Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Op het gebied van onderwijs hebben wij taken met betrekking tot leerplicht en het Doorstroompunt (het voormalige Regionaal Meld- en Coördinatiepunt), onderwijsachterstandenbeleid, een goede aansluiting tussen jeugdzorg en onderwijs en leerlingenvervoer. Door het vervullen van deze taken kunnen leerlingen hun schoolcarrière optimaal doorlopen en afsluiten met een diploma dat aansluit bij hun capaciteiten en interesse. Voor jonge kinderen geven wij uitvoering aan peuteropvang en voor- en vroegschoolse educatie. Ook hebben wij de belangrijke wettelijke taak om te voorzien in passende onderwijshuisvesting.

Activiteiten

1. Zorg dragen voor onderwijshuisvesting

2. Bevorderen van veilige scholen

3. Bevorderen van passend onderwijs

4. Uitvoeren van de Lokale Educatieve Agenda (LEA)

5. Uitvoeren onderwijsachterstandenbeleid

6. Aanpakken schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten

7. Bieden van onderwijsverbreding

Toelichting

1. Zorg dragen voor onderwijshuisvesting

Een goed schoolgebouw heeft een gezond binnenklimaat, is flexibel en aan te passen naar onderwijskundig concept, ondersteuningsbehoefte van leerlingen en aantal leerlingen. Daarnaast is een goed schoolgebouw geschikt voor inclusief onderwijs en inclusief personeelsbeleid. Binnen het Integraal Huisvesting Plan Onderwijsvoorzieningen (IHP) dragen wij samen met de schoolbesturen zorg voor de realisatie van deze uitgangspunten. Relevante ontwikkelingen, renovaties, nieuwbouw en verduurzaming krijgen hierin gestalte. Het IHP wordt elke vier jaar geactualiseerd om grip te houden op eventuele wijzigingen in de ontwikkelingen, de wet- en regelgeving en de leerlingenaantallen. In 2024 hebben wij samen met de schoolbesturen een nieuw IHP opgesteld, deze loopt van 2025-2040, waarvan de eerste vier jaar in de programmabegroting worden opgenomen.

In overeenstemming met wetgeving vindt over onderwijshuisvesting tussen gemeente en schoolbesturen 'op overeenstemming gericht overleg' (OOGO) plaats. Er is overeenstemming bereikt tussen de schoolbesturen en ons dat de gemeente Haarlemmermeer nieuwbouwprojecten bekostigd tot aan het kwaliteitsniveau van het geldende bouwbesluit. Op dit moment verplicht het bouwbesluit om BENG (Bijna Energieneutraal Gebouw) te bouwen. Vanuit de richtlijn programma van eisen Frisse Scholen (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) hanteren we Frisse Scholen ambitieniveau klasse B (goed). Extra wensen over een verhoogde kwaliteit: ENG (Energie Neutraal Gebouw) of NOM (Nul Op Meter), is een keuze van het betreffende schoolbestuur en wordt per project door schoolbestuur voor eigen rekening en risico binnen de planning gerealiseerd.

2. Bevorderen van veilige scholen

Het convenant Veiligheid In en Om de School (VIOS) is een samenwerking tussen gemeente, politie, Halt en de scholen uit het voortgezet - en middelbaar beroepsonderwijs. Deze samenwerking is gericht op schoolgebonden actuele en maatschappelijke veiligheidsthema’s. Voor de aanpak van specifieke veiligheidsthema’s is een handelingsplan ontwikkeld en een tweemaandelijks uitvoerend overleg met de betrokken partijen ingesteld. De stuurgroep VIOS, onder voorzitterschap van de burgemeester, heeft de volgende speerpunten bepaald:

• drugs- en wapenvrije scholen;

• aanpak polarisatie;

• ondermijning;

• jeugdoverlast.

In aanloop naar ieder schooljaar worden de prioriteiten bijgesteld op basis van de dan geldende omstandigheden. De twee jaar durende pilot jongerenwerk in school is begin 2024 uitgebreid van drie naar vijf middelbare scholen. Dit loopt vanuit de gelden voor het Nationaal programma onderwijs (NPO) nog tot einde schooljaar 2024-2025, want per juli 2025 loopt het NPO af. De ervaringen en resultaten zijn positief, dus onderzoeken we tijdig welke alternatieve bekostigingsmogelijkheden er zijn.
Daarnaast wordt ook aan onderwijspartners gevraagd hoe/of zij bekostigingsmogelijkheden zien, om het jongerenwerk in school voort te kunnen zetten. Door jongerenwerk in school worden meer jongeren bereikt en kunnen we vroegtijdig signaleren. Ook levert het een bijdrage aan minder schooluitval en betere schoolresultaten. Alle pilotscholen hebben een maatwerkplan, waarin jongerenwerkers adviseren in het geval er overlast is of op gebied van specifieke sociale problematiek en organiseren activiteiten om dit tegen te gaan. Ook bieden de jongerenwerkers begeleidingstrajecten aan om jongeren preventief te ondersteunen. Op deze wijze willen wij de behoefte aan geïndiceerde zorg terugdringen.

Bovendien kunnen scholen kosteloos gebruik maken van een aantal gastlessen die jongeren informatie en handelingsperspectief bieden over verschillende veiligheidsonderwerpen. Dat aanbod is gebundeld in de zogeheten VIOS-menukaart. Ons streven is om deze menukaart met lesaanbod, voorlichtingen en trainingen meer onder de aandacht te brengen bij de leerkrachten en mentoren. Hierover gaan wij dit jaar verder in gesprek met de zorg- en veiligheidscoördinatoren die betrokken zijn bij VIOS.

3. Bevorderen van passend onderwijs

Het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband vormt de basis voor passend onderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs. De samenwerking tussen scholen, samenwerkingsverbanden en gemeenten is vrij in te vullen. In onze gemeente is er veel contact en structureel overleg met de samenwerkingsverbanden om passend onderwijs te realiseren. Waar nodig wordt jeugdhulp ingeschakeld en worden nieuwe onderwijs-zorgarrangementen gestart. Deze arrangementen worden gevolgd en geëvalueerd. Succesvolle onderwijs-zorgarrangementen, die kinderen in staat stellen dicht bij huis naar school te gaan, krijgen een vaste plek in het onderwijsaanbod. Het Middelbaar beroepsonderwijs (MBO) heeft een eigen verantwoordelijkheid voor passend onderwijs en voert vierjaarlijks overleg met zorgteams en ons over het aanbod voor kinderen met extra ondersteuningsbehoeften.

4. Uitvoeren van de Lokale Educatieve Agenda (LEA)

Begin 2025 stellen we de inhoud van de geactualiseerde Lokale Educatieve Agenda (LEA) vast. In de LEA werken we nauw samen met schoolbesturen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en kinderopvangorganisaties. We zijn wettelijk verplicht jaarlijks een LEA-besturenoverleg te hebben. In Haarlemmermeer vindt dit overleg twee keer per jaar plaats. Dit overleg gaat over het onderwijsachterstandenbeleid, inclusief voor- en vroegschoolse educatie (vve). De volgende wettelijke taken staan centraal: het bestrijden van onderwijsachterstanden, het voorkomen van segregatie, het bevorderen van integratie en de inschrijvings- en toelatingsprocedures. In 2024 is het kansengelijkheid & inclusie actieprogramma 2025-2028 opgesteld. Om een kansrijke en inclusieve omgeving te bieden aan kinderen en jongeren willen we de komende vier jaar de aansluiting tussen onderwijs en jeugdzorg verbeteren, zorgen voor een doorgaande lijn in het aanbod van voorschoolse educatie, via onderwijs naar arbeidsmarkt en positieve vrijetijdsbesteding, veiligheid, gezondheid en welzijn in en om de school versterken. Daarbij letten we erop welke kinderen onze inzet het meeste nodig hebben. Specifieke aandacht gaat daarom uit naar kinderen en jongeren die extra ondersteuning en/of zorg nodig hebben en naar jonge nieuwkomers die de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen. In 2023 zijn we gestart met een aantal onderwijszorgarrangementen (OZA’s). Ten opzichte van eind 2023 hebben we op alle onderdelen stappen gezet. Met de OZA's bieden we kinderen met specialistische ondersteuningsbehoeften een passende leeromgeving. De verwachting is dat de (collectieve) inzet van direct beschikbare specialistische jeugdhulp op school bijdraagt aan het verminderen van wachttijden en sluit daarmee aan bij de ‘Duurzame aanpak wachttijden’.

5. Uitvoeren onderwijsachterstandenbeleid

Met de aanpak van taal- en onderwijsachterstanden willen we de kansengelijkheid voor kinderen en jongeren vergroten in de kinderopvang en het onderwijs. Dit stelt hen in staat zich optimaal te ontwikkelen. Peuters van 2½ tot 4 jaar met een taalachterstand of risico daarop kunnen deelnemen aan voorschoolse educatie . Het doel van voorschoolse educatie is om taalachterstanden te voorkomen of te verminderen. Voor kinderen met een taalachterstand bij de start in groep 1 of 2 (vroegschoolse fase) van de basisschool wordt Taalcoaching in het onderwijs (TIO) ingezet. Door een effectief aanbod van voorschoolse educatie en Taalcoaching in onderwijs kunnen kinderen zo veel mogelijk zonder taalachterstand starten in groep 3 van het primair onderwijs. Voor kinderen met een ondersteuningsbehoefte op het gebied van ontwikkeling en/of gedrag is er de Helikoptergroep. Hierin werken kinderopvang en het medisch orthopedagogisch centrum samen met als doel om kinderen door te laten stromen naar reguliere kinderopvang of regulier onderwijs. Preventieve logopedie wordt ingezet door de kinderopvang als er vragen zijn over de taal- en/of spraakontwikkeling en biedt trainingen en consultaties aan kinderopvang, jeugdgezondheidszorg en primair onderwijs. Tevens ondersteunen zij ouders van meertalige gezinnen bij de taalaanpak thuis. Deze geïntegreerde aanpak zorgt ervoor dat kinderen met achterstanden de best mogelijke start krijgen, wat bijdraagt aan hun verdere schoolcarrière en maatschappelijke participatie.

6. Aanpakken schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten

Wij blijven aandacht besteden aan het terugdringen van schoolverzuim en voortijdig schooluitval. Dit doen wij samen met de scholen, de samenwerkingsverbanden passend onderwijs en andere organisaties uit het sociaal domein. Schoolverzuim is een belangrijke voorspeller van schooluitval. Wij richten ons daarom op preventie, onder meer door de inzet van leerplichtspreekuren op scholen. De komende jaren blijft er speciale aandacht uitgaan naar het terugdringen van het aantal thuiszitters. In het kader van de aanpak voortijdig schoolverlaten (vsv) benaderen wij alle jongeren tot 23 jaar, zonder startkwalificatie. Zij krijgen begeleiding aangeboden terug naar school of werk. Wij willen het aantal nieuwe vsv’ers verlagen. Het wetsvoorstel ‘Van school naar duurzaam werk’ wordt ontwikkeld. De beoogde ingangsdatum is 1 augustus 2025. Het doel van de nieuwe wet is jongeren tot 27 jaar goede begeleiding te bieden in de overgang van school naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Dit bevordert de kansengelijkheid en het vergroot de kans op duurzame economische zelfstandigheid voor deze doelgroep. Ter voorbereiding op deze wetgeving stemmen wij regionaal, subregionaal en lokaal af met onze partners uit de MRA. Daarnaast werken wij ook aan het versterken van de samenwerking tussen het onderwijs en werkgevers. Hierin werken wij samen met de arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam vanuit de aanpak jeugdwerkloosheid.

7. Bieden van onderwijsverbreding

Onder onderwijsverbreding verstaan we extra lesacitiviteiten aanvullend op het curriculum van de school. In het voortgezet onderwijs (VO) bieden we extra sport- en cultuuractiviteiten aan. Daarnaast bieden wij iedere basis en VO-school lessen aan over natuur en milieu. Deze lessen sluiten aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs en zijn interactief. Ervaren en beleven staan hierin centraal. Dit geldt ook voor het kunstprogramma dat we aanbieden. Daarnaast zijn er zwemlessen voor kinderen in het speciaal onderwijs en het primair schakelonderwijs. We organiseren workshops en lezingen over de thema's taalvriendelijkheid, inclusie en diversiteit. Deze zijn bedoeld voor professionals die meer willen weten over hoe om te gaan met meertalige kinderen en jongeren.

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar