Maatschappelijke ontwikkeling

Inwoners ontwikkelen zich naar vermogen, participeren actief in de samenleving en ontplooien zich optimaal

We willen er zijn voor alle inwoners en met name voor inwoners die ons nodig hebben. Met het grootste deel van onze inwoners gaat het gelukkig goed. Er is echter ook een groep inwoners die ondersteuning nodig heeft. Samen met onze maatschappelijke partners maken we het mogelijk dat inwoners hun eigen mogelijkheden benutten. We organiseren zorg en ondersteuning steeds effectiever en dichterbij voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. We hanteren daarvoor het begrip brede sociale basis. Daarbij staan de inwoner, zijn sociale netwerk en de algemene voorzieningen op het gebied van welzijn, sport en cultuur centraal. Daar voegen we lichte ondersteuning aan toe zodat deze inwoners zo veel mogelijk mee kunnen blijven doen in de samenleving.

Landelijk wordt als definitie voor de sociale basis gehanteerd: ‘het geheel van organisaties, diensten, voorzieningen en betrekkingen die het mogelijk maken dat mensen in redelijkheid in sociale verbanden (buurten, groepen, netwerken, gezinnen) samen kunnen leven en kunnen participeren in de samenleving’. Het gaat in de sociale basis niet alleen om de aanwezigheid van voorzieningen maar ook om de aanwezigheid van informele netwerken, activiteiten van inwoners en betekenisvolle relaties tussen inwoners onderling en tussen inwoners, professionals en de overheid. Ook informatie en advies is een belangrijke functie voor inwoners met hun vragen over zorg, welzijn, wonen, werk en inkomen.

Wij faciliteren alle inwoners van Haarlemmermeer door voorzieningen te bieden die voor iedereen toegankelijk zijn. Dat zijn accommodaties (zoals gebouwen en sportvelden) en activiteiten op het gebied van onderwijs, welzijn, sport, recreatie, cultuur, gezondheid en vrijwilligerswerk. Daarnaast willen wij dat inwoners elkaar ontmoeten, zich ontplooien, hun talenten ontwikkelen en zichzelf kunnen redden. Indien nodig met advies, lichte ondersteuning vanuit de algemeen toegankelijke voorzieningen en met behulp van ieders eigen netwerk.

Wij besteden als gemeente met een hoog percentage kinderen en jongeren veel aandacht aan onze jonge inwoners en hun ouders en begeleiders. Ook richten we ons op het creëren van optimale omstandigheden waarbinnen de Haarlemmermeerse jeugd kan opgroeien tot zelfstandige en zelfredzame inwoners. Daarnaast richten we ons in toenemende mate op de groeiende groep ouderen die vaker hogere leeftijden bereiken in zelfstandige woonsituaties. Ook anticiperen we op meer zelfstandig wonende inwoners met een beperking of psychische kwetsbaarheid. Daarom werken we in onze wijken aan geleidelijk hogere niveaus van fysieke en sociale toegankelijkheid. Het VN-Verdrag voor de rechten van de mens voor mensen met een beperking of aandoening vraagt dit ook van ons. Want iedereen doet conform ons coalitieakkoord naar eigen kunnen mee. Dit is het fundament voor de kwaliteit van leven van onze inwoners. Zo kunnen zij niet alleen prettig maar ook zo zelfstandig mogelijk leven. Vitale en inclusieve wijken creëren is alleen mogelijk samen met inwoners, vrijwilligers en betrokken professionals.

Ons cultureel, sportief en recreatief aanbod draagt actief bij aan verbondenheid en betrokkenheid van onze inwoners. Het maakt Haarlemmermeer tot een aangename gemeente met een hoge sociale en economische aantrekkingskracht voor huidige en toekomstige inwoners.

Gezond en Actief Leven Akkoord en Integraal Zorgakkoord

Het kabinet wil ervoor zorgen dat de zorg nu en in de toekomst toegankelijk en betaalbaar blijft. Daarom zijn er akkoorden gesloten voor betere samenwerking met zorgpartijen en gemeenten. Preventie is een belangrijk middel om de fysieke en mentale gezondheid van Nederlanders te verbeteren en de druk op de zorg te verminderen. Uiteindelijk doel is dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft en kwaliteit behouden en dat de druk op de zorg afneemt. Een gezonde generatie in 2040 is waar we naartoe willen werken, zoals in de akkoorden staat. Dit kan alleen door deze opgaven integraal aan te pakken.

Begin 2023 hebben VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) ondertekend. Voor de uitvoering van deze akkoorden krijgen wij middelen van het Rijk. Hierin is ook budget opgenomen voor sport en bewegen. Sport levert namelijk een belangrijke bijdrage aan het behalen van de doelen van het GALA en IZA. De bestuurlijke afspraken hierover zijn opgenomen in het Sportakkoord II. Voor onze gemeente is een Lokaal Sportakkoord II en een integraal plan opgesteld.

In 2023 zijn wij begonnen met de uitvoering van ons lokale plan van aanpak GALA: ‘Op weg naar integraliteit en samenwerking!’. In 2024 is ook de uitvoering van het IZA gestart. Er is in overleg met welzijnspartijen, zorgaanbieders in de eerste en tweede lijn en zorgverzekeraar Zorg & Zekerheid een regioplan opgesteld. Dit heeft als doel richting te geven aan de landelijke opgave om de zorg toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief goed te houden. Ook is een samenwerkings- en uitvoeringsstructuur opgezet waarbinnen de projecten die binnen het kader van IZA en GALA zijn gestart, worden ondergebracht.

Ombuigingen

In 2021 heeft de gemeenteraad besloten om een ombuiging te realiseren in onze sociale basis – op sport, cultuur en welzijn - vanaf 2025 (voor sport vanaf 2024). Na een besluit tot verzachting eind 2022 gaat het om een bedrag van ruim € 4,5 miljoen. Een gedeelte van deze ombuiging is reeds in 2024 gerealiseerd (Sportservice), een gedeelte moet in 2025 gerealiseerd worden. Naast vele kleinere partijen in de sociale basis gaat het om bezuinigingen bij Stichting MeerWaarde, Mantelzorg & Meer en C punt.

Tabel 30

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen

2020

2021

2022

2023

Absoluut verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

5,5

5,2

13,4

7,2

Relatief verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

16

17

17

19

Voortijdige schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) (deelnemers aan het VO en MBO onderwijs)

% deelnemers VO en MBO

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

1,4

1,6

2,0

2,2

Niet-wekelijkse sporters 1

% bevolking 19 jaar en ouder

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

44,8

n/b

43,3

n/b

  1. Gebaseerd op gezondheidsmonitior (en ouderen) van GGD'en, CBS en RIVM. Wordt elke vier jaar georganiseerd.

Verbonden partijen

Veiligheidsregio Kennemerland (VRK)

GGD Kennemerland is onderdeel van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) en levert een bijdrage aan beleidsdoel A van programma Maatschappelijke ontwikkeling: Inwoners ervaren zo min mogelijk sociale- en gezondheidsproblemen en ontwikkelen een verantwoorde leefstijl. Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) stellen gemeenten elke vier jaar een nota lokaal volksgezondheidsbeleid vast. De negen gemeenten in de VRK hebben de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' opgesteld. Hierin zijn onze regionale ambities opgenomen:

  • gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving;

  • gezondheidsachterstanden verkleinen;

  • druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen;

  • vitaal ouder worden.

De lokale uitwerking hiervan krijgt vorm via de uitvoering van ons GALA-plan.

Recreatieschap Spaarnwoude

Het Recreatieschap Spaarnwoude is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Haarlemmermeer, Haarlem, Velzen, Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Het heeft als doel het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie, het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk landschappelijk milieu en het tot stand brengen en onderhouden van een landschap dat hierop is afgestemd. Het werkingsgebied van de regeling is gelegen tussen Amsterdam en Haarlem/Velsen, het Noordzeekanaal en de zuidkant van Hoofddorp. Hiermee levert het Recreatieschap Spaarnwoude een bijdrage aan beleidsdoel E: Inwoners beschikken over voldoende aantrekkelijke mogelijkheden om te recreëren, te bewegen en actief deel te nemen aan sport.

De participanten van Recreatieschap Spaarnwoude dragen gezamenlijk zorg voor het beheer en de ontwikkeling van dit openbare gebied dat grotendeels samenvalt met de (voormalige) Bufferzone Amsterdam-Haarlem (landschappelijke buffer tegen aaneengroeien stedelijke gebieden). Ook het toezicht op en handhaven van de Algemene Verordening Spaarnwoude maakt onderdeel uit van het beheer. Aan het totale recreatieschapsgebied worden jaarlijks circa 6,0 miljoen bezoeken gebracht.

Relevant beleid

  • Afbakening en inkoop Jeugd en Wmo 2023, Samen op koers (2021.0002605)

  • Samen sterk en in balans, visie informele zorg en vrijwillige inzet (2020.0001281)

  • Jong in Haarlemmermeer 2020-2024 (2020.0003103)

  • Visie Wonen met zorg 2030 (2017.0026227)

  • Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Integraal Huisvestingsplan Onderwijshuisvesting 2.0 (2017.0026699)

  • Actualisatie Integraal Huisvestingsplan Onderwijsvoorzieningen (2022.0001788)

  • Integraal Accommodatieplan 2020, (2019.0058287)

  • Beoordelingskader Maatschappelijke Voorzieningen Integraal Accommodatieplan (2021.0000253)

  • Verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Verordening en beleidsregels leerlingenvervoer gemeente Haarlemmermeer (7398179)

  • Ruimte voor Cultuur, Kansen voor Ondernemerschap (2012.0016382)

  • Visie op de Geniedijk (2009.0014576)

  • Verordening Fysiek Domein Gemeente Haarlemmermeer 2024 (10192430)

  • Subsidieverordening restauratie en onderhoud gemeentelijk erfgoed 2024 (10220756)

  • Verordening op de gemeentelijke adviescommissie Commissie omgevingskwaliteit Haarlemmermeer (7999869)

  • Erfgoedvisie gemeente Haarlemmermeer 2020-2030: 'Erfgoed omarmen en beleven' (2020.0000051)

  • Visie Ringdijk en Ringvaart (2015.0015816)

  • 'Trotse dragers van het landschap, Visie polderlinten Haarlemmermeer en beeldkwaliteitsplan voor de erven' (2021.0002371)

  • Cultuur in 2025, Evaluatie en actualisatie cultuurbeleid 2021-2024 (2021.0000372)

  • Advies tot aanwijzing Meeromroep als lokale publieke media-instelling (8240197)

  • Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' (2021.0001769)

  • PARK21: Kredietaanvraag PARK21 2023(10317779)

  • Toerisme, evenementen en promotie Haarlemmermeer 2020-2025 (2020.0000380)

  • 'Kom in beweging!' - Speelruimte in gemeente Haarlemmermeer (2021.0000721)

  • Visie Landschap en Recreatie Haarlemmermeer 2040 (2021.0002744)

  • Meedoen mogelijk maken in Haarlemmermeer (7532520)

  • 'Haarlemmermeer met sport en bewegen positief gezond' - Sport- en Beweegvisie Haarlemmermeer 2019-2029(2019.0036310)

  • Beleidskader Vastgoed (2022.0002604)

  • Regenboogagenda 2023-2026 (7282020)

  • Informatie over de Lokale Inclusie Agenda (X.2023.00726)