Beleidsdoel D: Gemeentelijke wegen, straten en pleinen zijn goed begaanbaar, schoon en veilig.

Wat willen wij bereiken en wat gaan wij daarvoor doen?

Wij streven ernaar dat de gemeentelijke wegen, straten en pleinen goed begaanbaar, schoon en veilig zijn. Hieronder vallen ook civieltechnische kunstwerken, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties (VRI’s). Dit doen wij door het uitvoeren van onderhoud en het vervangen van onze kapitaalgoederen aan het einde van de levensduur. Binnen deze werkzaamheden hebben wij aandacht voor verduurzaming door het toepassen van duurzame materialen en het toepassen van innovatieve, energiebesparende technieken en werkwijzen die leiden tot een terugdringing van CO2-uitstoot. Voorbeelden hiervan zijn de opening van de Circulaire Materialen-Hub en het toepassen van meer gerecyclede grondstoffen in asfalt of bestratingsmaterialen. Ook passen wij levensduurverlengende technieken toe, waardoor onderhoudskosten worden bespaard. Een voorbeeld hiervan is het reviseren van lichtmasten. Wij willen de fysieke leefomgeving vergroenen en klimaatbestendiger maken. Dit doen wij door verhardingen die niet meer in gebruik zijn te vervangen door groen en door het gebruik van tegels met uitsparingen waarin het water beter in de bodem kan stromen en waarin ruimte is voor gras.
Goed begaanbare wegen betekent ook het toepassen van gladheidbestrijding in de winter. Hierbij zoeken wij naar een evenwicht tussen kwaliteit, veiligheid en kosten, waarbij het zoutgebruik en de belasting van het milieu door zout zoveel mogelijk worden beperkt.

Tabel 63

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen1

Streefwaarden/ prognose

2018

2020

2022

2023

2026

2028

Kwaliteit van alle verhardingen, CROW normering

%voldoende/matig2

Lokaal

Gisib

77%

75%

84%

81%

>83%

>85%

Kwaliteit van gesloten verhardingen (asfaltwegen), CROW normering

%voldoende/matig

Lokaal

Gisib

91%

90%

90%

94%

>90%

>90%

Kwaliteit van open verhardingen (klinkerverharding, trottoirs,) CROW normering

%voldoende/matig

Lokaal

Gisib

66%

63%

80%

70%

>75%

>77%

  1. Metingen vinden tweejaarlijks plaats.
  2. Matig betekent dat de staat van het wegdek nog niet onvoldoende is, maar de verwachting is dat binnen drie tot vijf jaar onderhoud nodig is.
Tabel 64

Omschrijving

Eenheid

Bron

Metingen1

Streefwaarden/prognose

2013

20182

20243

2029

Conditieniveau vaste kunstwerken4

% Uitstekend

Conditiemeting NEN 2767-4

9%

56%

58%

60%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Goed

Conditiemeting NEN 2767-4

51%

28,4%

29%

30%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Redelijk

Conditiemeting NEN 2767-4

22%

14,6%

12%

9%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Matig

Conditiemeting NEN 2767-4

11%

0,8%

1%

1%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Slecht

Conditiemeting NEN 2767-4

7%

0,2%

0%

0%

Conditieniveau vaste kunstwerken

% Zeer slecht

Conditiemeting NEN 2767-4

0%

0%

0%

0%

  1. Kunstwerken werden in het verleden één keer per vijf jaar geïnspecteerd. Tussentijds controleerden wij de actuele onderhoudssituatie. In 2024 zijn wij gestart met een nieuwe inspectieronde, waarbij wij jaarlijks 20% van het areaal inspecteren, zodat na vijf jaar alle kunstwerken zijn geïnspecteerd en wij voldoen aan onze wettelijke verplichting. Door jaarlijks een deel van onze kunstwerken te inspecteren kunnen wij onze meerjarenplanning beter actueel houden.
  2. 90% van het areaal is geïnspecteerd.
  3. Op het moment van opstellen van de Programmabegroting 2025-2028 waren de resultaten van de schouw uit 2024 nog niet bekend. Daarom zijn de streefwaarden voor 2024 hier nog als prognose opgenomen.
  4. De twaalf beweegbare bruggen in beheer bij de gemeente Haarlemmermeer worden om de twee jaar geïnspecteerd op onderdeelniveau op basis van NEN 2767. Op basis van die inspectieresultaten wordt het onderhoud dan wel de vervanging van onderdelen ingepland. Daarnaast worden de bruggen elk kwartaal gemonitord op functionaliteit en veiligheid. Door dit inspectieregime is de kwaliteit van de beweegbare bruggen nooit slechter dan redelijk.
Tabel 65

Omschrijving

Eenheid

Bron

Metingen

Streefwaarden/prognose

2022

2023

2025

2026

2027

2028

Conventionele armaturen Openbare Verlichting vervangen door LED

% vervangen

LMS

75%

82%

100%

100%

100%

100%

Energiebesparing Openbare Verlichting

% ten opzichte van 2013

LMS

32%

38%

50%

50%

50%

50%

Kabelnet Openbare Verlichting Liander vervangen door eigen net

% vervangen

LMS

93%

94%

96%

97%

98%

99%

Kwaliteit Verkeersregelinstallaties

% goed

LMS

97,3%

93,2%1

100%

100%

100%

100%

  1. 93,2% goed betekent dat de resterende VRI's (vijf stuks) aan het einde van de levensduur zijn. Vanwege de veiligheid streven wij naar 100% goed en vervangen wij VRI's geheel of gedeeltelijk aan het einde van de levensduur.

Activiteiten

  1. Het duurzaam beheren van wegen, straten en pleinen

  2. Het schoonhouden van straten en bestrijden van gladheid

  3. Het duurzaam beheren van de civieltechnische kunstwerken

  4. Het duurzaam beheren van de openbare verlichting

  5. Het duurzaam beheren van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s)

Toelichting

1. Het duurzaam beheren van wegen, straten en pleinen

Op basis van recente globale visuele weginspecties is een lichte achteruitgang gebleken in de kwaliteit van het areaal. Momenteel voldoet 81% van ons areaal aan de daaraan gestelde eisen. Met name de kwaliteit van de open verhardingen blijft achter. Hoewel de kwaliteit van gesloten verhardingen (asfalt) voor het merendeel nog voldoende is, is het gedeelte dat matig scoort groot. Dit betekent dat wij verwachten dat hier ook binnen vijf jaar groot onderhoud moet plaatsvinden. Voor 2025 willen wij ons vooral richten op het herstel van open verhardingen. Hierbij bekijken wij per wegvak wat nodig is om het wegvak veilig te houden totdat het wordt hersteld binnen de gebiedsgerichte aanpak.

2. Het schoonhouden van straten en bestrijden van gladheid

Wij houden de straten en wegen schoon op het afgesproken beeldkwaliteitsniveau. Dit betekent dat het resultaat van de straatreiniging aan een vooraf bepaald beeld moet voldoen, zoals is opgenomen in het Beheerkwaliteitplan (BKP). Bij het bestrijden van gladheid maken wij gebruik van duurzame en kostenbesparende methoden.

3. Het duurzaam beheren van de civieltechnische kunstwerken

Door regelmatige inspecties uit te voeren kunnen wij de conditie van ons hele areaal vaststellen. Op basis van de conditiescores bepalen we welke civieltechnische kunstwerken prioriteit hebben in de aanpak en gebruiken wij de beschikbare middelen om de kunstwerken op een duurzame manier te onderhouden en te verbeteren. Op deze manier passen wij op basis van de inspecties onze meerjarenplanning aan. Waar mogelijk maken we voor het onderhoud gebruik van milieuvriendelijke materialen en vernieuwende technologieën. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de civieltechnische kunstwerken.

4. Het duurzaam beheren van de openbare verlichting

Om energie te besparen zijn ruim 41.000 van de ruim 47.000 lichtpunten van de openbare verlichting (OVL) op dit moment voorzien van nieuwe lichtbronnen met dimbare ledverlichting. Naar verwachting is de vervanging van conventioneel naar led in 2026 grotendeels gereed. Hiermee voldoen wij al in dat jaar aan de doelstelling van het landelijke Energieakkoord (50% energiebesparing ten opzichte van 2013) in plaats van in 2030. Daarnaast voldoen we aan de motie van de Tweede Kamer, waardoor alle gemeentes in 2028 voorzien moeten zijn van 100% ledverlichting. Het kabelnet van de OVL vervangen wij aan het einde van de levensduur door eigen OVL-net om storingen beter te kunnen verhelpen. We gaan het aantal slimme OVL-meetverdeelkasten verder uitbreiden, waarbij we schakelen op lichtcellen en waarmee defecten aan de ondergrondse OVL-kabel automatisch worden gemeld. Hierdoor kunnen we meer energie besparen. Als proef gaan we bestaande lichtmasten van 40 jaar oud hergebruiken/reviseren, zodat de lichtmasten daarna weer een levensduur van 50 jaar hebben. In de praktijk blijven de masten dan 90 jaar staan in plaats van 50 jaar. Als de proef slaagt, dan gaan we het reviseren van lichtmasten in de grote gebiedsgerichte projecten ook toepassen. Als proef gaan we een aantal locaties voorzien van bewegingssensoren, zodat het licht alleen volledig brandt als dit noodzakelijk is. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de OVL.

5. Het duurzaam beheren van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s)

Om de doorstroming van het verkeer te verbeteren en de uitstoot van CO2 te beperken breiden wij de toepassing van innovatieve technieken, zoals wachttijdvoorspellers en thermische camera's voor het langzaam verkeer en aftellers voor het autoverkeer verder uit. Begin 2024 zijn we begonnen met de proef met de zogenaamde Schwung-app. Deze app zorgt ervoor dat een fietser die de app gebruikt bij de nadering van een kruispunt een grotere kans heeft op groen licht, waardoor de fietser niet hoeft te stoppen. Daarnaast werken wij samen met de provincie Noord-Holland en de omliggende gemeenten mee aan het landelijke programma ‘Slimme en Duurzame Mobiliteit’. Binnen dit programma worden intelligente VRI's (IVRI's) toegepast, die voertuigen herkennen en inspelen op de actuele verkeersdrukte. Om ons areaal VRI's verkeersveilig te houden onderhouden wij de VRI's en vervangen wij deze aan het einde van de levensduur. Tevens monitoren wij of onze VRI's nog voldoende zijn afgestemd op de actuele verkeersstromen. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan wij nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de VRI's.

Tabel 66 Wat mag het kosten?

(Bedragen × € 1.000)

JR2023

2024

2025

2026

2027

2028

Beleidsdoel D: Gemeentelijke wegen, straten en pleinen zijn goed begaanbaar, schoon en veilig.

Baten

1.365

987

987

954

954

954

Lasten

30.785

31.991

33.193

34.266

35.294

36.582

Saldo

-29.420

-31.004

-32.207

-33.312

-34.341

-35.628

Toelichting op de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar

Verschillen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

2025

2026

2027

2028

Baten

Overig

-

-33

-

-

Totaal Baten

-

-33

-

-

Lasten

1. Kapitaallasten

-1.295

-2.395

-1.029

-1.287

2. Areaaluitbreiding straatreiniging en zwerfafval

-

413

-

-

3. Areaaluitbreiding fysieke leefomgeving

-

392

-

-

4. Beheerplannen fysieke leefomgeving

-341

443

-

-

5. Vorstschade

275

-

-

-

Overig

159

75

0

-1

Totaal Lasten

-1.202

-1.073

-1.029

-1.288

Lasten

1. Als gevolg van wijzigingen in de investeringen is sprake van een mutatie op de kapitaallasten op dit beleidsdoel. Het betreft hier nieuwe en in uitvoering zijnde investeringen zoals de Vernieuwing openbare ruimte (VOR) diverse jaarschijven, de wijkvernieuwing Welgelegen in NIeuw-Vennep en het doortrekken van de S106 Badhoevedorp.

2. Vanwege areaaluitbreiding is vanaf 2024 voor straatreiniging structureel € 248.000 nodig en voor zwerfafval structureel € 165.000. Deze lasten kunnen niet worden gedekt uit de areaalsystematiek. In afwachting van de evaluatie van de areaalsystematiek, is het deel voor 2024 en 2025 verwerkt.

3. In 2023 is het te onderhouden areaal in de openbare ruimte toegenomen vanwege de uitvoering van diverse projecten, zoals Tudorpark en Schiphol Logistics Park (SLP) Oost, Quatrebras en Ringdijkprojecten. De hogere lasten worden deels gedekt vanuit de stelpost voor areaalsystematiek voor de groei van de gemeente. Het gedeelte dat niet uit deze stelpost gedekt kan worden is, in afwachting van de evaluatie van de areaalsystematiek, voor 2024 en 2025 verwerkt.

4. Bij de actualisering van de Beheerplannen Fysieke Leefomgeving 2024 tot en met 2028 (raadsvoorstel 10164415) is door de raad besloten incidenteel extra onderhoudsbudget beschikbaar te stellen voor verhardingen en voor kunstwerken. Bij de vaststelling van de Voorjaarsrapportage 2024 door de raad is bij amendement besloten dat ook het voor 2025 benodigde extra onderhoudsbudget wordt verwerkt in de begroting.

5. De kosten voor vorstschade aan verhardingen bedroegen in 2024 € 275.000. Binnen het onderhoudsbudget voor verhardingen is geen ruimte om dit bedrag te dekken.