele aanvraag (€ 610.000 vanaf 2026) wordt betrokken bij de ombuigingen.