Beleidsdoel C: Inwoners nemen in hun buurt of kern, actief deel aan de samenleving.

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Wij bevorderen dat inwoners zo veel mogelijk gebruik maken van onze algemene, laagdrempelige voorzieningen voor ondersteuning, ontmoeting en ontplooiing. Activiteiten en diensten worden op maat en op basis van actuele vraag in kernen en wijken aangeboden in een uitgebreid en divers netwerk van sociaal-culturele accommodaties. We dragen bij aan Positieve Gezondheid (Institute for Positive Health) van onze inwoners. We pakken discriminatie actief aan, zoals benoemd in het coalitieakkoord, door het stimuleren van bewustwording over diversiteit en het belang van inclusie en het faciliteren van een sterke antidiscriminatievoorziening (Discriminatie.nl Kennemerland). We ondersteunen inwoners in hun eventuele zorgtaken als vrijwilliger of mantelzorger en stimuleren zo leefbare buurten en wijken waarin zoveel mogelijk zelfredzame inwoners ook samen-redzaam zijn.

Activiteiten

  1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten

  2. Uitvoeren van Lokale Inclusie Agenda en Regenboogagenda, aanpak van discriminatie

  3. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

  4. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

  5. Stimuleren van jeugdparticipatie

  6. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren

  7. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en –criminaliteit

  8. Uitvoering geven aan de nota "Kom in Beweging"- Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer

  9. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving

  10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

  11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Toelichting

1. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten

In het kader van de Schaalsprong Wonen hebben we ervoor gekozen om zoveel mogelijk in te zetten op multifunctioneel ruimtegebruik van sporthallen, kantines en scholen in plaats van te investeren in nieuwe maatschappelijke accommodaties. We gaan in 2025 de randvoorwaarden voor multifunctioneel gebruik van sociaal-culturele accommodaties nader onderzoeken. Daarnaast zetten we in op het verhogen van de bezettingsgraad.

In 2025 subsidiëren we Stichting Maatvast en enkele zelfstandige dorpshuizen voor het beheren en exploiteren van de diverse wijkcentra, dorpshuizen en jongerencentra in Haarlemmermeer. Zo zorgen we ervoor dat vrijwilligersorganisaties, professionele maatschappelijke organisaties en particulieren in staat zijn een aantrekkelijk programma en dienstenaanbod aan te bieden. De sociaal-culturele accommodaties vormen laagdrempelige, toegankelijke en veilige plekken waar alle inwoners terecht kunnen voor ontmoeting, participatie, activering, informatie, ontwikkeling en ontplooiing. Hiermee zijn de accommodaties essentieel voor een sterke sociale basis in de wijken en kernen. Daarnaast verlenen we subsidie aan diverse (vrijwilligers)organisaties die sociaal-culturele activiteiten aanbieden.

2. Uitvoeren van Lokale Inclusie Agenda en Regenboogagenda, aanpak van discriminatie

We zetten ons actief in voor een inclusievere samenleving, waar iedereen gelijke kansen heeft. Door het verbeteren van de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen, zorgen we ervoor dat mensen met een beperking makkelijker kunnen meedoen. Daarnaast streven we naar een samenleving waarin iedereen zich geaccepteerd voelt, ongeacht achtergrond of identiteit. We voeren ook de komende twee jaar onze Regenboogagenda 2023-2026 uit met een jaaragenda van diverse activiteiten rondom zichtbaarheid, bewustwording en sociale acceptatie van deze doelgroep. We werken samen met inwoners, organisaties en andere gemeenten om discriminatie te bestrijden en bewustwording te creëren over onderwerpen als LHBTIQ+-inclusie en het koloniale verleden. We zetten weer de dialoogreeks ‘Haarlemmermeer Ontmoet' in, die gericht is op verbinding tussen (groepen) mensen en waarmee we in 2024 startten. Tenslotte werken we aan meer bewustwording over het gedeeld (koloniaal) verleden en doorwerking daarvan in maatschappelijke verhoudingen in een nieuwe samenwerking met de stichting Keti Koti Haarlemmermeer. Door deze inspanningen willen we een gemeente creëren waar iedereen zich thuis voelt en kan participeren.

3. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

De gezamenlijke visie informele zorg en vrijwillige inzet ‘Samen sterk en in balans’ is richtinggevend voor ons beleid. Deze richt zich op drie uitgangspunten:

  • in balans;

  • toekomstbestendig en inclusief;

  • co-creatie en partnerschap bij het vinden, verbinden en behouden van vrijwilligers en om (overbelaste) mantelzorgers maximaal te ondersteunen.

Ook in 2025 vallen de uitgangspunten van de visie onder het thema versterken van de sociale basis binnen de brede Specifieke uitkering (SPUK) voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. Het doel is het behouden en versterken van informele zorg en vrijwillige inzet in Haarlemmermeer zodat vrijwilligers en mantelzorgers ook in de toekomst hun cruciale rol in de samenleving kunnen blijven vervullen. Het online platform voor vrijwillige inzet 'Haarlemmermeer voor Elkaar' vormt de paraplu voor de instrumenten voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties: de VrijwilligersCentrale, de VrijwilligersAcademie en de Haarlemmermeerse Maatjes-projecten. Het netwerk van vele partnerorganisaties in Haarlemmermeer die met vrijwilligers werken, gebruikt deze instrumenten.

4. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

Via onder meer onze ketenpartners in welzijn Maatvast en MeerWaarde leveren we bouwstenen aan voor leefbare buurten en wijken. Hun zichtbare aanwezigheid nodigt inwoners uit hun wensen en initiatieven kenbaar te maken en in samenwerking de ruimte te geven. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het starten van een ontmoetingsgroep of initiatieven om gezamenlijk te eten in wijkgebouwen.

5. Stimuleren van jeugdparticipatie

We gaan door met project MENES (onderdeel van MeerWaarde) in aangepaste vorm. Jongeren die iets willen ondernemen en betekenen voor hun omgeving via de MENES jeugdparticipatie projecten begeleid door jongerenwerkers, met een budget van maximaal € 1.000 per activiteit. Het afgesproken minimum aantal initiatieven wordt ruim gehaald. Met MENES stimuleren de jongerenwerkers de maatschappelijke betrokkenheid en de talentontwikkeling van jongeren.

De chill outs, waarin jongeren met elkaar in gesprek gaan over thema's die leven onder jongeren, blijven doorgang vinden, maar in aangepaste vorm. Om een breder en diverser publiek te krijgen, worden deze via het jongerenwerk in school georganiseerd. Zo kunnen de jongerenwerkers een bredere groep jongeren laagdrempelig bereiken, betrekken en meer laten participeren. Andere partners (zoals JIP, Maatvast en JEC) hadden voorheen een actievere rol in de chill outs, maar kunnen zich vinden in dat het initiatief nu komt vanuit de jongeren en jongerenwerkers op de middelbare scholen. Op deze manier komt er een bredere groep jongeren in gesprek over maatschappelijke en sociale thema’s die hen aan het hart gaan. Bij chill outs met bepaalde thema's kunnen partners desgewenst aanhaken, maar het initiatief ligt bij de jongerenwerkers op school. Vervolgens kunnen inzichten en signalen altijd meegenomen worden in de activiteiten van onze partners.

6. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren

Om te stimuleren in talent- en sociale ontwikkeling, zetten we er op in dat jongeren meer aan cultuur- en sportactiviteiten deelnemen op school. Dit doen we vanuit het NPO budget met het project MEER Sport en Cultuur in het VO, uitgevoerd door Cpunt en Team Sportservice voor leerlingen vanaf de brugklas. Voor elke school is er aanbod op maat; bij de ene school is een speciale sportdag en een andere school heeft behoefte aan meerdere lessen. We gaan door met HaarlemmerMEER MOVES (samenwerking met MeerWaarde, Maatvast, Cpunt, Team Sportservice, JIP, Hiddes Entertainment en gemeente). Vorig jaar boden we hiermee in de zomervakantie culturele, sociale en sportieve activiteiten aan voor jongeren (circa veertien jaar en ouder), maar dit jaar is het nóg gevarieerdere activiteitenaanbod van HaarlemmerMEER MOVES over het hele jaar verspreid.

We zetten de campagne YouChoose voort, waarbij talentontwikkeling één van de onderdelen is, we organiseren onder andere jaarlijks een skillday en werken met lokale partners samen om activiteiten te organiseren die gericht zijn op talentontwikkeling. De jongerencentra van Maatvast blijven jongeren een plek bieden om elkaar te ontmoeten en talent te helpen ontwikkelen. Daarnaast zijn dit veilige plekken waar jongeren laagdrempelig met sociaal beheerders en jongerenwerkers in de jongerencentra in gesprek kunnen gaan als ze ergens mee zitten en worden ze verder geholpen.

7. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en –criminaliteit

Om jeugdoverlast en –criminaliteit te voorkomen zetten we jongerenwerk van MeerWaarde in als onderdeel van de integrale aanpak. We gaan komend schooljaar door met de pilot jongerenwerk in school. Daarbij sluiten jongerenwerkers nog meer en beter aan bij vragen en behoeften van jongeren en kunnen ze inspelen op de straatcultuur die de school in komt. Daarnaast blijven we zorgen voor voldoende ontmoetingsplekken in de openbare ruimte.

8. Uitvoering geven aan de nota "Kom in Beweging"- Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer

Jaarlijks worden speelplekken die niet meer aan de veiligheids- en kwaliteitseisen voldoen, opnieuw ingericht. Bij de inrichting van de nieuwe speelplekken worden de pijlers uit het speelruimtebeleid en onze visie op spelen meegenomen. Wij zetten in op vergroenen en hebben middels een pilot speelplekken vergroend. De ervaring uit deze pilot nemen wij mee bij de inrichting van nieuwe speelplekken.

Speelplekken worden in een wijk geclusterd ingericht. Deze gerichte aanpak heeft de volgende voordelen: een divers speelaanbod in een wijk, schrappen van overbodige kleine speelplekken en het creëren van een wijkspeelplek, waarbij de buurt bij elkaar kan komen om elkaar te ontmoeten, spelen en bewegen. De inrichting doen we samen met omwonenden van de speelplek, zodat de inrichting past bij de behoefte die er is.

9. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving

We bevorderen de maatschappelijke participatie van inwoners met een lage sociaaleconomische status. Dit doen we onder andere door activiteiten te stimuleren die ervoor zorgen dat inwoners succesvol integreren en actief kunnen meedoen in de samenleving. Om dit doel te bereiken, subsidiëren we organisaties als Stichting Vluchtelingenwerk, MeerWaarde, het Taalhuis en diverse vrijwilligersorganisaties. Het activiteitenaanbod helpt inwoners van zeer uiteenlopende herkomst hun weg te vinden in een complexe, veelal digitale samenleving waarin een hoge mate van zelfredzaamheid noodzakelijk is. Zo ontvangen statushouders maatschappelijke begeleiding en worden ook andere inwoners met vragen geholpen bij de PlusPunten en inloopspreekuren. Daarnaast kunnen inwoners bij het Taalhuis terecht voor het verbeteren van vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te functioneren en te kunnen meedoen in de samenleving. Vrijwilligersorganisaties en Maatvast organiseren activiteiten in het kader van ontmoeting, ontplooiing, informatie en advies.

10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

De ombuigingen uit 2021 treffen in 2025 Mantelzorg & Meer en de ondersteuning aan en waardering van mantelzorgers. Via Mantelzorg & Meer begeleiden we mantelzorgers individueel en verlenen ondersteuning bij het organiseren van zorg. Mantelzorg & Meer probeert zoveel mogelijk de individuele begeleiding en ondersteuning in stand te houden, maar de vraag neemt toe en de beschikbare tijd af. Mantelzorg & Meer organiseert in de Week van de Jonge Mantelzorger en in de Week van de Mantelzorger verwenactiviteiten voor mantelzorgers. De jaarlijkse Mantelzorgwaardering die we rond de Dag van de Mantelzorg aan mantelzorgers geven, wordt ook in 2025 uitgereikt. Vanwege de ombuigingen en stijging van het aantal mantelzorgers daalt de Mantelzorgwaardering in 2025 met bijna de helft (wordt waarschijnlijk € 50).

In de tweede helft van 2024 is de werkgroep Mantelzorg gestart als onderdeel van de thematafel Preventie. Onder leiding van Mantelzorg & Meer gaat de werkgroep aan de slag met het beter in beeld krijgen van de mantelzorgers in onze gemeente en het versterken van het laagdrempelige en vrijwillige respijtaanbod. De eerste resultaten van de werkgroep worden in 2025 verwacht.

11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Om bij te dragen aan het terugdringen van eenzaamheidscijfers in Haarlemmermeer benutten we de invloed van zo veel mogelijk alliantieleden (alliantie Samen tegen Eenzaamheid) optimaal. Hierbij ligt de focus voornamelijk op ondernemers die zijn aangesloten bij de alliantie maar (nog) geen directe rol spelen in de aanpak tegen eenzaamheid. Samen met deze partijen onderzoeken we hoe zij een positieve bijdrage kunnen leveren.

Daarnaast beogen we de effectiviteit van interventies en campagnes te verhogen door inwoners die zelf ervaringen hebben met eenzaamheid mee te laten denken in het creëren van nieuw aanbod (of herzien van bestaand aanbod). Hierbij leggen we de nadruk gelegd op drie verschillende risicogroepen: jongvolwassenen, ouderen en mensen met een migratieachtergrond. Vanuit de regiegroep Eenzaamheid sturen we op passende en bewezen effectieve interventies waarbij de behoeften van inwoners centraal staan.

Tabel 33 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2023

2024

2025

2026

2027

2028

Beleidsdoel C: Inwoners nemen in hun buurt of kern, actief deel aan de samenleving.

Baten

2.713

3.531

2.833

2.608

1.148

1.148

Lasten

15.132

20.382

17.341

16.361

14.649

14.636

Saldo

-12.419

-16.851

-14.508

-13.753

-13.501

-13.488

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2025

2026

2027

2028

Baten

1. Integraal Zorg Akkoord (IZA)

-

-

-1.120

-

2. Verbouwing dorpscentrum Rijsenhout

-300

-

-

-

3. Informele zorg in de wijk

-210

-

-

-

4. Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)

-89

-177

-340

-

Overig

-99

-48

0

-

Totaal Baten

-698

-225

-1.460

-

Lasten

1. Budgetoverheveling uitvoering GALA en IZA

1.448

-

-

-

2. Integraal Zorg Akkoord (IZA)

-

-

1.120

-

3. Ombuigingen

926

-

-

-

4. Verbouwing dorpscentrum Rijsenhout

558

48

-

-

5. Maak werk van het jongerenwerk

-400

400

-

-

6. Project informele zorg in de wijk

210

-

-

-

7. Jongerenleefbaarheidstoets

200

-

-

-

8. Energiecompensatie

189

-

-

-

9. Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)

89

177

340

-

10. Gewijzigde verdeling personeelslasten

-10

507

213

-

Overig

-169

-152

39

12

Totaal Lasten

3.041

980

1.712

12

Baten

1. Tot en met 2026 worden er middelen van het Rijk ontvangen voor de uitvoering van het integraal zorg akkoord (IZA).

2. In 2024 is een incidentele subsidie ontvangen van Stichting Leefomgeving Schiphol (SLS) voor de verbouwing van het dorpscentrum Rijsenhout.

3. In 2024 zijn extra middelen ontvangen van de provincie voor het project Versterken informele zorg in de wijk.

4. Tot en met 2026 worden er extra middelen van het Rijk ontvangen voor de uitvoering van het Gezond en actief leven akkoord (GALA).

Lasten

1. Vanwege een budgetoverheveling bij de Jaarstukken 2023 zijn er in 2024 extra middelen beschikbaar voor het uitvoeren van activiteiten in het kader van het GALA en het IZA.

2. Zie voor een toelichting op de lagere lasten Integraal zorg akkoord (IZA) de toelichting opgenomen bij de baten.

3. Vanwege de strategische heroriëntatie (ombuigingen) zijn er vanaf 2025 minder middelen beschikbaar voor subsidies aan maatschappelijke organisaties.

4. Zie voor een toelichting op de lasten de toelichting verbouwing dorpshuis Rijsenhout opgenomen bij de baten.

5. Bij de vaststelling van de Voorjaarsrapportage 2024 is het amendement Maak werk van het jongerenwerk aangenomen. Hierbij is besloten in 2025 géén bezuinigingen van € 400.000 toe te passen op het jongerenwerk en dit bedrag incidenteel te dekken uit de Algemene dekkingsreserve (zie het overzicht Algemene dekkingsmiddelen).

6. Zie voor een toelichting op de lagere lasten Project informele zorg in de wijk de toelichting opgenomen bij de baten.

7. In 2024 waren er incidenteel middelen beschikbaar voor de uitvoering van de jongeren leefbaarheidstoets.

8. In 2024 waren er incidenteel middelen beschikbaar voor compensatie van hogere energiekosten maatschappelijke organisaties.

9. Zie voor een toelichting op de lagere lasten Gezond en actief leven akkoord (GALA) de toelichting opgenomen bij de baten

10. Vanaf medio 2024 is er incidenteel 3,5 fte extra beschikbaar. Daarnaast is als gevolg van een gewijzigde verdeling van personeelslasten over de beleidsdoelen sprake van een lagere doorbelasting in 2025 op dit beleidsdoel.